فاطمه کاظمی؛ بازار: ایران در چند دهه اخیر در یک جنگ اقتصادی تمام عیار قرار دارد. از این رو مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی های خود در باب راه حل اصلی غلبه بر مشکلات اقتصادی فرمودند: «راه حل این مشکلات، سیاست های اقتصاد مقاومتی است و درون زایی اقتصاد کشور، مولد شدن و دانش بنیان شدن آن بخش‌های مهم این راه‌حل‌هاست.»
راهبردی بودن صنعت نفت و گاز و وابستگی آن به خارج از کشـور، به عنوان یک اهرم فشار علیه کشور به کار گرفته می‌شود، از این رو از منظر امنیت ملی و چانه زنی های سیاسی، افزایش استقلال در حوزه صنعت نفت بسیار مهم ارزیابی می شود.
در همین راستا یکی از اهداف مهم و راهبردی دولت سیزدهم در حوزه نفت و پتروشیمی، ساخت و تکمیل کالاها، تجهیزات مورد نیاز صنعت پتروشیمی با تکیه بر صنعت داخل است، بنابراین شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی که نیاز به کالا و تجهیزات دارند، از توانمندی های سازندگان داخلی استفاده می کنند.
همسو با این هدف اقدام هایی مانند بومی سازی تجهیزات و قطعات صنعتی حوزه نفت و گاز از طریق امضای چندین قرارداد با شرکت های دانش بنیان توانمند برای ساخت تجهیزات نیازسنجی و اولویت بندی شده صنعت انجام شده است.
حدود ۶۵ درصد کالاهای مورد نیاز صنعت نفت در داخل کشور ساخته می شود و حمایت از سازندگان ایرانی و شرکت های دانش بنیان در دستور کار قرار دارد
به گفته وزیر نفت حدود ۶۵ درصد کالاهای مورد نیاز صنعت نفت در داخل کشور ساخته می شود و حمایت از سازندگان ایرانی و شرکت های دانش بنیان در دستور کار قرار دارد. هرچند که ادعا می شود از زمان به روی آمدن دولت جدید شرکت دانش بنیان به بیش از ۶۷۶ شرکت رسیدند.
جای دوری نرویم، در سال ۱۴۰۱ دولت برای جمع آوری گازهای همراه و کنترل آلایندگی های نفتی در استان خوزستان که قطب اقتصاد نفتی ایران است، اقدام به افتتاح مهم ترین طرح جمع آوری گاز مشعل های غرب کارون تحت عنوان پالایش گاز هویزه خلیج فارس کرد که یکی از پروژه های تمام ایرانی است.
در این پالایشگاه، روزانه ۹۷ هزار بشکه معادل ۷ هزار و ۳۱۸ تن گاز طبیعی، ۶ هزار و ۶۴۹ تن گاز شیرین و ۴۱ تن گوگرد جامد تولید خواهد شد. هرچند که افتتاح این پروژه کمک بزرگی در جمع آوری و بازیابی گازهای مشعل های غرب کارون می‌کند و در کاهش آلودگی شهر اهواز و مناطق اطراف آن بسیار اثر گذار است.
اما نکته قابل توجه اینجا است که این پروژه عظیم جمع‌آوری گازهای همراه نفت غرب کارون از چالش تحریم‌های سخت و عدم دسترسی به بازارهای آزاد جهانی جهت تکمیل نیازهای خود در حوزه قطعات تخصصی رنج می برد.
رئیس تعمیرات شرکت پالایش گاز هویزه خلیج فارس با اشاره به چالش های و مشکلات این شرکت اظهار کرد: از ابتدای فعالیت شرکت سعی براین بود که تمام قطعات و تجهیزات مورد نیاز از تولیدکنندگان داخلی تهیه شود اما برخی از قطعات تخصصی صنعت گاز در داخل کشور ساخته نمی‌شود لذا باید آنها را از خارج از کشور تهیه کرد.
