بازار؛ گروه استان ها- نجمه جهان تیغ: موضوع خانه دار شدن اقشار کم درآمد همیشه مورد توجه دولت های مختلف بوده است و حتی در سایر کشورها هم طرح های حمایتی مسکن اجرا می شود. در دولت نهم و دهم در کنار «مسکن مهر» تسهیلات بانکی موثری هم به پروژه های خود مالکی اختصاص داده شد.
نرخ بهره این تسهیلات پایین بوده و در آن زمان ۶۰ درصد هزینه‌های ساخت را پوشش می داد اما با توجه به مشکلاتی که داشت آنچنان که باید مورد استقبال مردم قرار نگرفت. در دولت قبل هم پروژه های حمایتی مسکن به اشکال متفاوت و متنوعی مطرح بود. اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، حمایت از ساخت مسکن با عنوان «نهضت ملی مسکن» مطرح شد.
تامین زمین به عنوان معضل بزرگ پیش روی این طرح بوده که توسط مسئولان متولی مطرح می شود و در کنار آن عدم توان مالی مردم در پرداخت اقساط تسهیلات ۱۸ و ۲۳ درصدی در طرح نهضت ملی مسکن و همچنین آورده های سنگین که باید در چند مرحله توسط متقاضی پرداخت شود، سبب شده بسیاری از متقاضیان از ادامه این فرایند انصراف دهند و از خیر خانه دار شدن بگذرند.
در استان گلستان باید طی چهار سال اجرای این طرح ۹۴ هزار واحد مسکونی ساخته شود اما آنچه ساخته و تحویل متقاضیان شده فاصله زیادی با اهداف طرح دارد.
برای آشنایی با فرایند ثبت نام تا تحویل خانه به متقاضیان به سراغ یکی از کارشناسان نهضت ملی مسکن رفتیم.
ابراهیم جمالی نسب در گفت و گو با بازار اظهار کرد: متقاضیان پس از ثبت نام در سامانه و استعلام فرم ج مبنی بر عدم مالکیت زمین یا واحد مسکونی و پس از تامین زمین توسط نهاد دولتی می توانند در سامانه «ثمن» ثبت نام کنند و بعد از انعقاد قرارداد با پیمانکار، کارفرما طی پیامکی به متقاضیان اعلام می کند که کار شروع شده و آورده بایستی طی چند مرحله پرداخت شود.
به گفته این کارشناس مسکن، مبلغ تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومان با نرخ بهره ۱۸ درصد است و بازپرداخت آن به صورت پلکانی افزایش می یابد.
مبلغ تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومان با نرخ بهره ۱۸ درصد است و بازپرداخت آن به صورت پلکانی افزایش می یابد
الگوی تامین مالی نهضت ملی مسکن کارآمد نیست
برای بررسی بیشتر چالش های این طرح به سراغ رئیس انجمن انبوه سازان مسکن و ساختمان گلستان رفتیم.
این فعال صنعت ساختمان بر این باور است که الگوی فعلی تامین مالی در نهضت ملی مسکن کارآمد نبوده و اساسا فاقد خروجی موثر خواهد بود.
«سید محمد مرتضوی» ادامه داد: با توجه به نرخ بهره و سهم آورده متقاضی، این طرح دور از دسترس اقشار دهک های پایین جامعه است.
وی پیشنهاد داد که اگر واحد هایی را به صورت اجاره ای در کوتاه مدت و میان مدت با اجاره های معقول و زیر قیمت کارشناسی بازار در اختیار مردم قرار دهیم، قطعا به تقویت اقتصاد خانواده ها کمک می شود و خانواده ها در ادامه با پس انداز، قادر به پرداخت سهم آورده خود در طرح های حمایتی دولت خواهند بود.
خبرنگار بازار برای دستیابی به آمار و ارقام و آخرین وضعیت نهضت ملی مسکن در گلستان گفت و گویی را با مدیر کل راه و شهرسازی گلستان ترتیب داد. مهدی ملک اظهار کرد: تا کنون ۱۱۱ هزار و ۱۴۲ نفر در طرح نهضت ملی مسکن در گلستان ثبت نام کرده اند که ۸۴ هزار و ۹۲۶ نفر حائز شرایط شناخته شدند.
به گفته وی، هفت هزار و ۶۵۶ واحد دارای قرارداد ساخت هستند.
ملک با بیان اینکه ۱۶ هزار و ۶۰۰ نفر اقدام به افتتاح حساب کرده اند، تصریح کرد: کمتر از ۶ هزار نفر وجه اولیه ۴۰ میلیون تومان و بیشتر را واریز کرده اند.
