بازار؛ گروه بین الملل: در شرایطی که کشورهای نفت خیز دنیا تلاش می کنند تا با اجرای طرح های مختلف و توافق با دیگر تولید کنندگان بزرگ زمینه را برای افزایش قیمت نفت در بازار جهانی فراهم آورند، ولی فضای حاکم بر بازار نفت مملو از بی ثباتی و عدم اطمینان است. فاکتوری که نه تنها بازار نفت بلکه همه بازارها را به سمت کاهش سرمایه گذاری و بحران هدایت می کند.
اغلب شرکتهای نفتی چشم به پسا کرونا دوخته اند تا زیان متحمل شده در این روزها را تا اندازه ای جبران کنند ولی به نظر می رسد این امید، امید نابجایی است زیرا قرار نیست سطح تقاضای نفت در دنیا به سطحی که قبل از همه گیری کرونا بود، باز گردد. موسسه مطالعاتی بانک سیتی گروپ امریکا اخیرا مطالعه ای در مورد وضعیت بازار نفت و آینده این بازار انجام داده است. طبق این مطالعه نرخ رشد تقاضای نفت در دنیا هیچ وقت به سطحی که قبل از همه گیری کرونا بود، بازنخواهد گشت زیرا این ویروس زندگی ساکنان زمین را به طور کامل تغییر داده است.
در روزهای پسا کرونا، افراد کمتری سفر می کنند و حتی افراد کمتری از خودروهای شخصی خود استفاده می کنند زیرا سفرهای کاری درون شهری و برون شهری و حتی بین المللی کم می شود. دور کاری یک روش عادی کار می شود و بسیاری از جلسات از طریق فضای مجازی و اپلیکیشن ها انجام می شود
چرا تقاضا به سطح قبل از کرونا باز نمی گردد؟
موسسه مطالعاتی سیتی گروپ در مورد دلیل این پبش بینی در گزارش خود نوشت: «حتی اگر بحران کرونا در دنیا متوقف شود و فعالیتهای اقتصادی از سر گرفته شود و دیگر هیچ نگرانی در مورد ابتلا به ویروس وجود نداشته باشد، تقاضای قبل را تجربه نمی کنیم. در روزهای پسا کرونا، افراد کمتری سفر می کنند و حتی افراد کمتری از خودروهای شخصی خود استفاده می کنند زیرا سفرهای کاری درون شهری و برون شهری و حتی بین المللی کم می شود. دور کاری یک روش عادی کار می شود و بسیاری از جلسات از طریق فضای مجازی و اپلیکیشن ها انجام می شود. در این زمان است که دنیا گذر از عصر نفتی را شروع می کند و روزهای حکومت نفت در اقتصاد دنیا به پایان خواهد رسید.
اگر نفت به اندازه ۳۰ درصد تقاضا کاهش یابد آن گاه نه تولید نفت شیل یا ماسه های شنی توجیه سرمایه گذاری دارد و نه نفت فرا ساحلی و روند تصمیم گیری های اقتصادی و سیاسی در دنیا تغییر خواهد کرد
سوال دیگری که مطرح می شود این است که این شرایط تازه چه میزان از تقاضای نفت را از بین خواهد برد؟ مطالعات انجام شده توسط مرکز مطالعاتی سیتی گروپ نشان می دهد میزان تقاضای نفت در بالاترین سطح ممکن ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت که رقم بالایی است. بلومبرگ برای اینکه تصویر آینده بازار نفت را به خوبی نشان دهد نوشت: «تصور کنید تقاضای نفت دنیا به اندازه تولید کشورهای عضو اوپک کاهش یابد. این تغییر بسیار بزرگ است و می تواند روند تصمیم گیری های اقتصادی و سیاسی را در دنیا تغییر دهد. در این وضعیت سرمایه گذاری در حوزه های نفتی فراساحلی که پر هزینه هستند دیگر صرفه اقتصادی ندارد و حتی تولید نفت شیل یا ماسه های شنی در دو کشور امریکا و کانادا دیگر منطق اقتصادی نخواهد داشت.»
این رسانه در ادامه نوشت: «همه گیری کرونا را می توان نقطه پایان عصر نفتی در دنیا داشت. دوره ای که دنیا دیگر به نفت به عنوان منبع اصلی درآمد و ثروت نمی نگرد و باید از صنایع و بخشهای تولیدی برای کسب درآمد بهره ببرد.»
نفت ۱۰۰ دلاری را فراموش کنید
نکته دیگری که در این گزارش به چشم نمی خورد، پیش بینی قیمت نفت است. این مرکز مطالعاتی پیش بینی می کند متوسط قیمت نفت در بلند مدت بین ۴۵ تا ۶۰ دلار امریکا باشد و تجربه قیمت سه رقمی نفت تکرار نشود. البته پیش بینی هایی مشابه این توسط رویال داچ شل و بریتیش پترولیوم هم انجام شده بود و سیتی گروپ با تایید گزارش های قبلی نوشت: «با توجه به اینکه تقاضا در دنیا هیچ گاه به سطحی که قبل از همه گیری کرونا وجود داشت نخواهد رسید، انتظار تحقق قیمت سه رقمی هم در این بازار انتظاری دور از واقع است. از طرف دیگر بسیاری از پروژه های سرمایه گذاری در صنعت نفت به خصوص پروژه هایی که در کشورهای امریکا و کانادا انجام می شد، دیگر صرفه اقتصادی ندارد و حتی افرادی که در این صنعت کار می کردند هم ممکن است دیگر نتوانند در صنعت نفت کار کنند. دنیا در حال تغییر است و به نظر می رسد تقاضای نفت و سرمایه گذاری در صنعت نفت هم یکی از حوزه هایی است که به شدت تغییر خواهد کرد.»
ملوین مورس تحلیل گر بازار نفت به بلومبرگ گفت: «این پیش بینی کاملا منطقی است و پیش از این هم بارها ارایه شده بود. تصور کنید دنیا بتواند ویروس کرونا را کنترل کند و فعالیت های اقتصادی از سر گرفته شود، تولید نفت دوباره شروع می شود درحالیکه تقاضا کاهش پیدا کرده است و از طرف دیگر انبارهای نفتی در دنیا مملو از بشکه های نفتی ذخیره شده در دوره کرونا هستند. بدون شک در این دوره قیمت ۴۵ دلاری نفت یک قیمت منطقی است و اگر کسی تصور کند که نفت را می تواند به قیمت ۱۰۰ دلار یا بیشتر به فروش برساند، به احتمال زیاد در رویا زندگی می کند و از واقعیات حاکم بر اقتصاد امروز دنیا اطلاعی ندارد.»
در نهایت با توجه به اینکه صنعت نفت در سالهای آتی دیگر شرایط قبل را نخواهد داشت، اقتصادهای وابسته به نفت هم نمی توانند از درآمد بالا و رونق اقتصادی بهره مند بشوند. بهتر است در شرایط فعلی که اقتصادها درگیر بحران کرونا هستند، تلاش برای کاهش وابستگی به نفت و افزایش سرمایه گذاری در صنایع غیر نفتی افزایش یابد تا با تغییرات پیش روی دنیا در روزهای پسا کرونا همراه شوند.
نظر شما