بازار، گروه استانها؛ یک کاروانسرای قدیمی در شهر سمنان وجود دارد که سال های قبل در تصرف سازمان زندان ها درآمد و از آن به عنوان زندان مرکز استان سمنان استفاده می شد. بعد از سال ها که وجود زندان در شهرها به معضلی بدل شد و قانون انتقال زندان ها پیش آمد و از سوی دیگر زندان کوچک و قدیمی سمنان هم جوابگوی حجم زندانی را داشت مسئولان به فکر انتقال این زندان افتادند.
زندان جدید در سمنان مانند دیگر شهرستان های استان همچون شاهرود و دامغان در مکانی در حاشیه شهر ساخته شد و کم کم زندان سمنان به بیرون شهر انتقال پیدا کرد هر چند اداره کل زندان ها و اقدامات تامینی استان سمنان در همان کاروانسرا باقی ماند.
میراث فرهنگی به کمک برخی از مطالبه گران و رسانه های سمنانی به دنبال صدور سند این کاروانسرا به نفع میراث فرهنگی با کاربری فرهنگی و گردشگری برای عموم مردم شد کاروانسرایی که نماد بسیار زیبایی از شهر سمنان بود اما به واسطه زندان بودنش، همواره به روی مردم بسته بود.
کاروانسرا به اسارت گرفته شده بود
یک صاحب نظر مسائل میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه کاروانسرای سمنان می تواند یک جاذبه گردشگری و همچنین جذب توریست باشد اما سال ها متاسفانه به گروگان سازمان زندان ها درآمده و به محلی با کاربری نامناسب به لحاظ وجهه بدل شده بود، گفت: اقدامات زیادی شد تا این بنا آزاد سازی شود اما دستگاه قضایی زیر بار نمی رفت.
سند این کاروانسرا به نفع مردم و به نام میراث فرهنگی زده شد تا به روی مردم بازگشایی شود
محمد حسن همتی با بیان اینکه مطالبه آزادسازی این کاروانسرا از دولت اول روحانی به مرحله ای جدید وارد شد زیرا همه رسانه ها و کنشگران هم وارد گود شدند، ابراز کرد: ریاست جمهورهای سابق و روسای قوه قضاییه همواره تنها وعده هایی داده بودند که این مشکل حل شود اما کار اساسی صورت نمی گرفت حتی شهید رئیسی در آخرین سفر خود اذعان کرد که این اتفاق باید رخ دهد اما بازهم کار عملی نشده بود.
وی با بیان اینکه مطالبه مردم سمنان بحق بود چرا که کاروانسرا باید استفاده عمومی شود نه زندان! افزود: در سفر هفته قبل رئیس قوه قضائیه به سمنان بالاخره این گره کور باز شد و سند کاورانسرا به جای اصلی که باید باشد، یعنی اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان بازگشت.
ادعای سازمان زندان‌ها و مقاومت میراث
این صاحبنظر مسائل گردشگری با بیان اینکه سازمان زندان ها اعلام می کرد که به جای این کاورانسرا باید به من ساختمان و زمین و البته زمان بدهید، ابراز کرد: پنج سال این طرح در کش و قوس بود و انصافاً سازمان زندان ها هم فرصت داشت تا برنامه ریزی خوبی را صورت دهد و نگذارد که کار به دقیقه 90 بکشد.
همتی با بیان اینکه هرچند سازمان زندان ها در نهایت همکاری خوبی را داشت ولی این گره می توانست خیلی زودتر باز شود، ابراز کرد: شهرداری سمنان و شورای شهر همکاری خوبی داشته و در نهایت با عزم جدی که در سمنان صورت گرفت برای سازمان زندان ها هم فضای مناسبی ایجاد شده است و نگرانی از این بابت هم وجود ندارد اما اینکه بازهم سند این کاروانسرا به نام میراث فرهنگی زده نمی شد واقعا کارشکنی بود.
کارشناس میراث فرهنگی: کاروانسرا فروردین سال قبل تحویل میراث فرهنگی شد
وی با بیان اینکه بعد از سفر شهید رئیسی به سمنان خوشبختانه اقدامات خوبی صورت گرفت و همگان تصور می کردند که این اقدام به زودی صورت می گیرد اما یکباره ایشان شهید شدند، افزود: ما فکر نمی کردیم به این زودی این اتفاق رخ دهد اما خوشبختانه در نهایت سند این کاروانسرا به نفع مردم و به نام میراث فرهنگی زده شد تا به روی مردم بازگشایی و بعد گردشگری آن تقویت شود.
