بازار؛ گروه آب و انرژی: آیین‌نامه صادرات برق توسط تجدیدپذیرها ابلاغ شد. بر اساس این آیین‌نامه صاحبان نیروگاه‌های خورشیدی و بادی مجاز هستند که ۸ ماه از سال برق خود را صادر کنند. اما این آیین‌نامه خیلی مورد استقبال فعالان بخش خصوصی قرار نگرفته است. بسیاری از آنها به دلیل محدودیت ایجاد شده در زمان صادرات بیشتر تمایل به فروش برق خود در بورس انرژی دارند.
این همان چالشی است که حتی معاون وزیر و رییس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق هم به نوعی آن را تایید کرده و می‌گوید که در شرایط فعلی جز این شیوه نداشتیم. او در بخش دیگری از سخنان خود از استقبال سرمایه‌گذاری از ورود به حوزه تجدیدپذیرها خبر داد و گفت: در سرمایه‌گذاری بر اساس مدل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، میزان IRR ارزی حدود ۱۵ درصد است. این نشان‌دهنده سوددهی بالای سرمایه‌گذاری در این حوزه است.
او با بیان این که مدت زمان بازگشت سرمایه در نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ۳.۵ الی ۴ سال کاهش یافته است، اعلام کرده که در سال آینده ۴۵۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور افزوده خواهد شد.
متن کامل گفت‌وگو با محمود کمانی رییس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و معاون وزیر نیرو را در ادامه می‌خوانید:
خود ما نیز قبول داریم که صادرات فقط برای ۸ ماه از سال کار سخت و پردردسری است. اما مشکل اینجاست که به دلیل کسری و ناترازی برق در عمل امکان صادرات برق در ۱۲ ماه سال ممکن نیست و در ماه‌های پیک باید اولویت واحدهای تجدیدپذیر تامین برق داخل کشور باشد
*آن گونه که در آیین‌نامه صادرات برق تجدیدپذیر آمده سرمایه‌گذاران این حوزه تنها در ۸ ماه از از سال مجاز به صادرات برق هستند. چه‌طور می‌شود بازار صادراتی را پیدا کرده که تنها در ۸ ماه از سال حاضر به واردات برق از ایران بوده و در ۴ ماه دیگر سال راه‌های دیگری رای برای تامین انرژی مورد نیاز خود پیدا کند؟
این انتقاد کاملا به جا و منطقی بوده و خود ما نیز قبول داریم که صادرات فقط برای ۸ ماه از سال کار سخت و پردردسری است. اما مشکل اینجاست که به دلیل کسری و ناترازی برق در عمل امکان صادرات برق در ۱۲ ماه سال ممکن نیست و در ماه‌های پیک باید اولویت واحدهای تجدیدپذیر تامین برق داخل کشور باشد.
البته در صورتی که محدودیت‌های موجود در تامین برق حل و فصل شود می‌تواند این شرط را حذف کرده و متناسب با عرضه و تقاضای شرایط را برای عرضه در بورس یا صادرات برق تغییر کرد.
*وزارت نیرو می‌گویند که سرمایه‌گذاری در صنعت برق به خصوص در حوزه تجدیدپذیرها به یک سرمایه‌گذاری پرسود تبدیل شده است. این گفته تا چه اندازه درست است؟
برخلاف آنچه شما تصور می‌کنید این حوزه با استقبال زیادی از طرف سرمایه‌گذاران مواجه شده و این مساله در فراخوان‌ها و مناقصاتی که برگزاری می‌کنیم کاملا ملموس است. برای درک بهتر از این پاسخ باید اشاره کنم که چند وقت پیش که سازمان ساتبا به دنبال احداث شهرک خورشیدی بود، تصمیم گرفت که برای جلب سرمایه‌گذاران در این حوزه تبلیغاتی را انجام بدهد. اما بعد از باز شدن سایت در کمتر از ۳ ساعت کل ظرفیت در نظر گرفته شده برای این شهرک خورشیدی تکمیل شد. ظرفیت این شهرک حدود ۱۵ مگاوات در ۳۱ ساختگاه بود. همچنین در یک مناقصه ۱۷۰۰ مگاواتی چیزی حدود ۲۳۰ مجموعه، شرکت کرده‌اند. این آمارها نشان می‌دهد که جذابیت لازم را داشته باشند. از طرفی بسیاری از صنایع برای پایداری در تامین انرژی ناچارند که به سراغ احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر حرکت کنند. باید اشاره کنم که صنایع تاکنون برای احداث ۳ هزارمگاوات نیروگاه تجدیدپذیر درخواست داده‌اند.
