بازار؛ گروه بانک و بیمه: انتشار گزارش های مثبت از شاخص های کلان اقتصادی چون کاهش نرخ تورم و نقدینگی هر چند امیدوار کننده تلقی می شود ولی مردم اعلام چنین اخباری را در شرایطی که هزینه های زندگی همچنان بالاست و اقدامی در راستای کاهش یا توقف قیمت ها در بازار انجام نشده است را خیلی باور ندارند، چرا که ملاک صعود یا سقوط نرخ تورم از دید مردم جیب آنهاست و یا نوسان هزینه کردی که در طول ماه برای تامین نیازهای ضروری زندگی احساس می کنند. با این وجود چنانچه با یک حساب سرانگشتی برآورد شود که هزینه های تامین ملزومات زندگی کاهش یافته و یا قیمت ها در بازار رشد چندانی نداشته است قبول خواهند کرد که اقداماتی در راستای کاهش نرخ تورم صورت گرفته است.
البته بارها اعلام شده که کاهش نرخ تورم به معنای کاهش قیمت ها نیست بلکه آهنگ رشد قیمت ها کُند می‌شود و با شیب کمتری افزایش پیدا می‌کند، در این میان درست است که اقداماتی در راستای کاهش نرخ تورم و نقدینگی انجام شده است ولی مردم اثرات آن را بر زندگی خود ندیده اند اما به صورت غیر مستقیم می توان حدس زد که بخش عمده نقدینگی ویلان کف بازار با اجرای برخی سیاست های بانک مرکزی چون حراج سکه و طلا همچنین فروش اوراق گواهی سپرده و ... جذب بازارهای رسمی شده است و از طرفی به دلیل حرکت در مسیر نزولی شدن تورم، جهش قیمت کالاهایی چون ارز و سکه آنطور که بهای آنها پس از رشد هیجانی پایدار بماند، احساس نمی شود، هر چند قیمت این کالاها همین الان هم واقعی نیست.
درآمدهای ارزی دولت در پی افزایش میزان فروش نفت و تحرک بخشی صادرات افزایش یافته است، مسئله ای که کمک می کند تقاضای واقعی برای ارز از سوی بازارهای رسمی به خوبی تامین شود چرا که اگر منابع ارزی محدود باشد، در صورت رشد تقاضا، قیمت این کالا در بازار افزایشی می شود
افزایش درآمدهای ارزی در پی فروش نفت و کالاهای صادراتی
اظهار نظرهای متفاوتی از سوی کارشناسان اقتصادی نسبت به اثر پذیری کاهش نرخ تورم بر اقتصاد کشور مطرح است، برخی کارشناسان، اجرای سیاست های بانک مرکزی چون حرکت در مسیر کاهش رشد نقدینگی نظیر کنترل اضافه برداشت بانکها، توقف استقراض دولت از بانک مرکزی، اجرای قانون حساب واحد خزانه و تمرکز بر منابع نقدی بخش دولتی نزد بانک مرکزی در کنار ساماندهی بازار ارز را عنوان می کنند که این رویکرد موجب شده است پایه پولی در کشور تا حدی کاهشی شود و به دنبال آن نیز تورم بر مدار نزول قرار گیرد. عده ای دیگر معتقدند؛ تا زمانی که هزینه های دولت کاهش نیابد و کسری بودجه سالانه اتفاق نیفتد نمی توان گفت؛ نقدینگی به شکل قابل توجهی کنترل شود.
علاوه بر این موضوع اکنون درآمدهای ارزی دولت در پی افزایش میزان فروش نفت با قیمت قابل توجه و تحرک بخشی صادرات کالاهای غیر نفتی افزایش یافته است، مسئله ای که کمک می کند تقاضای واقعی برای ارز از سوی بازارهای رسمی به خوبی تامین شود چرا که اگر منابع ارزی محدود باشد، در صورت رشد تقاضا، قیمت این کالا در بازار افزایشی می شود و این موضوع بالافاصله تاثیر خود را بر روی رشد قیمت همه کالاها و خدمات در بازار به جای می گذارد، بنابراین کسب درآمدهای ارزی علاوه بر تقویت بنیه ذخائر ارزی کشور، تامین کننده نیاز متقاضیان واقعی ارز بوده و به نوعی با بکار گیری اصولی آن مانع از ایجاد تنش در این بازار می شود.