چالش های کاروانسرا
بزرگترین چالش این کاروانسرا چیست؟ یک کارشناس گردشگری در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: اجازه بازدید به عموم و خبرنگاران و همچنین کارشناسان میراث فرهنگی که با سمن های مردمی همکاری می کنند از این کاروانسرا تاکنون داده نشده اما شواهد و قرائن و تحقیقاتی که انجام شده نشان می دهد که این کاروانسرا با تخریب زیادی همراه شده است.
محمدرضا صالحی پور با بیان اینکه به نظر می رسد نصب میله های زندان، دوربین های امنیتی و ایجاد زیرساخت های امنیتی برای زندان با تخریب های کاروانسرا همراه بوده باشد، ابراز کرد: باید دید که آیا بودجه ای برای مرمت این بنا در اختیار اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان قرار می گیرد یا خیر؟ البته ناگفته نماند که همین حالا هم اقدامات خوبی در کاروانسرا صورت گرفته زیرا فراموش نکنیم که این بنا فروردین سال قبل تحویل میراث فرهنگی شد و حالا سند رسمی آن ثبت شده است.
وی با بیان اینکه انتقال کاروانسرا از ابتدا به سازمان زندان ها درست نبود و عجیب تر و نادرست تر این سال هایی بود که انتقال به پایان نمی رسید، افزود: به نظر می رسد امروز بهترین فرصت برای جذب گردشگر و احیای این کاروانسرا در استانی است که کم کم می توان لقب پایتخت کاروانسراهای شاه عباسی ایران را به آن داد زیرا شش کاروانسرای استان ثبت جهانی هستند.
بحث هایی پیرامون واگذاری
موضوعات درباره میراث فرهنگی و این کاروانسرا زیاد است برای مثال یکی از ابهامات این پرونده این است که به نظر می رسد شهرداری سمنان بخشی از ساختمان اداره‌کل زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی استان سمنان در نزدیکی میدان استاندارد تقبل کرده در صورتی که کاروانسرای سمنان متعلق به اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان است و نه شهر سمنان و لذا نباید هزینه آن تنها از سوی شهرداری سمنان تامین می شد و این ظلمی به مردم شهر سمنان است.
آیا انتفاع این کاروانسرا به جیب چند رستوران دار خواهد رفت؟
دیگر موضوع اداره کل زندان ها است که اعقاد دارد در یک تفاهم نامه و یا قرار داد باید نظر دو طرف شرط باشد و رضایتمندی هر دو سوی یک معامله ملاک قرار گیرد اما با دستور صریح حجت الاسلام اژه ای رئیس دستگاه قضایی کشورمان دیگر سازمان زندان ها هم نمی تواند بحثی در این خصوص داشته باشد.
سرنوشت کاروانسرا
موضوع سوم اما آینده این کاروانسرا است این کاروانسرا می تواند یکجا به بخش خصوصی واگذار شود که البته می تواند درامدزایی خوبی داشته باشد اما چه سودی برای مردم سمنان دارد؟ انتفاع این کاروانسرا به جیب چند رستوران دار خواهد رفت و مردم برای ورود به آن باید هزینه کنند.
این بنای زیبا اگر واگذار نشود و مثلا به بازارچه صنایع دستی و غرفه های فروشگاهی و محل تفرجگاهی بدل شود که ایده خوبی است، باید دید که میراث فرهنگی در این زمینه چه اقدام عملیاتی را صورت خواهد داد و آیا برنامه ای هم برای مرمت و احیای این کاروانسرا وجود دارد یا خیر؟
اما به شرایط مدیریتی و بودجه ای که حاکم بر میراث فرهنگی استان سمنان است بعید است که شاهد تصمیم به نفع مردم سمنان باشیم و تصمیم نهایی احتمالاً به لحاظ مالی به نفع میراث فرهنگی خواهد بود! در نهایت باید صبر کرد و دید که چه اتفاقاتی در خصوص این کاروانسرای زیبا در سمنان رخ می دهد.
نظر شما