هم اکنون ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در حال ساخت است که سرمایه‌گذاران آن بخش خصوصی هستند. جدای از این مناقصه حدود ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر هم به تازگی برگزار شده که آن مشارکت کنندگان آن هم بخش خصوصی بودند
لازم به یادآوری است که هم اکنون ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در حال ساخت است که سرمایه‌گذاران آن بخش خصوصی هستند. جدای از این مناقصه حدود ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر هم به تازگی برگزار شده که آن مشارکت کنندگان آن هم بخش خصوصی بودند. هم اکنون احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر سرعت گرفته است و به همین دلیل امیدواریم که در سال آینده ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر به بهره‌برداری برسد. مابقی هدف‌گذاری انجام‌شده (ایجاد ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی) که معادل حدود ۵۵۰۰ مگاوات است در سال ۱۴۰۴ وارد مدار خواهند شد.
*خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر که در حال احداث هستند، به چه روشی قرار است، انجام شود؟
مدل‌های متنوعی برای همکاری با سرمایه‌گذاری این حوزه دیده شده است. درخصوص احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر توسط صنایع، احداث شهرک خورشیدی و عرضه در بورس مدل‌های همکاری ما با سرمایه‌گذاران این حوزه، ماده ۱۲ خواهد بود. اخیرا نیز بنا داریم یک مدل برای بخش کشاورزی راه‌اندازی کنیم.
*با توجه به گفته شما مبنی بر سودآور بودن سرمایه‌گذاری در این حوزه، مدت دوره بازگشت سرمایه در تجدیدپذیرها چقدر است؟
این زمان برای مدل‌های مختلف متفاوت است. اما به طور متوسط می‌توان مدت زمان برگشت سرمایه در این حوزه را بین ۳.۵ تا ۴ سال در نظر گرفت. IRR ارزی برای طرح‌های مدل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید حدود ۱۵ درصد است.
میزان اعتبار درنظرگرفته برای توسعه تجدید پذیرها لایحه بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۳ نسبت به امسال بیش از دو برابر افزایش یافته است. چرا که کشور از یک سو با مساله ناترازی برق مواجه بوده و از سوی دیگر هم برای مقابله با تغییرات آب و هوایی باید به سراغ توسعه این نوع از انرژی‌های پاک برویم
*با توجه به انباشت مطالبات پیمانکاران صنعت برق بسیاری نگرانند که سرمایه‌گذاران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر هم به به سرنوشت سرمایه‌گذاران قبلی دچار شوند؟
دولت سعی دارد که به بحران برق و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر توجه ویژه ای داشته باشد. به همین دلیل میزان اعتبار درنظرگرفته برای این حوزه در لایحه بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۳ نسبت به امسال بیش از دو برابر افزایش یافته است. چرا که کشور از یک سو با مساله ناترازی برق مواجه بوده و از سوی دیگر هم برای مقابله با تغییرات آب و هوایی باید به سراغ توسعه این نوع از انرژی‌های پاک برویم. لازم به یادآوری است که در کنفرانس جهانی کاپ مقرر شده تا سال ۲۰۵۰ افزایش دما نباید بیش از ۱.۵ درجه شود و همه کشورها باید برای این موضوع اقدام کنند. بدون شک یکی از بهترین راهکار این موضوع استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر عنوان شده که تا سال ۲۰۳۰ جهان باید ۱۱۰ هزار گیگاوات انرژی تجدیدپذیرایجاد کنند.
جدای از کمبود انرژی که به تهدید جدی در کشور تبدیل شده، باید به دنبال کاهش شدت مصرف انرژی باشیم. تامین گاز شرایط مناسبی نداشته و هر سال بر حجم ناترازی در این حوزه افزوده می‌شود. البته خوشبختانه کاهش قیمت تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر را در دنیا شاهد هستیم طوری که برخی قیمت‌ها از ۴ هزار دلار به ۵۰۰ دلار کاهش یافته و این برای فعالان این حوزه نوید بخش است.
*آیا ظرفیت‌های لازم برای صادرات برق توسط بخش خصوصی فراهم شده است؟
پیش‌بینی ما این است که در کوتاه‌مدت حدود هزار مگاوات صادرات برق از این محل توسط بخش خصوصی صورت گیرد که ظرفیت فعلی جوابگوی این نیاز است. اما باید به دنبال افزایش ظرفیت‌های صادرات خود برای میان‌مدت و بلندمدت باشیم.
نظر شما