برنامه هند در عمق ساخت داخل خودروهای برقی چیست؟ | داخلی سازی قطعات خودرو در کشور باز تعریف شود

علی میرزایی؛ بازار: صنعت خودرو دنیا در حال تغییر قابل توجه و چرخش به سمت وسایل نقلیه برقی است. هم اکنون چین پیشرو این تغییر هست و اتحادیه اروپا، آمریکا و آسیا سعی دارند تا با عمق ساخت داخل قطعات این خودروها به توان تولید جهت تامین نیاز بازار داخل کشورشان دست یابند. علیرغم این تلاش ها همچنان داخلی سازی قطعات و اجزا خودروهای برقی یک چالش بزرگ برای کشورها و قاره های مذکور است.

سیاستگذاران صنعتی در هند برنامه داخلی سازی باتری وسایل نقلیه برقی تا عمق ۴۰ درصد را برای سال ۲۰۳۰ تعریف کردند، لازم به ذکر است که این کشور هم اکنون به عمق داخلی سازی ۲۵ درصدی رسیده است

برنامه هند برای داخلی سازی قطعات خودرو

بررسی و تحلیل های فعلی از صنعت خودرو هند بیانگر آن است که ارزش داخلی سازی واقعی برای قطعات کلیدی وسایل نقلیه برقی در کشور نامبرده به طور میانگین ۳۰ تا ۴۰ درصد است. این سطح از داخلی سازی با آرمان‌های سیاست‌گذاری و سناریوهای نظری مورد توجه این کشور فاصله عمیقی دارد. افزایش عمق ساخت داخل قطعات خودروهای سواری در هند چالش بسیار بزرگی است؛ چالش مذکور ناشی از تعامل پیچیده عوامل تولید و زنجیره تامین این خودروهاست. وسایل نقلیه برقی را می توان یک اکوسیستم نوظهور در هند معرفی کرد. با اینکه کشور نامبرده در تولید موتورسیکلت و خودروهای ‌سه چرخه ها پیشرفت فراوانی داشته، ولی در تولید خودروهای سواری همچنان وابسته به واردات از چین است.

مطالعات منتشره اخیر از صنعت خودرو هند که تجزیه و تحلیل جزییات اجزا و وابستگی به واردات قطعات خودرو این کشور از چین را شفاف تر کرده؛ حاکی از آن است که هزینه اصلی خودروهای برقی در اکثر کشورهای دنیا به شدت وابسته واردات از چین است. باتری خودروهای برقی به طور متوسط ۴۰ درصد از هزینه یک خودرو را تشکیل و عمدتاً از چین یا کشورهای پیشرفته محدود دیگر وارد می شوند.

سیاستگذاران صنعتی در هند برنامه داخلی سازی باتری وسایل نقلیه برقی تا عمق ۴۰ درصد را برای سال ۲۰۳۰ تعریف کردند، لازم به ذکر است که این کشور هم اکنون به عمق داخلی سازی ۲۵ درصدی رسیده است. در حال حاضر کشور نامبرده توانسته فقط ۳۰ تا ۴۰ درصد موتورها و کنترلرهای مورد نیاز خودروهای برقی خود را داخلی سازی کند. باید توجه داشت که قطعات الکترونیکی و نرم افزار، درصد عمده ای از اجزای یک خودرو برقی را تشکیل می دهند. باتوجه به اینکه هند در ابتدا مسیر تولید خودروهای برقی قرار دارد، غیرممکن است که فقط به واردات باتری وابسته و توان تولید مستقل تراشه، الکترونیک و نرم افزارهای مورد نیاز خود را داشته باشد.

صنایع خودروسازی هند وابستگی قابل توجهی به واردات باتری، نرم افزار و قطعات الکترونیکی خودروهای برقی دارند. این سطح بالای وابستگی واردات به علت فاصله زیاد اکوسیستم و زنجیره تولید هند با چین یا سایر کشورهای پیشرو دیگر است. تولید چنین قطعات پیشرفته ای مستلزم ایجاد زیرساخت های تولید توسعه یافته است، عدم وجود یک اکوسیستم محلی قوی برای ساخت قطعات پیشرفته مانع اصلی داخلی سازی در هر کشور شناخته می شود.

