کاهش تقاضای نفتی آسیا به کف دوساله| موضع کشورهای عربی در قبال تنش در منطقه چه خواهد بود؟

بازار؛ گروه بین الملل: علیرغم تنش رو به تشدید در خاورمیانه، قیمت نفت طی روزهای اخیر به شدت کاهش یافته و به جز سبد نفتی اوپک که همچنان در کانال ۸۰ دلار قرار دارد، نفت سایر مناطق جهان همچنان رو به ریزش است. بر اساس آخرین قیمت های اعلامی در زمان نگارش این گزارش، قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس با ۳.۶۶ درصد ریزش طی شبانه روز گذشته در روز یکشنبه به ۷۳.۵۲ دلار رسیده و هر بشکه نفت برنت نیز با ۳.۴۱ درصد ریزش به ۷۶.۸۱ دلار کاهش یافته است. اما سوال اینجاست که دلیل این ریزش قیمت چه بوده و چه تاثیری بر تنش های منطقه ای بر جای خواهد گذاشت؟

ثبت رکورد کمترین واردات نفتی آسیا در بازه زمانی دو ساله

بزرگترین مشکل فعلی بازار نفت، میزان کشش بازار و تقاضا برای طلای سیاه در آسیا به ویژه دو وارد کننده بزرگ نفتی قاره آسیا یعنی هند و چین است. بر اساس آخرین آمار موجود، میزان واردات نفتی آسیا در ماه جولای به کف دوساله خود کاهش یافته است. هندی ها به عنوان سومین وارد کننده بزرگ نفتی جهان به دلیل قرار گرفتن در فصل مونسون و کاهش کار بخش های صنعتی در این کشور، میزان نفت خود را در ماه جولای کاهش داده و در چین نیز اوضاع به دلیل وضعیت بازارهای این کشور چندان خوشایند نیست. کاهش میزان فعالیت کارخانه های این کشور منجر به رسیدن واردات نفتی این کشور به کف حجم دو ساله خود شده و این در حالیست که نگرانی ها در خصوص کاهش احتمالی میزان واردات نفتی چین تا پایان نیمه دوم سال همچنان ادامه دارد.

تصور می شود بازار نفت در صورت ادامه وضعیت فعلی تا پایان ماه آینده میلادی شاهد افزایش قیمت چندان چشمگیری نباشد.

اما همانطور که گفته شد، میزان واردات نفتی آسیا به رقم ۲۴.۸۸ میلیون بشکه در روز طی ماه جولای رسیده که کمترین میزان از جولای ۲۰۲۲ به این سو محسوب می شود. بنابر آمار ارائه شده از سوی موسسه تحقیقات نفتی LSEG، این رقم ۶.۱ درصد پایینتر از میزان واردات نفتی آسیا در ماه ژوئن بوده که به خوبی نشانگر میزان کاهش تقاضای نفتی آسیا است. همچنین، میزان واردات نفتی طی هفت ماه نخست سال جاری میلادی به نسبت بازه زمانی سال قبل، به طور متوسط بیش از ۳۴۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.

مشخصا در هند به دلیل فصل مونسون، میزان تقاضای نفتی همواره بین ماه های جولای تا سپتامبر دچار کاهش محسوس شده و لذا، تصور می شود بازار نفت در صورت ادامه وضعیت فعلی تا پایان ماه آینده میلادی شاهد افزایش قیمت چندان چشمگیری نباشد. اما در چین، اوضاع وخیم تر بوده و بر اساس آمار موجود، میزان واردات نفتی این کشور در جولای سال جاری به نسبت جولای سال گذشته بیش از ۱۱ درصد کاهش داشته است. همچنین، طبق آمار منتشر شده از سوی اداره گمرک چین، میزان نفت وارد شده به این کشور طی شش ماهه نخست سال جاری میلادی به نسبت بازه زمانی مشابه سال قبل، به طور متوسط ۲.۳ درصد کاهش یافته است.

تاثیر روند کاهشی قیمت نفت بر تنش های خاورمیانه

هرچند تاکنون عمده مطالب منتشر شده در رسانه ها طی روزهای اخیر، معطوف به تاثیر تنش های خاورمیانه بر بازارهای مختلف بوده، اما سوال اینجاست که ریزش قیمت در بازارهای مهم و استراتژیکی چون انرژی، چه تاثیری بر تنش ها بر جای خواهد گذاشت؟ عمده نگرانی های جهانی به ویژه در غرب در خصوص افزایش تنش در خاورمیانه، به مساله انرژی و قیمت آن بازمیگردد.

قیمت نفت اوپک همچنان در کانال ۸۰ دلار قرار داشته که دلیل اصلی آن، افزایش هزینه حمل و کاهش ناوگان دریایی فعال در منطقه خلیج فارس و دریای سرخ است.

قرار گرفتن اقتصاد آمریکا در آستانه ورود به رکود و همچنین گزارش های منتشر شده در خصوص احتمال شکل گیری دور تازه ای از تورم در اروپا، غرب را نسبت به مساله انرژی و قیمت نفت حساس می سازد.

اما نکته ای که باید به آن توجه داشت اینکه قیمت نفت اوپک همچنان در کانال ۸۰ دلار قرار داشته که دلیل اصلی آن، افزایش هزینه حمل و کاهش ناوگان دریایی فعال در منطقه خلیج فارس و دریای سرخ است. آنچه مسلم است، پتانسیل بازار اوپک در رقابت با نفت سایر مناطق جهان در حال از دست رفتن بوده و با توجه به کاهش واردات نفتی در کشورهای صنعتی به ویژه دو مصرف کننده بزرگ نفت جهان یعنی چین و هند، بعید به نظر می رسد نفت اوپک با قیمت فعلی، جذابیت چندانی برای خریداران داشته باشد.

این وضعیت می تواند منجر به از بین رفتن بی طرفی اعضای اوپک به ویژه کشورهای عربی در جریان تنش میان اسرائیل شود. اما آنچه مسلم است، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز خواستار پایان یافتن زنجیره تنش در منطقه به منظور تسهیل در فروش نفت خود هستند. حال باید دید که دیپلماسی اعضای شورای همکاری خلیج فارس که از اعضای مهم اوپک نیز به حساب می آیند، در قبال تنش زدایی بیشتر میان ایران و اسرائیل چگونه خواهد بود.