مخترع ایرانی آقای مهندس فرزاد خلیلی مهر متخصص و کارآفرین در زمینه اگزوز و کاتالیزور خودرو با ارائه راه‌حل نوین بازیافت کاتالیزور موفق به اخذ مدال طلا از جشنواره بین‌المللی اختراعات سیلیکون ولی آمریکا شد.
در صنایع پیشرفته از قبیل پتروشیمی‌ها و صنایع خودرو و هر صنعت یا فرایند دیگری که بحث پالایش گازها و گاهاً مایعات و تبدیل عناصر به اشکال دیگر مطرح باشد از کاتالیزورهای مختلف و متنوعی بدین منظور استفاده می‌گردد که غالباً از فلزات گروه پلاتین به‌عنوان کاتالیزگر و مونولیت هایی غالباً از جنس بوکسیت و الومینا به‌عنوان بستر و نگهدارنده در تولید این قطعات استفاده‌شده است.
این قطعات به دلیل استفاده از فلزات نادر و بسیار ارزشمند در ساخت آن‌ها، منابع ارزشمندی برای تولید مجدد فلزاتی مانند پلاتین، پالادیم و رودیم پس از اتمام زمان استاندارد کارکرد و تعویض به دلیل کاهش راندمان و کارایی هستند.
با استفاده از تجهیزات طراحی و ساخته‌شده، این فلزات از بسترهای آلومینایی که به‌صورت کامل توسط دستگاه بالمیل به شکل پودری در آمده است، با به‌کارگیری کلکتورهای اختصاصی معین و مورداستفاده در شناورسازی و فلوتاسیون این گروه از فلزات، تحت شرایط دمایی ۶۰ الی ۷۰ درجه، با استفاده از دستگاه فلوتاسیون مخصوص تحت دما و طراحی‌شده بدین منظور، جداسازی شده و به کنسانتره قابل ذوب و بدون آلودگی تبدیل می‌شوند که عاری از آلومینا و مواد آلاینده بستر مونولیتی است.
کنسانتره ترکیبی و تجمعی حاصله از این سلول، بعد از ذوب و تبدیل‌شدن به شمش فلزی آلیاژی و ترکیبی، تحت عملیات پالایش الکترولیتی قرارگرفته و هر یک از این فلزات به‌صورت جدا تبدیل به شمش شده و مجدد مورداستفاده صنایع مختلف قرار می‌گیرد.
برخلاف روش‌های خطرناک اسیدی و آلاینده مرسوم برای جداسازی این فلزات از کاتالیزورها، از روش کارآمد و غیر آلاینده‌ای با راندمان بالا برای جدایش استفاده می‌گردد.
بیوگرافی فرزاد خلیلی مهر
من فرزاد خلیلی مهر هستم، دارای مدرک کارشناسی فیزیک از دانشگاه تبریز و کارشناسی ارشد مهندسی خودرو (گرایش موتور) از دانشگاه علم و صنعت تهران، پانزده سال سابقه کار صنعتی در زمینه موتور اتومبیل و ماشین‌آلات صنعتی و طراحی و ساخت ماشین‌آلات مربوط به اگزوز خودرو دارم.
همان‌طور که میدانید امروزه داشتن هوای پاک نقش اساسی در کیفیت زندگی افراد دارد و در سیستم اگزوز خودرو کاتالیزور نقش مهمی در تبدیل گازهای مضر به بی عطر دارد، اما این قطعه مهم و البته گران‌قیمت در اتومبیل تقریباً بعد از حدود ۸۰ هزار کیلومتر و یا حدود چهار سال کارایی خود را از دست می‌دهد (در ایران به علت کیفیت پایین‌تر سوخت و همچنین گردوغبار موجود در هوا حدود دو سال یا چهل هزار کیلومتر عمر مفید دارد).
هم‌اکنون بازیافت این قطعه با حل کردنش در اسید و روش‌های خطرناکی انجام می‌شود که کلاً این موضوع در تناقض باهدف اولیه استفاده از این قطعه برای افزایش سلامتی انسان است، اکنون در این روش جدید از تکنولوژی پیشرفته ایی استفاده می‌شود که به‌صورت بسیار کارآمدتری فرآیند بازیافت کاتالیزور و تبدیلش به شمش‌های فلزی انجام می‌شود.
شروع این پروژه به زمانی برمی‌گردد که پروژه کارشناسی ارشدم که در زمینه بهینه‌سازی کاتالیزور و ارتقای استاندارد آلایندگی بود به اتمام رسید و فارغ‌التحصیل شدم، همیشه به مسئله قیمت بالای کاتالیزورها و چگونگی بازیافت صحیح این قطعه فکر می‌کردم که درنهایت توانستم با تحقیق و پژوهش در این زمینه راه‌حل بهتری برای این موضوع ابداع کنم.
