موافقت ترکیه و آذربایجان با صادرات گاز روسیه به اروپا| نقش کریدور زنگزور چه خواهد بود؟

بازار؛ گروه بین الملل: قرارداد انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین تا پایان سال جاری میلادی به پایان میرسد. این در حالیست که اکنون، مساله تامین انرژی انرژی بار دیگر در آستانه ورود به فصول سرد سال، منجر به نگرانی اروپایی ها شده است. این نگرانی درست زمانی تشدید شده است که اقتصاد اتحادیه اروپا همچنان با خطر فرو رفتن در رکود مواجه بوده و حال خوشی ندارد.

در همین راستا، کاخ کرملین با صدور بیانیه ای هشدار داده که در صورت عدم تمدید قرارداد انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین تمدید نشود، قیمت گاز در منطقه یورو افزایش یافته و تامین آن نیز با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. با اینحال، اوکراین تاکنون بارها اعلام کرده که هیچ قصدی برای تمدید قرارداد فعلی یا انعقاد قراردادی جدید با روسیه ندارد و از سوی دیگر، منطقه «سودژا» که نقطه مبادله مرزی گاز روسیه با اوکراین محسوب می شود نیز درست در کورسک واقع شده که به تصرف نیروهای نظامی اوکراین در آمده است. چنین شرایطی در عمل، امکان انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین را غیر ممکن می سازد.

نقش آفرینی احتمالی ترکیه در انتقال گاز روسیه به اروپا

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین طی سخنانی اعلام کرده است که در صورت عدم موافقت اوکراین با تمدید قرارداد انتقال گاز روسیه به اروپا، مسکو به دنبال مسیری جایگزین خواهد گشت. وی همچنین تصریح کرد که کرملین قصد دارد یک هاب گازی در ترکیه ایجاد نماید و هم اکنون نیز این اقدام در دست اجرا است.

وی همچنین اوکراین را مسئول آسیب رساندن به خط لوله انتقال گاز روسیه به اروپا دانسته و این اقدام کی یف را بر خلاف منافع شهروندان اروپایی است که خواستار جریان پایدار، قابل اطمینان و البته ارزان قیمت گاز هستند.

بر اساس آنچه در نشریه های جمهوری آذربایجان منتشر شده، علی یف پوتین را متقاعد نموده که در صورت موافقت کرملین با ساخت کریدور زنگزور و حمایت از آن، با انتقال گاز صادراتی این کشور به جمهوری آذربایجان و انتقال آن به اروپا از طریق ترکیه موافقت نماید.

روسیه در سال ۲۰۲۲، اقدام به ساخت یک هاب گازی برای ذخیره سازی گاز LNG خود در ترکیه نمود تا از این طریق بتواند دستکم، بخشی از بازار از دست رفته گاز خود در اروپا را بازیابی نماید. با توجه به اینکه گاز روسیه علیرغم همه تحریم های اعمال شده علیه مسکو، همچنان ۱۵ میلیون مکعب از نیاز ۲۹۵ میلیون متر کعبی اروپا را تامین می نماید، به نظر نمی سذد اتحادیه اروپا مخالفتی با تبدیل شدن ترکیه به هاب توزیع و انتقال گاز روسیه به اروپا داشته باشد.

ارتباط گاز صادراتی روسیه با کریدور زنگزور!

از سوی دیگر، سفر جنجالی اخیر ولادیمیر پویتن به باکو و استقبال گرم علی یف از وی، نیز حاکی از احتمال شکل گیری توافقی سه جانبه میان روسیه، ترکیه و جمهوری آذربایجان در زمینه انتقال گاز روسیه به اروپا است. بر اساس آنچه در نشریه های جمهوری آذربایجان منتشر شده، علی یف پوتین را متقاعد نموده که در صورت موافقت کرملین با ساخت کریدور زنگزور و حمایت از آن، با انتقال گاز صادراتی این کشور به جمهوری آذربایجان و انتقال آن به اروپا از طریق ترکیه موافقت نماید. بنا بر اعلام نشریه آذر نیوز، روسیه که سخت تحت فشار تحریم های اقتصادی غرب قرار گرفته قصد دارد با انتقال گاز خود به دو کشور جمهوری آذربایجان و ترکیه، مسیر مسدود شده انتقال گاز خود به اروپا از طریق اوکراین را از طریق این مسیر گشوده و بخشی از درآمدهای گازی خود را احیا نماید.

رهبر انقلاب همچنین در دیدار با نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان که برای شرکت در مراسم تنفیذ رئیس جمهور پزشکیان به تهران سفر کرده بود، به صراحت مخالفت ایران را با ساخت این کریدور اعلام نموده و پاشینیان نیز اعلام کرد که ایروان اجازه عبور چنین کریدوری از خاک خود را نخواهد داد.

روسیه نیز که به دنبال ربودن گوی رقابت با واشنگتن در این کریدور است، و اکنون موفق به تزریق بارهای صادراتی خود به کریدور زنگزور و ترانزیت آنها به غرب شده و قصد دارد با استقرار نیروهای به اصطلاح حافظ صلح خود برای پایش و کنترل کامل کریدور زنگزور، تسلط بر این کریدور استراتژیک را در دست بگیرد تا علاوه بر جلوگیری از نفوذ ناتو به منطقه قفقاز، اختیار کامل باز و بسته کردن مسیر در مواقع دلخواه را داشته باشد. موردی که به نوشته نشریه کاسپین نیوز، مورد توافق میان پوتین و علی یف قرار گرفته است.

این در حالیست که ایران بارها مخالفت جدی خود با ساخت این کریدور و هر مورد دیگری که منجر به تغییر در نقشه های ژئوپولیتیک منطقه می شود، نشان داده است. رهبر انقلاب همچنین در دیدار با نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان که برای شرکت در مراسم تنفیذ رئیس جمهور پزشکیان به تهران سفر کرده بود، به صراحت مخالفت ایران را با ساخت این کریدور اعلام نموده و پاشینیان نیز اعلام کرد که ایروان اجازه عبور چنین کریدوری از خاک خود را نخواهد داد. پاشینیان همچنین به تازگی طی سخنانی اعلام کرده است که ارمنستان مخالف نقض حاکمیت ملی خود در خصوص کریدور زنگزور و سپردن نظارت و کنترل آن به دست روسیه و جمهوری آذربایجان است. اما باید دید که طی هفته های مهم آتی، ایروان تا چه میزان می تواند در برابر ساخت کریدور زنگزور مخالفت نماید و آیا موضع تهران در قبال کریدور جنجالی زنگزور تغییر خواهد کرد؟