علی میرزایی؛ بازار: براساس رسوم دیرینه در جاده مخصوص تغییر دولت ها یا وزرای صمت سبب ایجاد تغییر در صنایع خودروسازی می شود. باتوجه به اینکه سید محمد اتابک وزیر صمت بارها در خصوص صنعت خودرو به رقابتی شدن آن اشاره داشته، باید یادآور شد که ایجاد رقابت نیازمند چابکی سازمان با حضور افراد مستعد و متعهد ایجاد خواهد شد. براساس بررسی ها متاسفانه یکی از عوامل وضعیت فعلی صنعت خودرو شرایط اقتصادی کارکنان آن است، بنابراین وزیر صمت به عنوان شخص نخست سیاستگذاری باید توجه ویژه ای به این مساله داشته باشد.
مدیریت همزمان چند شغل هرگز در ذهن یک کارمند شرکت های خودروسازی کره جنوبی، ژاپن یا اروپا نمی گنجد
تفاوت فرهنگ کار شاغلین صنعت خودرو ایران و کره
ایران فرهنگ کاری صنعتی کاملا منحصر به فردی دارد؛ ضرورت (یا شاید نشانه زیرکی جهت پیشی گرفتن از شرایط بد اقتصادی) سبب چند شغلی افراد شاغل در صنعت خودرو شده است. اگر روزی در دفتر مهندسان خودرو جاده مخصوص قدم بزنید، از عملکرد آنان نسبت به حقوق دریافتی از محل کارشان متعجب خواهید شد؛ چرا که در حال رسیدگی به مشاغل دوم و سوم خود هستند. معمولا وضعیت مدیران ارشد در این میان متفاوت است، زیرا بیشتر آن ها ها در حال ارائه مشاوره به شرکت های بخش خصوصی یا رسیدگی به فعالیت ساخت و ساز است.
مدیران میانی در جاده مخصوص نیز عموما در حال ارائه مشاوره و خدمت به قطعه سازان هستند، این دسته از مدیران اگر علاقمند به فعالیت در صنایع خودروسازی نباشند، قطعا در حال انجام امور ساختمانی هستند. مدیرانی که شمه فنی بیشتری دارند، در میان دغدغه های صنعتی به سمت انجام امور تعمیرات خودروها سوق یافتند. متاسفانه وضعیت اقتصادی حاکم در کشور سبب شده که بیشتر این مهندسان در بورس فعالیت داشته و در حال بررسی شاخص های مالی، نوسان قیمت دلار و طلا باشند.
شرایط اقتصادی منجربه توسعه منابع مالی توسط مهندسان خودرو شده است، بنابراین این افراد به علت کثرت اشتغال از محل کار نخست خود همواره درخواست اضافه کاری جهت جبران عقب ماندگی وظایف خود دارند. از این نوع رفتار را می توان در وضعیت های مختلف صنایع خودروسازی پیدا کنید، این مثال های متنوع که پیشتر به آن اشاره شد هرگز در ذهن یک کارمند شرکت های خودروسازی کره جنوبی، ژاپن یا اروپا نمی گنجد. توان جسمی و فکری یک انسان در روز چقدر است که باید چندین شغل را همزمان مدیریت کند؟ بنابراین در چنین وضعیتی نباید انتظار خروجی با کیفیت از محصولات خودروسازان داخلی داشت.
مدیریت چندین شغل توسط افراد شاغل در صنعت خودرو با چشم پوشی از عملکرد صنعتی آن ها سبب کاهش سلامت، خستگی روحی، اثرات منفی روانی و استرس می شود. عدم تعادل در زندگی و کار می تواند مسئولیت پذیری مهندسان در صنایع را کاهش دهد. شرایط اقتصاد فعلی سبب ایجاد تنش در روحیه شاغلین جاده مخصوص شده؛ این مساله در گام نخست کیفیت را کاهش و در وهله بعدی نوآوری را به طور کامل نابود خواهد کرد. تلاش برای کسب فرصت های اقتصادی فقط منوط به شاغلین صنایع خودروسازی نیست و بیشتر افراد فعال در صنعت های دیگر نیز درگیر این شرایط هستند.
تضاد عملکرد میان مشاغل اولیه و ثانویه می تواند اثربخشی و وفاداری سازمانی کارکنان را همزمان با کیفیت محصولات کاهش دهد
کاهش کیفیت و توقع کارفرمایان
از سوی کارفرمایان صنایع خودروسازی احتمالا با کاهش کارایی و بهره وری نیرو های خود مواجه هستند؛ چرا که کارکنای که چندین شغل را به صورت همزمان مدیریت می کنند، معمولا انرژی کمتری برای انجام تعهدات خود با کیفیت معقول دارند. تضاد عملکرد میان مشاغل اولیه و ثانویه می تواند اثربخشی و وفاداری سازمانی کارکنان را همزمان با کیفیت محصولات کاهش دهد. در صنایعی مانند خودروساز کارکنان باید آمادگی ذهنی قابل توجه، خلاقیت و توانایی مقابله با مسائل پیچیده مانند خودروسازی را داشته باشند. مجدد باید به مدیران ارشد صنایع خودروسازی یادآور شد که فرهنگ چند شغلی که در جاده مخصوص باب شده، می تواند از برای سلامت فرد و جامعه مضر باشد.