از آنجایی که تورم طی ۲و ۳ سال اخیر بسمت ابرتورم در حرکت بود، ولی عقب گرد این شاخص موجب شد جلو چنین وضعیت وخیمی گرفته شود، عملکردی که البته می تواند یک دستاورد مثبت برای سیاست گذاران تلقی شود
فاصله گیری قابل توجه کشور از ابرتورم
امیراحمد ذوالفقاری، کارشناس بانکی، در گفت وگو با خبرگزاری «بازار» اظهارداشت: اگر بخواهیم در مورد تاثیرات کاهش نرخ تورمی که اعلام می شود ارزیابی کنیم، خواهیم دید که کاهش سرعت رشد نقدینگی و به دنبال آن افت نرخ تورم، بایستی به بهبود اوضاع اقتصادی کشورو معیشت خانوارها منجر شود، حال از آنجایی که تورم طی ۲و ۳ سال اخیر بسمت ابرتورم در حرکت بود، ولی عقب گرد این شاخص موجب شد جلو چنین وضعیت وخیمی گرفته شود، عملکردی که البته می تواند یک دستاورد مثبت برای سیاست گذاران تلقی شود.
وی با بیان اینکه سیاست گذاران کاهش نرخ تورم و نقدینگی توانسته اند با برنامه ریزی های کارشناسانه مانع از حدت و شدت این شاخص مهم اقتصادی شوند، چرا که تورم کشور بسمت تورم نزوئلایی در حرکت بود، افزود: در شرایطی که نرخ تورم بدنبال نزولی شدن رشد نقدینگی افت کرده است، اما در مقابل نرخ ارز متاسفانه با سرعت بالایی طی دو سه سال اخیر بر مدار رشد قرار گرفت و این موضوع باعث شد تا کاهش نرخ تورم تحت تاثیر افزایش قابل توجه نرخ ارز قرار گیرد، آن طور که اکنون مردم کاهش نرخ تورم را حس نمی کنند زیرا ارز طی چند سال اخیر ۲۰۰ درصد رشد کرده است.
چند نرخی بودن ارز هر کدام به بازار آزاد این کالا، سیگنال می دهند. حال از آنجایی که در کشور سه نوع نرخ ارز ۲۸ هزار ۵۰۰ تومان نیمایی، ارز مبادله ای، در کنار ارز بازار آزاد که سهم کوچکی در بازار داشته ولی تاثیرگذاری آن بالاست، آشفتگی را در بازار ارز ایجاد کرده است
ارز چند نرخی که بازار را به هم می ریزد؟
این کارشناش خبره بانکی خاطرنشان کرد: نکته محوری این است که ارز در کشور تابع سیاست ارزی درستی نیست، چون چنین کالایی در کشور دارای چند نرخ می باشد و این چند نرخی بودن هر کدام به بازار آزاد ارز، سیگنال می دهند. حال از آنجایی که هم اکنون در کشور سه نوع نرخ ارز ۲۸ هزار ۵۰۰ تومان نیمایی، ارز مبادله ای، که عمده تجارت کشور با این نوع ارز صورت می گیرد در کنار ارز بازار آزاد که سهم کوچکی در بازار داشته ولی تاثیر آن بر رشد قیمت یا کاهش آن بالاست، آشفتگی را در بازار ارز ایجاد کرده است، بنابراین ضروری است سیاست گذاران ارزی و تصمیم گیران اقتصادی برای ساماندهی بازار ارز بسمت تک نرخی شدن آن حرکت کنند.
وی ادامه داد: زمانی که نقدینگی بالفعل در کشور وجود دارد و بازار از ثبات خاصی برخوردار نیست، با این وجود با بروز برخی تحولات سیاسی، اجتماعی و بین المللی قیمت ارز نیز در مواجهه با رشد میزان تقاضا دچار تغییر می شود. از طرفی وقتی کالایی با نرخ ارز مبادله ای و یا سری کالاهای اساسی ارزبر با قیمت نسبتا ارزان تری وارد کشور می شوند، انتظار این است که قیمت آن کالاها در بازار به نرخ بازار آزاد نباشد. علاوه بر این چون حجم قابل توجه نقدینگی در اقتصاد وجود دارد این نقدینگی حجیم زمینه ساز رشد میزان تقاضا شده و رشد تقاضا باعث افزایش قیمتها می شود. در چنین شرایطی ساماندهی بازار ارز با حرکت در مسیر تک نرخی شدن ضروری است.
نظر شما