محمد حسین عابدی، بازار؛ استان سمنان با کمبود جدی آب روبرو است و مسئولانش تنها راه را انتقال آب ازدریای خزر و یا عمان به فلات مرکزی کشور و گس از نمک گیری، به سمنان است تا بتوانند از آن در صنعت و کشاورزی بهره گیری کنند صنعت و کشاورزی که روی هم حدود ۹۴ درصد از آب گران بهای این استان را مصرف می کنند.
مشکل اما اینجا است که به دلیل عدم رعایت الگوی کشت که همان حالا در بیارجمند، میامی، سرخه و سمنان و شاهرود که در بحرانی ترین حالات کم آبی وجود دارد، هندوانه و خربزه به وفور کشت می شود و از سوی دیگر لوله های فرسوده خط انتقال، آب گرانبها و کم یاب در این استان هدر می رود.
هدر رفت جدی آب در استان سمنان
سوال اصلی اما اینجا است که با این وضعیت که به گفته برخی مسئولان در نقاطی از استان تا ۳۷ درصد آب از طریق لوله های فرسوده هدر می رود، اگر خزر هم به سمنان بیاید آیا مشکل آب سمنان حل خواهد شد یا همچنان این آب گرانبها توسط خطوط لوله هدر رفته و یا صرف کاشت خربزه می شود؟
شاهرود بین ۲۰۰ الی ۲۵۰ و سمنان ۳۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد
بارها و بارها در همین خبرگزاری درباره مشکلات کشاورزان گرمساری و حقابه آنها از حبله رود مطالبی بیان شده و مطالبات کشاورزان به گوش مسئولان رسیده است اما روی دیگر سکه این است که حجم وسیعی از اراضی کشاورزی در این شهرستان صرف خربزه کاری می شود که نیازی به آن نیست و می توان با الگوی کشت، مصرف را بیشتر مدیریت کرد.
در سال جاری بارها و بارها مقوله آب دریای خزر به سمنان مطالبه شده است در سفر فروردین ماه شهید رئیسی و همچنین سفر روزهای قبل رئیس قوه قضائیه بارها این موضوع مطرح شد اما کسی نمی گوید که چقدر در این استان الگوی کشت و همچنین شیوه های مدرن آبیاری با کمترین آب مورد نیاز و راندمان بالا و خطوط لوله پربازده اهمیت دارد و اجرایی شده است.
۳۷ درصد آب هدر می رود
مدیر آبفای شاهرود در نشست آب برای صلح که تابستان امسال در شاهرود برگزار شد اعلام کرد که ۳۷ درصد از آب شهرستان شاهرود در اثر خطوط لوله فرسوده که بیش از چهار، پنج دهه عمر دارند هدر می رود و این یکی از بزرگترین مشکلات ما در زمینه آب است.
او که البته اصرار داشت چندان روی این آمارها از سوی رسانه ها مانور داده نشود، هزینه تعویض و بهسازی این خطوط لوله آب فرسوده را بسیار هنگفت دانست اما کارشناسان اعتقاد دارند که از آب گرانبها تر چیزی در کشورمان وجود ندارد و در نتیجه اگر هزاران میلیارد تومان حتی ده برابر بودجه کل استان صرفه تعویض خطوط لوله فرسوده شود ایرادی پیش نمی آید و بلکه، الزامی نیز است.
به این صحبت های مدیر آبفای شاهرود دقت کنید که ضمن اشاره به شرایط منابع آبی شاهرود بیان کرد: شهرستان شاهرود دارای ۳۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب است و این یعنی این شهرستان با تنش آبی روبرو است از سوی دیگر باید گفت شاهرود یک هزار حلقه چاه دارد که ۸۰۰ مورد آن برای کشاورزی، ۷۰ حلقه شرب و مابقی برای صنعت و خدمات است.
کمبود جدی آب
علیرضا مطهری نژاد از هدر رفت ۳۷ درصدی آب از طریق خط لوله قدیمی و فرسوده خبر داد و ابراز کرد: مخازن آبی ما به دلیل اضافه برداشت و مصرف بی رویه آب امروز در حالت بحرانی به سر می‌برد و این نشان از مشکل و معضل بزرگ کم آبی در شاهرود دارد.