علیرضا دانشیار با بیان اینکه استفاده از تجهیزات داخلی و حمایت از شرکت های دانش بنیان برای نیل به اهداف بلندمدت شرکت نقشه راه مجموعه از ابتدای فعالیت است، خاطرنشان کرد: در این راستا برای راه اندازی فاز دوم شرکت و رسیدن به ظرفیت کامل تولید نیازمند یک سری همکاری ها با اداره صنعت، معدن و تجارت هستیم تا بتوانیم قطعات مورد نیاز از طریق شرکت های دانش بنیان معرفی شده از سمت اداره کل صمت تهیه کنیم.
وی گفت: این شرکت با اتکا به خلاقیت و نوآوری جوانان خود، در خط مقدم جبهه پیشرفت و توسعه صنعت گاز کشور قرار دارد که با تمرکز بر بومی سازی دانش فنی، افزایش بهره وری تولید گام های بلندی در مسیر تحقق اهداف خود برداشته و سهم به سزایی در رونق اقتصادی کشور ایفا خواهد کرد.
خوزستان ۱۱۰ شرکت دانش بنیان دارد
در این خصوص واردات قطعات صنعتی تخصصی حوزه گاز و پالایش گفت و گویی با مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان داشتیم.
علیرضا فلاح اظهار کرد: شرکت های دانش بنیان خوزستانی با وجود تمام چالش‌ها و تحریم‌های ظالمانه اما همچنان در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری همچون سیلی قاطع در صورت دشمنان و بدخواهان جمهوری اسلامی عمل می کنند.
فلاح: ۵۰ درصد از شرکت های دانش بنیان خوزستان با توجه ظرفیت نفت و گاز استان، در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی فعال هستند
وی ادامه داد: در استان خوزستان ۱۱۰ شرکت دانش بنیان وجود دارد که از این تعداد ۳۰ شرکت صنعتی فناورانه هستند. این درحالی که ۵۰ درصد از شرکت های دانش بنیان خوزستان با توجه ظرفیت نفت و گاز استان، در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی فعال هستند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان بیان کرد: در چند روز گذشته در بازدید از مجتمع پالایش گاز هویزه، رویکرد دانش بنیان و خلاقانه که از ویژگی‌های بارز این مجتمع است؛ رویکردی ملموس از همت و تلاش جوانان خلاق و با استعداد ایرانی در ساخت مگاپروژه تمام ایرانی بود.
فلاح از دو بعد اقتصادی مجتمع گازی هویزه صحبت کرد و به اهمیت جمع آوری گازهای فلر و تأثیر آن در ایجاد ارزش افزوده در حوزه اقتصادی اشاره کرد.
همچنین وی بیان کرد: یکی از برنامه های وزارت نفت و وزارت صمت، کنترل گازهای فلر است و این مسئله به عنوان یکی از اهداف مهم در چند سال اخیر است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان توضیح داد: تأمین مواد اولیه برای واحدهای پتروشیمی نیز یکی از اهداف کلیدی مجتمع گازی هویزه است که حیات و استمراری بودن این واحدهای پتروشیمی به مواد اولیه گازی وابسته است.
فلاح یادآور شد: عمق داخلی سازی تجهیزات و استفاده از تکنولوژی‌های داخلی یکی از نکات بارز و عینی این مجتمع است.
مدیرکل صنعت معدن و تجارت خوزستان، به توانایی‌های داخلی در تکنولوژی و تامین مواد اولیه در صنایع نفت و پتروشیمی اشاره کرد و گفت: تمام تکنولوژی و ساخت قطعات و بخش‌های اصلی مجتمع گازی خوزستان توسط متخصصان داخلی در مدت زمان کوتاهی ساخته شده‌اند که نشانگر توانایی‌های بسیار بالای کشور و به ویژه استان خوزستان است که قطعاً توانایی اجرای طرح‌های مشابه در حوزه نفت و گاز ملی را دارند.
وی گفت: برخی از تجهیزات و خطوط انتقال گازهای فلر به همراه کمپرسورها و پمپاژها به کمک بخش های دیگر نیاز دارند. این نیازمندی ها شامل ثبت سفارش، تخصیص ارز و اختصاص تکنولوژی است که در حال حاضر در حال بررسی و انجام است. با انجام این تدابیر، امیدواریم که مجتمع گازی هویزه با تمام ظرفیت به مسیر خود ادامه دهد.