در حال حاضر کشور هند فاقد قابلیت های پیچیده تولیدی مورد نیاز برای سلول های باتری، قطعات الکترونیکی، نیمه هادی ها و سیستم های نرم افزاری پیشرفته بدون کمک شرکت های خارجی است. ترکیب این شکاف‌ های فنی با نوپایی زنجیره تامین خودرو برقی در هندد منجربه اتکای بیشتر به قطعات وارداتی و کاهش ارزش تولید داخلی شده است.

وابستگی به پیشرانه خودروهای برقی از دسترسی به مواد کمیاب شروع و در چرخه تولید ادامه می یابد. مواداولیه ای که برای تولید خودروهای برقی حیاتی هستند، عمدتاً از کشورهای محدود تهیه و تامین می ‌شود. در مجموع می توان گفت که تلاش های فعلی هند برای عمق داخلی سازی در اجزای کلیدی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد است که شامل فرآیند مونتاژ اولیه، نصب، اجزای غیر حیاتی خودرو، و شارژ ها می شود.

البته سیاستگذاران صنعتی هند به افزایش عمق داخلی سازی خودروهای برقی بسیار خوش بین هستند. دلیل این خوش بینی افزایش مورد انتظار عمق داخلی سازی است که اکثر تامین‌ کنندگان بین المللی قطعات خودروهای برقی در کشور نامبرده حضور و فعالیت دارند، بنابراین مشتاق صرفه‌جویی در مقیاس زنجیره تامین هند هستند. همچنین قطعه سازان داخلی هند می توانند از تخصص تامین کنندگان جهانی پیشرفته استفاده و در توسعه فنی جهش سریع تری داشته باشند، البته توام با این موضوع امکان جذب سرمایه‌ گذاری بیشتر را نیز دارند.

نگاهی به سرمایه گذاری برای داخلی سازی در هند

افزایش عمق ساخت داخل قطعات خودرو در هند نیازمند سرمایه گذاری قابل توجه در زیرساخت های تولید، دسترسی به مواداولیه حیاتی، بلوغ اکوسیستم فناوری جدید و توسعه تکنولوژی است. جهش داخلی سازی از سطوح فعلی در هند به میزان بالاتر مستلزم پیشرفت فناوری قابل توجه، توسعه اکوسیستم و سرمایه گذاری های استراتژیک دولتی توام با جذب سرمایه گذاری خصوصی است.

هند از ایران در مورد سیاستگذاری و نقشه راه خودروهای برقی بسیار پیشرفته تر است. طرح هایی مانند FAME و طرح PLI با هدف بازیگر پیشرو جهانی در صنعت خودرو این کشور با شیوه ایجاد رقابت و توسعه تکنولوژی تعریف شده است. صنایع خودروسازی هند از چشم انداز کشورشان برای دست یابی به فناوری های جدید، حضور در زنجیره تامین بین المللی، ارتقا خودروسازی، ایجاد میلیون های شغل و تولید ناخالص داخلی حمایت می کنند. خودروسازان و مشتریان هندی از مشوق های مختلفی برای خرید و تولید خودروهای برقی در این کشور بهره می برند.

باتوجه به توانایی، امکانات و زیرساخت های صنعتی کشور و در نظر گرفتن تجارب سایر کشورها مانند هند؛ به نظر می رسد که اخبار ادعای اخیر در مورد پتانسیل عمق داخلی سازی ۷۰ درصدی در خودروهای برقی مونتاژی کشور دور از «واقعیت» و نیازمند بازبینی است

واقع بینی اصل پیشرفت داخلی سازی

داخلی سازی قطعات خودرو نیازمند واقع بینی در ساختار صنعتی است، رعایت این اصل سبب می شود تا سیاستگذاران صنعتی و سهامداران صنایع خودروسازی به شاخص های مهم در کشورشان بیشتر توجه و برنامه مدون تدوین کنند. یکی دیگر از مزایایی واقع بینی ایجاد شفافیت در تعریف داخلی سازی و کمک به مسیر علمی بدون در نظر گرفتن هیجان های برقی سازی حمل و نقل است، در چنین شرایطی سیاستگذار صنعتی می تواند برای برقی سازی برنامه ریزی اصولی انجام دهد.