فشار کار ذهنی ناشی از مدیریت مسئولیت های متعدد می تواند تفکر انتقادی و قابلیت های نوآورانه را در میان اشخاص از بین ببرد. در چنین شرایطی که خلاقیت مستلزم فضای ذهنی و رهایی از استرس است، اغلب تعهدات شغلی این افراد ناشی از دغدغه های متعدد فکری از میان می رود. چنین وضعیتی زمان دسترسی جهت توسعه مهارت کارکنان محدود می شود، این مساله چالش اصلی عدم نوآوری و از میان رفتن توانایی افراد را ایجاد خواهد کرد.
آنچه که پیشتر به آن اشاره شد منجربه آسیب کارفرمایان ناشی از افت کیفیت در خودروهای تولیدی خواهد شد. چرا که کارکنان مستعد در شرایط چند شغلی فرصت های مغتنمی را از دست داده و عامل تکرار اشتباه خواهند شد. در این وضعیت بدنه صنعت خودرو در صنایع مختلف فرصت تفکر به نوآوری و توسعه را از دست خواهد داد. فرسودگی جسمی و ذهنی بعلت تعدد شغلی می تواند منجر به افزایش جابجایی کارکنان در درون سازمان شود؛ زیرا افراد به دنبال فرصت های متعادل تر (گوشه گیری و عدم چالش) هستند. چنین افرادی راه نجات را در کاهش کیفیت شغل اول خود جست و جو یا انتظار آن ها دریافت حقوق ماهیانه ثابت، بیمه و عدم چالش از سمت کارفرمایان است. در چنین فرهنگ صنعتی یادگیری مهارت های جدید و آگاهی از تحولات بین الملل فراموش می شود. در نتیجه، ظرفیت کلی یک سازمان دانش محور مانند خودروسازی برای نوآوری بسیار کاهش می یابد، زیرا کارکنان نمی توانند به طور موثر به دلیل نیازهای مشاغل متعدد مشارکت کنند. در اینجا باید از مسئولین منابع انسانی در بدنه دولت یا صنعت سوال کرد که آیا به چنین چالش های میان کارکنان با هر رده شغلی فکر می کنند؟ شاید این مسئولین خود نیز چند شغل داشته که فرهنگ چند شغلی جاده مخصوص را طبیعی به شمار می آورند.
وظایف کارکنان فقط حضور فیزیکی در شرکت ها نیست، بلکه صنعت خودرو نیازمند افرادی است که خلاقیت، پیشنهاد سازنده، نوآوری فرآیند و افزایش کیفیت را جزو وظایف خود بدانند
آنچه که سیاستگذار باید از صنایع خودروسازی بداند
اگر وزیر صمت رقابتی شدن صنعت خودرو را دنبال و برنامه صادرات یا حضور در بازارهای جهانی را دارد، باید بداند که در گام نخست باید مهندسان و مدیران جاده مخصوص سلامت جسمی و روحی توام با دوری از استرس تعدد شغل داشته باشند. شاید ضرورت مالی این وضعیت را توجیه کند، اما در مقابل منجربه اینرسی و افزایش مقاومت در برابر خلاقیت و توسعه خواهد شد.
ضرورت اقتصادی (یا شاید زیرکی کارکنان برای پیشی گرفتن از وضعیت اقتصاد هم نوعان خود) سبب عدم ایفای وظایف بسیاری از کارکنان صنعت خودرو شده است، باتوجه به عدم انجام تعهدات این افراد انتظار دریافت حقوق نیز دارند. وظایف کارکنان فقط حضور فیزیکی در شرکت ها نیست، بلکه صنعت خودرو نیازمند افرادی است که خلاقیت، پیشنهاد سازنده، نوآوری فرآیند و افزایش کیفیت را جزو وظایف خود بدانند.
برای سیاستگذاران صنعتی، کارفرمایان و کارمندان ضروری است که چالش های مذکور در این گزارش را درک و تلاش در ایجاد تعادل خواسته های مالی خود با حرفه یا تخصوص خود داشته باشند. کارکنان با رعایت این مهم باید توسعه، رشد فناوری و نشاط جمعی در سازمان های بزرگ را با بدعت فرهنگ های عجیب و غریب شعلی از بین نبرند.
نظر شما