فلاح تأکید کرد: تأمین مواد اولیه و تکنولوژی در صنایع پتروشیمی، صنایع پالایشگاهی، صنایع فولاد و صنایع شیمیایی بحث های کلیدی هستند که نیازمند شناسایی ظرفیت شرکت های دانش بنیان استان و یا حتی کشور است تا بتوانیم از این طریق نیازهای مجتمع های نفت و گاز را تامین و از وابسته شدن صنایع به کشورهای خارجی را کم کنیم.
مدیرکل صنعت معدن و تجارت خوزستان، به اهمیت توسعه فناوری و همکاری با مراکز علمی در صنعت معدن و تجارت اشاره کرد و گفت: در بخش کمپرسورها و پمپ‌ها نیازهای فناورانه را شناسایی کرده‌اند و با همکاری مراکز علمی، دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری، این نیازها را عملیاتی خواهند شد تا توانایی‌های کشور در این زمینه توسعه یابد.
وی بیان کرد: توسعه فناوری و همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی در همه زمینه های صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از دانش روز و همکاری با جوانان متخصص و خلاق، می‌توان به رشد و پیشرفت صنعتی در کشور و استان دست خواهیم یافت.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان بیان کرد: در خصوص تامین کمپرسورها که یکی از قطعات اصلی صنعت گاز است. اگر نتوانستیم این قطعات را از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تامین کنیم در این راستا، مکاتباتی بین دو وزارت صمت و نفت خواهیم داشت تا بتوانیم این مشکل را از طریق واردات از کشورهای همان مرتفع کنیم.
فلاح تاکید کرد: برخی از مسائل که مرتبط با صنعت، معدن و تجارت است را سعی می‌کنیم تا مجوزهای لازم صادر شود.
وی ادامه داد: هر چند که هنوز این شرکت به نقطه بهینه‌ای نرسیده اما هر روز نتایج تلاش‌ها را می‌بینیم. شرکت پالایش گاز هویزه به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های توسعه کشور محسوب می‌شوند و قطعا در راستای تکمیل و تجهیز این مجموعه تلاش خواهیم کرد.
فلاح افزود: سعی بر این است که با بهره گیری از تعامل بین دو وزارت نفت و صمت در راستای تحقق اهداف شرکت پالایش گاز هویزه گام برداریم. قطعا همت و تلاش مدیریت و کارکنان این مجموعه معبری برای رسیدن به نقطه سودآوری که گام دوم اهداف سرمایه‌گذاری است.
توجه به تولید قطعات تخصصی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت و گاز
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان در پایان با بیان اینکه در صورت عدم توانایی دانش بنیان‌ها در تولید یا واردات قطعات مورد نیاز، شرکت‌های نفت و گاز درخواست کارت بازرگانی و واردات از خارج بدهند، افزود: بهتر است شرکت‌های دانش‌بنیان توان خود را به کار ببندند و قطعات تخصصی مورد نیاز صنعت نفت و گاز را تولید کنند تا از وابستگی به شرکت‌های خارجی جلوگیری شود.
در نتیجه می‌توان گفت وجود شرکت های دانش بنیان توانمند در این حوزه می تواند به بهبود و توسعه صنعت نفت و گاز در منطقه کمک شایانی کند. این شرکت ها قادرند با تولید قطعات تخصصی و با کیفیت، نیازهای صنعت نفت و گاز را برطرف کرده و به عدم وابستگی به شرکت های خارجی کمک کنند. چنین تلاشی می تواند به افزایش توانایی کشور در تولید محصولات داخلی و کاهش واردات بی رویه منجر شود.
همچنین توجه به توانمندی های شرکت‌های دانش بنیان در تولید قطعات تخصصی مورد نیاز، می تواند منجر به رشد و پیشرفت فناوری در صنعت نفت و گاز شود. این شرکت ها به عنوان مراکز نوآوری و تحقیق و توسعه می توانند با استفاده از دانش فنی و تخصصی خود، بهبود و بهینه سازی فرآیندها و تجهیزات مورد استفاده در صنعت نفت و گاز را به عهده بگیرند. این اقدامات می‌تواند به افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها در صنعت مذکور کمک کند.
نظر شما