اما درباره اینکه این ابداعات چقدر کاربردی هستند باید بگویم که بعد از اینکه نمونه اولیه صنعتی محصول را طراحی کردیم تصمیم گرفتم، نظر متخصصین این رشته در دنیا رو جویا شوم و کلاً مسابقات بین‌المللی مخترعین دقیقاً برای جامعه مخترعین مثل المپیک برای ورزشکارها است، هر شخصی که چیزی اختراع کرده است و احساس می‌کند که اختراعش می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد تمایل دارد که در این مسابقات شرکت کند و دستاورد خودش را محک بزند و این نمایشگاه جزو معتبرترین رویدادهایی که در این زمینه برگزار می‌شود.
همچنین داورهایی که طرح‌ها و اختراعات را بررسی می‌کنند در زمینه‌های خودشان بسیار حرفه ایی هستند و هر طرح معمولی نمی‌تواند از فیلتر این داورها عبور کند و در این زمینه بسیار سخت‌گیر هستند و تمام جزئیات هر طرح را چک می‌کنند و برای همین کسب مقام و مدال در این جشنواره بسیار باارزش محسوب می‌شود و معمولاً پروژه‌های موفق این جشنواره در هر حوزه‌ای توجه سرمایه‌گذارها را به خودش جلب می‌کند.
برای بقیه دوستانی که در این مسیر هستند یا تازه می‌خواهند شروع کنند تنها توصیه‌ام این است که فقط یک کار انجام دهند و آن‌یک کار هم حتماً همان کاری باشد که به‌شدت به آن علاقه دارند، بعدها تلاش کردن تبدیل می‌شود به لذت بردن از انجام کاری که دوست دارید و درنهایت بعد از چند سال حتماً نتیجه می‌دهد و البته این را در نظر داشته باشند که در همه کارها اگر متخصص شوند و حرفی برای گفتن داشته باشند، پول هست خود بنده هیچ انتظار کمکی از هیچ ارگانی ندارم ولی دو تا پیشنهاد دارم.
ابتدا اینکه لطفاً کل تعرفه‌های هم ورودی و هم خروجی کشور روی تمام کالاها رو بردارید، ما در خیلی زمینه‌ها قدرت رقابت با بقیه کشورها را داریم و بنابراین احتیاج به اعمال تعرفه و محدودیت و قوانین دست‌وپا گیر و زمان‌بر روی کالاهای وارداتی و صادراتی نداریم.
در مواردی هم که قدرت رقابت نداریم با اعمال تعرفه و یا عدم واردات نه‌تنها هیچ پیشرفتی حاصل نمی‌شود بلکه از دستیابی به کالاها و تکنولوژی‌های روز محروم می‌شویم و دانشمان در آن زمینه عقب‌افتاده باقی می‌ماند.
دوم اینکه در نظر بگیرید یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیش روی صنعت کشور قیمت املاک صنعتی است، خواهشی که دارم این است، حداقل بیابان‌های اطراف شهرها را منطقه آزاد اعلام کنید و به کسب‌وکارها اجازه نفس کشیدن بدهید.
ما بیشتر از نصف سود کسب‌وکارمان را بابت اجاره سالن و مالیات و ده درصد را به‌صورت ارزش‌افزوده و البته بخشی هم به خاطر تورم از دست می‌دهیم و نه‌تنها از کیک نفتی کشور هیچ سهمی نداریم بلکه برای پیشرفت کردن بسیار تحت‌فشار مالی قرار داریم.
الان حتی در حومه شهرستان‌ها قیمت املاک صنعتی حدود بیست برابر املاک کشاورزی مجاورش است، درصورتی‌که کشاورزی با حفر چاه و استخراج آب زیرزمینی و فرونشست شدید زمین در طی حدود سی الی پنجاه سال کل منطقه را به بیابان تبدیل می‌کند و جالب است کل گندم یا برنجی که در طول این سال‌ها تولید کرده آن‌قدر ناچیز است که در مقایسه با اثر مخرب و نیروی انسانی که تلف می‌کند غیرقابل تصور است، اما اکثر کارهای صنعتی برخلاف تصور آلایندگی بسیار ناچیزی (گاهی کمتر از عبور یک عدد موتورسیکلت) دارد ولی اشتغال‌زایی و درآمدزایی و پیشرفت کشور و ارزآوری و توسعه پایدار و هزاران مزیت دیگر دارد.
نظر شما