کمتر از ۶ هزار نفر وجه اولیه ۴۰ میلیون تومان و بیشتر را واریز کرده اند
مدیر کل راه و شهر سازی گلستان ادامه داد: در مجموع ۴۶ هزار واحد مسکن در حوزه روستایی و شهری اعم از خودمالک، حمایتی و بازآفرینی شهری در طرح نهضت ملی مسکن در دست ساخت است.
وی در رابطه با آمار تامین زمین هم تصریح کرد: تا کنون ۳۰۰ هکتار زمین در شهرهای استان تامین شده اما برای اجرای این طرح در گلستان طی چهار سال ۹۰۰ هکتار زمین مورد نیاز است.
ملک اضافه کرد: ۴۰۰ هکتار هم در مرحله توافق با بخش خصوصی قرار دارد و همچنین حدود ۷۰۰ هکتار زمین برای ساخت چهار شهرک در دست اقدام است.
تبصره ۲ ماده ۹؛ عامل بازدارنده در تولید مسکن
مدیر کل راه و شهرسازی در ادامه به مشکل تامین زمین در استان های شمالی اشاره کرد و افزود: تبصره دو ماده ۹ قانون جهش تولید مبنی بر ممنوعیت استفاده از اراضی درجه یک و دو، از سرعت پیشبرد نهضت ملی مسکن در گلستان کاسته است.
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گلستان هم سهم این بنیاد را در طرح نهضت ملی مسکن، ساخت ۲۸ هزار واحد مسکونی در روستاهای استان اعلام کرد.
سید محمد حسینی با بیان اینکه امروز هیچ روستایی در گلستان وجود ندارد که زمین دولتی داشته باشد اما تملک نشده باشد، گفت: بنیاد مسکن به عنوان کارگزار در ۲۶ شهر زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت و چهار شهر بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت مانند گرگان، گنبد، کردکوی و آق قلا مشغول فعالیت است.
زمین به اندازه نیاز موثر تامین شود
وی بیان کرد: پیشنهاد می شود در استان های شمالی به اندازه نیازهای موثر اجازه استفاده از اراضی کشاورزی صادر شود.
پیشنهاد می شود در استان های شمالی به اندازه نیازهای موثر اجازه استفاده از اراضی کشاورزی صادر شود
حسینی با بیان اینکه سهم استان گلستان، ساخت سالیانه هفت هزار مسکن در روستاها بوده، بیان کرد: اکنون چهار هزار واحد آماده تحویل است که سه هزار و ۵۰۰ واحد همزمان با سفر رئیس جمهور تحویل داده شد و هزار واحد دیگر در جشن انقلاب به متقاضیان تحویل داده خواهد شد.
وی با اشاره به پروژه های نهضت ملی مسکن در شهرهای استان که با همکاری بنیاد مسکن ساخته می شود، گفت: در حال حاضر هزار و ۶۰۰ واحد قرارداد بانکی منعقد و در هزار و ۲۶۰ واحد فونداسیون اجرا شده است.
نهضت ملی مسکن به اهداف خود دست نیافت
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس هم به خبرنگار بازار گفت: خوشبختانه دولت در زمینه تامین زمین موفق عمل کرده اما در زمینه کنترل قیمت مصالح ساختمانی و همپنین تامین سرمایه به دلیل عدم همکاری بانک ها موفقیت چندانی کسب نکرده است.
عبدالجلال ایری افزود: با توجه به مصوبه اخیر در قالب دریافت مجوز دو میلیارد دلار تهاتر نفت توسط دولت، می توان مسئله تامین سرمایه را حل کرد اما به لحاظ کلی دولت نتوانسته به فرایند و چهارچوبی که بر مبنای آن بتواند طی یکسال یک میلیون واحد مسکونی تولید کند، برسد.
نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی علت اصلی عدم اخذ نتیجه مطلوب در این طرح را وجود پیچیدگی های موجود در حوزه مسکن دانست و گفت: با توجه به جغرافیای استان های شمالی، در تامین زمین با مشکل مواجه هستیم، ضمن اینکه با توجه به ساختار اقتصادی کشور، قیمت مصالح ساختمانی هم مدام در حال تغییر و افزایش است.
وی به پاشنه آشیل این طرح یعنی تامین سرمایه مورد نیاز با همکاری بانک ها اشاره کرد و گفت: قانون گذار در این طرح پیش بینی کرده بود که ۲۰ درصد از منابع بانک ها به بخش مسکن اختصاص یابد که متاسفانه شاهد تحقق این موضوع نبودیم.
ایری بیان کرد: نهایتا تمام این اقدامات منجر به تولید مسکن برای اقشار خاصی می شود و متاسفانه ساختار قیمت و اجاره مسکن نتوانسته با موضوع نهضت ملی مسکن به یک نقطه تلاقی برسد.
نظر شما