بازار؛ الهام رئوفی فر: ارز ترجیحی و فاصله آن با نرخ واقعی دلار نه تنها برای دهک‌های کم درآمد کمک‌رسان نبوده که اغلب رانت و فساد مالی به همراه داشته به همین خاطر آبان ماه امسال مجلس با افزایش قیمت ارزترجیحی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ به ۳۸ هزار و ۵۰۰ موافقت کرد.
فلسفه چند نرخی ارز برای کنترل تورم راهگشا نیست
هرچند که به اعتقاد برخی افزایش قیمت ارز ترجیحی و نزدیک کردن آن به نرخ واقعی دلار، قدری از فشار در بودجه دولت خواهد کاست اما فلسفه چند نرخی ارز برای رفع مشکلات اقتصادی و کنترل تورم راهگشا نخواهد بود شاید به همین خاطر است که اغلب فعالان اقتصادی به تک نرخی شدن قیمت ارز تأکید دارند.
برخی از تولیدکنندگان و صنعتگران هم معتقدند منافع حاصل از ارز ترجیحی نه تنها عایدی برای مردم یا رونق تولید ندارد بلکه گویی به نوعی این سوبسیت و فرصت رشد در تولید را دولت به صاحبان بنگاه‌های اقتصادی در خارج کشور می‌دهد چراکه واردات مواد اولیه با قیمت دلار آزاد و صادرات آن با ارز نیمایی نه تنها صنعت داخل را روز به روز به انحطاط نزدیک‌تر کرده بلکه واردات همان محصولی که پیش از این در داخل تولید می‌شد را افزایش می‌دهد.
شروین اردلان، رئیس هیأت مدیره زنجیره تولید گوشت مرغ پیگیر در این رابطه می‌گوید: بسیار علاقمند هستیم قیمت حامل‌های انرژی و ارز واقعی شود مشروط بر آنکه دولت از سیاست قیمتگذاری دستوری دست بردارد.
منت ارز ترجیحی را از سر صنعت بردارند
وی اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته خواهشمان از دولتمردان به عنوان یکی از تولیدکنندگان گوشت مرغ کشور این بود که منت ارز ترجیحی را از سر صنعت بردارند و اجازه دهند مرغ به قیمت واقعی تولید شود.
وی معتقد است: تا زمانیکه نهاده‌های طیور با ارز ترجیحی وارد می‌شود دولت با چوبی به نام سوبسید بالای سر تولیدکنندگان‌ایستاده و اجازه صادرات، مدیریت تولید و قیمتگذاری به صنعتگران را نمی‌دهد.
سید مجتبی رضوی، نایب رئیس خانه صنعت ایران می‌گوید: به عنوان صنعتگر همیشه از ارز تک نرخی دفاع کردیم چراکه ثابت نگه داشتن قیمت ارز ترجیحی موجب ایجاد رانت می‌شود و تقریباً تاریخ هم این را نشان داده است.
وی با بیان اینکه در هیچ دولتی امکان کنترل قیمت ارز وجود نداشته، می‌افزاید: مادامیکه عرضه و تقاضا با هم تطابق نداشته باشد در انتخاب قیمت ارز باز هم شاهد افزایش خواهیم بود.
این فعال اقتصادی اضافه می‌کند: اگر صنعتگران با یک نرخ ارز مواجه باشند تکلیفشان مشخص خواهد شد زیرا در زمان واردات مواد اولیه برای تعیین قیمت نهایی تصمیم خواهد گرفت.
التهاب اقتصاد صنعت ناشی از شلختگی دولت است
به گفته نایب رئیس خانه صنعت ایران، آن میزان که شلختگی دولت اقتصاد صنعت را دچار التهاب می‌کند افزایش قیمت دلار و طلا تأثیرگذار نیست بنابراین اگر دولت بودجه‌اش را بر مبنای قیمت واقعی ببندد و حداقل مقداری که به عنوان بودجه عمرانی در نظر گرفته را صرف هزینه‌های جاری نکند، عملاً بحث تورم بسیار راحت‌تر قابل حل خواهد بود.
او وجود ارز ترجیحی را منجر به ایجاد انحصارطلبی و رانت در کشور می‌داند و می‌گوید: به عنوان مثال بسیاری از صنعتگران و صادرکنندگان ماه‌هاست که در صف تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی هستند در حالی که برای برخی این امکان در کمتر از سه روز میسر می‌شود.
همه فعالان اقتصادی به دنبال تک نرخی شدن ارز هستند چراکه با این روش صادرات افزایش یافته و واردات کنترل می‌شود
وقوع رانت در پی تثبیت قیمت ارز ترجیحی
عماد رضایی، یک کارشناس حوزه اقتصاد نیز با انتقاد از تثبیت قیمت ارز ترجیحی می‌گوید: تثبیت ارز ترجیحی یکی از مشکلات جدی کشور در تمام مقاطع زمانی بوده است چراکه وقتی قیمت ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی تثبیت می‌شود با توجه به تورم سالانه فاصله معناداری با نرخ دلار آزاد پیدا می‌کند که این منجر به رانت و فساد مالی خواهد شد.
وی با بیان اینکه‌امیدواریم روزی ارز تک نرخی شود، می‌افزاید: همه فعالان اقتصادی به دنبال تک نرخی شدن ارز هستند چراکه با این روش صادرات افزایش یافته و واردات کنترل می‌شود.
رضایی ادامه می‌دهد: در حال حاضر صف شدیدی برای واردات از جمله نهاده ایجاد شده است که دلیل آن، اختلاف قیمت ارز ترجیحی با دلار آزاد است.
به گفته وی، در هفت ماهه سال جاری واردات نهاده از لحاظ حجمی ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافته در حالیکه حجم تولید گوشت مرغ یا قرمز زیاد نشده است این نشان می‌دهد که وقتی ۱۵ درصد حجم نهاده زیاد وارد شده یعنی ارز نهاده هدر می‌رود.
وجود چهار نرخ ارز متفاوت در ایران بر اساس آنچه در سه سال گذشته تجربه شد و طبق نظرات کارشناسان، اثرات سوئی را در اقتصاد ایجاد کرده تا جایی که گفته می‌شود در حال حاضر ۲۰ میلیارد دلار ناترازی ارزی در کشور داریم که چند نرخی بودن ارز از دلایل اصلی آن است بنابراین انتظار می‌رود دولت به سمت تک نرخی شدن ارز با هدف رشد اقتصاد و بهبود تورم پیش برود.
نظر شما