کارشناس انرژی: آب مهمتر از بسیاری طرح های دیگر مانند بزرگراه حرم تا حرم است
این در حالی است که شاهرود بین ۲۰۰ الی ۲۵۰ و سمنان ۳۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد شگفت اور اینکه در همین شاهرود با چنین تنش آبی همچنان خربزه و هندوانه کشت می شود زیرا کشاورزی سنتی ابدا از موضع خود کوتاه نمی آید و مدیران جهاد کشاورزی هم از اعمال الگوهای کشت، ناتوان هستند در این وضعیت باید چه کرد؟
محمد اسماعیل حسین پور رئیس وقت اداره آب و فاضلاب روستایی شاهرود ۲۰ بهمن ۱۳۹۸ اعلام می کند: «با توجه به فرسودگی شبکه آبرسانی، ۳۷ درصد آب در روستاها هدر می‌رود» و این یعنی سال ها است که این مشکل پابرجا بوده و هیچ اقدامی برای آن صورت نگرفته است.
لوله‌های قدیمی
یک کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه لوله های انتقال آب در استان سمنان عمدتاً سه دسته هستند، گفت: لوله های خط انتقال قطوری که در پیش از انقلاب اسلامی در زمین کارگذاشته شدند که بخشی از آنها تعویض شده‌اند و بخشی دیگر همچنان حضور دارند و عمده هدر رفت آب هم از این دسته لوله ها است.
محسن فرجی با بیان اینکه دسته دوم لوله های انتقال در دوران بعد از انقلاب تا دوران سازندگی کارگذاشته شده اند که آنها هم امروز بعد از سه الی چهار دهه دچار مشکلات هستند، افزود: دسته آخر خطوط لوله جدید است که در یکی دو دهه اخیر در زمین کاشته شده که آنها هم نمی تواند چندان قابل اعتماد باشد زیرا کیفیت تولیدات نیز روز به روز کمتر شده است.
وی با بیان اینکه عمده خطوط انتقالی که بالای ۳۰ سال دارند شاه لوله‌های وسیعی هستند که نیاز تعویض دارند، افزود: تعویض لوله هایی که بالای چهار دهه سن دارند، بسیار هزینه دارد و حتی شاید بتوان تعویض همه آنها را به میزان سال ها اعتبارات عمرانی کل استان سمنان دانست.
اعتبارات نیست!
این کارشناس انرژی با بیان اینکه مهمتر از آب هیچ موضوع دیگری در استان سمنان وجود ندارد، بیان کرد: اگر اعتبارات نیست چطور صحبت از انتقال آب خزر و عمان می شود پس اعتبارات وجود دارد و لذا می بایست حتی با هزاران میلیارد تومان هزینه هم که شده، این خطوط را تعویض کرد زیرا هدر رفت آب به میزان قابل توجهی بوده و غیر قابل چشم پوشی است.
فرجی با بیان اینکه اگر میزان آب هدر رفته توسط این خطوط لوله غیرقابل لمس بود و یا در اندازه زیر ۱۰ درصد بود می توانستیم بگوییم که اگر این تعویض خطوط لوله صورت نگیرد چیز خاصی را هم از دست نداده ایم، ابراز کرد: هدر رفت ۳۷ درصدی میزان عجیب و غیرقابل باوری است که نمی توان از آن به راحتی گذشت و لذا باید فکری به حال این وضعیت کرد.
وی با بیان اینکه آب مهمتر از بسیاری طرح های دیگر مانند بزرگراه حرم تا حرم است زیرا اگر آب نباشد هیچ بزرگراهی فایده ندارد، افزود: در صورتی که مسئولان واقعیت ها را ببینند درخواهند یافت که ابتدا نیاز است زیرساخت های ما تامین شود و سپس از خزر و یا هر جای دیگری آب بیاوریم.