باتوجه به توانایی، امکانات و زیرساخت های صنعتی کشور و در نظر گرفتن تجارب سایر کشورها مانند هند؛ به نظر می رسد که اخبار ادعای اخیر در مورد پتانسیل عمق داخلی سازی ۷۰ درصدی در خودروهای برقی مونتاژی کشور دور از «واقعیت» و نیازمند بازبینی است. حصول اطمینان از صحت ادعای داخلی سازی برای هر خودروساز مهم است، داخلی سازی معتبر از زنجیره تامین تا تولید اجزای یک قطعه (نرم افزار، سخت افزار و ریزتراشه) فرآیندی چند وجهی است که نیازمند همکاری ذینفعان مختلف قانون گذار و صنایع خودروسازی است.

با اجرای برنامه ‌های مرحله ‌ای، انجام ممیزی، ارتقا فناوری داخلی و تقویت همکاری‌ های صنعتی، دولت ‌ها می‌توانند به طور مؤثر تلاش ‌های بومی‌سازی را تنظیم و رصد کنند، توام با این مساله مشوق های باید به فعالان حقیقی داخلی سازی نیز داده شود. استراتژی‌ رصد و شفاف سازی نه تنها از رشد صنعت داخلی حمایت می ‌کنند، بلکه مسئولیت ‌پذیری در کل چرخه حوزه خودروهای برقی از تولید تا بازیافت را نیز افزایش می ‌دهد.

اعتمادسازی با ارائه مشوق ها

همکاری میان ذینفعان یک اکوسیستم در هر کشوری برای تعیین اهداف واقع بینانه عمق داخلی سازی بسیار مهم است. همکاری تولیدکنندگان، تامین کنندگان و ارگان های دولتی در بحث «عمق داخلی سازی» و اجرای مقررات عملی آن را تضمین می کند. در این میان دولت ها باید مشوق های مانند: معافیت های مالیاتی، کمک های مالی و سرمایه گذاری در قابلیت های تولید داخلی را به صورت عادلانه میان بازیگران صنعت خودرو تقسیم و اجرا کند. ممیزی ها و بازرسی های منظم برای تأیید انطباق با الزامات عمق داخلی سازی باید برای چنین استراتژی واقعی و به دور از هیجانات باشد. این ممیزی ها باید اطمینان حاصل کنند که قطعات به طور واقعی منبع و به صورت داخلی تولید یا مونتاژ شدند. ارائه شواهد علمی و فنی مبنی بر انطباق، باید اسناد دقیق، از جمله گواهی مبدأ، پاسپورت باتری، نرم افزار تولیدی، از تولیدکنندگان دریافت شود.

متاسفانه تا به امروز واژه «عمق داخلی سازی» به صورت علمی از سوی ذینفعان و منتقدین در کشور استفاده نشده است. این سیاست مهم نیازمند بازبینی تمام ذینفعان و درک‌ مشترک این واژه است

داخلی سازی قطعات را بازتعریف کنید

متاسفانه تا به امروز واژه «عمق داخلی سازی» به صورت علمی از سوی ذینفعان و منتقدین در کشور استفاده نشده است. این سیاست مهم نیازمند بازبینی تمام ذینفعان و درک‌ مشترک این واژه است. با افزایش تقاضای خودروهای برقی، اکثر کشورها در قاره های آمریکا، اروپا و آسیا سعی دارند بیشترین ارزش افزوده تولید را در کشور خود نگه دارند. لذا اقدامات جدی برای معتبر نشان دادن ادعای عمق داخلی سازی و چرخه تولید برای خودروسازان و قطعه سازان روز به روز مهم تر می شود. در این راستا تنظیم گر و قانونگذار باید یک قدم از صنعتگر جلوتر باشند تا راه پیشرفت را برای نوآوری و تولید توسط سازندگان هموار کنند. توام با این رویکرد صنعتگر نیز باید در برابر محصول تولیدی و مشوق های دریافتی (حمایت از تولید داخلی) پاسخگو باشد.