کمک گرفتن از خارجی‌ها
آن‌طور که کارشناسان می‌گویند هدر رفت آب به وسیله کشاورزی سنتی و همچنین خطوط لوله فرسوده آنقدر است که به صورت میانگین بیش از یک سوم آب در استان سمنان از طریق همین لوله ها هدر می رود هر چند بخشی از این آب با جذب شدن در زمین دوباره به چرخه سفره های زیرزمینی باز می گردد اما جلوگیری از هدر رفت آن می تواند جلوی خسران تاسف باری را بگیرد که امروز دچار آن هستیم.
یک کارشناس اقتصادی اما استفاده از کنسرسیوم های بین المللی و قرارداد های دلاری و خارجی را راهکار برون رفت از این مشکل اساسی در استان سمنان می داند و در گفتگو با بازار، می گوید: امروز که روابط سرمایه گذاری و کنسرسیوم های بین المللی به خصوص با چین داریم، بهترین فرصت است که از این نوع سرمایه گذاری ها برای بهبود وضعیت خطوط انتقال فرسوده بهره بگیریم.
یک کارشناس: تعویض خطوط لوله فرسوده فقط در یک استان کم جمعیت و کم خطوط مانند سمنان بیش از چند هزار میلیارد تومان هزینه در برخواهد داشت
سید رضا طباطبایی با بیان اینکه چینی ها امروز در حوزه های مختلفی مانند معدن، فرآوری، زیرساخت ها و تصفیه خانه ها و نیروگاه های خورشیدی و ... ورود جدی در کشورهای منطقه و حتی ایران داشته اند، تاکید کرد: اگر دولت ایران بتواند در قراردادی با چین آنها را به تعویض خطوط لوله آب در کشورمان ترغیب کند می توانیم هزینه غیرقابل تامین تعویض این خطوط را تامین کنیم.
وی با بیان اینکه تامین این هزینه چند ده هزار میلیارد تومانی برای دولت به نظر غیرقابل وصول باشد، افزود: اما از منظر کنسرسیوم های بین المللی شاید بتوان مشکل را حل و هزینه های دلاری را تامین کرد تا سرمایه گذاران خارجی بتوانند در این امر ورود داشته باشند و به جای آن دولت نفت به چین بدهد یا منافع اقتصادی دیگری برای این کشور ایجاد کند.
کنرسیوم‌ها بهترین راهکار هستند
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه فرصت کنرسیوم های بین المللی برای ایجاد زیرساخت هایی مانند راه آهن، اتوبان، نیروگاه های خورشیدی و حتی مقوله مهم آب و انتقال آب و زیرساخت های آن، می تواند فرصت بی بدیلی باشد، گفت: دولت باید در تعاملات خارجی خود این موضوعات را هم مورد لحاظ قرار دهد زیرا با بودجه های داخلی کشورمان توان انجام چنین پروژه های چند ده میلیون دلاری را نداریم.
طباطبابی ابراز کرد: تعویض خطوط لوله فرسوده فقط در یک استان کم جمعیت و کم خطوط مانند سمنان بیش از چند هزار میلیارد تومان هزینه در برخواهد داشت در صورتی که تمام اعتبارات یک سفر استانی رئیس جمهور به استان هزار میلیارد تومان هم نمی شود پس عملاً توان اجرای چنین طرح هایی در داخل استان با این بودجه ها نیست.
مسئولان استان سمنان بارها اعلام کرده اند که اگر سال های سال اعتبارات عمرانی استان را روی هم بگذارند بازهم نمی توان تمام خطوط لوله را برای جلوگیری از هدر رفت آب در این استان تعویض کرد اما مشکل اینجا است که این خطوط از دو دهه قبل تاکنون آب گرانبهای استان را هدر می دهند و اگر از همان موقع هر سال چند ده متر از این خطوط تعویض می شد حداقل بخشی از این هدر رفت کاهش پیدا می کرد در نهایت باید دید که مسئولان در زمینه این معضل بزرگ چه برنامه ای را در پیش خواهند گرفت.
نظر شما