وحید پورتجریشی؛ بازار: حادثه تروریستی کرمان اتفاقی غمبار و ناگوار بود که طی آن ۹۰ نفر از شرکت کنندگان در مراسم گرامیداشت شهید سردار قاسم سلیمانی به شهادت رسیدند. این حادثه، منجر به ایجاد تنش بیشتر در بازارهای مالی جهانی به ویژه بخش انرژی شد.
طی روز جمعه و دو روز پس از حادثه تروریستی مذکور، قیمت نفت برنت با ۱.۳۴ دلار یا ۱.۷ درصد افزایش به ۷۸.۹۳ دلار افزایش یافت. در همین حال، نفت وست تگزاس نیز با افزایش ۱.۶۲ دلاری یا ۲.۲ درصدی خود به ۷۲.۸۱ دلار در هر بشکه رسید.
اما سوال اینجاست که چرا حادثه تروریستی کرمان تا این حد روی بازارهای انرژی تاثیر گذاشته و قیمت نفت را طی ایام تعطیلات بازارهای مالی تا این حد افزایش داد؟
افزایش تنش در خاورمیانه و سرنوشت نامعلوم ترانزیت دریای سرخ
حادثه تروریستی کرمان در حقیقت آخرین حلقه موجود از زنجیره تنش و نا امنی شکل گرفته در منطقه خاورمیانه به ویژه خلیج فارس به عنوان قطب صادرات نفتی جهان و قلب اوپک محسوب می شود. در حقیقت، آنچه طی هفته های گذشته با آن مواجه هستیم، به نظر می رسد دومینوی حملات تلافی جویانه میان تهران، تل آویو و متحدین غربی اسرائیل بوده که طی روزهای اخیر به اوج خود رسیده است.
گر نگاهی به نمودار آماری نفت طی روزهای گذشته بیندازیم، به خوبی متوجه می شویم که طی روزهایی که منطقه خاورمیانه شاهد بیشترین میزان تنش بوده، معمولا قیمت نفت رفتاری صعودی از خود نشان داده است
برای اثبات این مدعا، کافی است نگاهی به تحرکات دو طرف نبرد غزه طی روزهای اخیر بیندازیم: تشدید حملات رژیم صهیونیستی در غزه و جنوب لبنان به همراه آغاز دوری جدید از حملات ایالات متحده به گروه های شیعی نزدیک به ایران مانند حشدالشعبی عراق یا ترور شهید سید رضی موسوی، مستشار ارشد تهران در سوریه در حمله تروریستی صهیونیست ها.
اما اکنون باید به سوال اصلی خود بازگردیم: اساسا چه ارتباطی میان قیمت نفت و حملات دو طرف جنگ غزه و حامیان آنهاعلیه یکدیگر خواهد داشت؟ اگر نگاهی به نمودار آماری نفت طی روزهای گذشته بیندازیم، به خوبی متوجه می شویم که طی روزهایی که منطقه خاورمیانه شاهد بیشترین میزان تنش بوده، معمولا قیمت نفت رفتاری صعودی از خود نشان داده است.
این افزایش قیمت در پی افزایش شدت حملات حوثی ها علیه مواضع متحدین اسرائیل، اختلال ترانزیت در دریای سرخ و قطع سرویس دهی بسیاری از خطوط کشتیرانی تجاری بزرگ جهان همچون مرسک از مسیر دریای سرخ رخ داده است؛ حملاتی که درست ساعاتی پس از انتشار خبر رخداد حادثه تروریستی کرمان افزایش یافته و منجر به حملات پهپادی حوثی ها علیه یک ناو نظامی آمریکایی در دریای سرخ شد.
چنین رخدادهایی اساسا به معنای سخت تر شدن شرایط ترانزیت به ویژه عبور نفتکش های غربی از مسیر دریای سرخ خواهد بود که این موضوع به تنهایی می تواند منجر به کاهش عرضه نفت اوپک در بازارهای جهانی و افزایش قیمت طلای سیاه شود
از سوی دیگر، ایالات متحده و متحدین اروپایی این کشور نیز حوثی ها را تهدید به آغاز عملیات نظامی کرده و هشدار دادند که از این پس به شکل عملیاتی با این گروه یمنی برخورد خواهند کرد. چنین رخدادهایی اساسا به معنای سخت تر شدن شرایط ترانزیت به ویژه عبور نفتکش های غربی از مسیر دریای سرخ خواهد بود که این موضوع به تنهایی می تواند منجر به کاهش عرضه نفت اوپک در بازارهای جهانی و افزایش قیمت طلای سیاه شود.
انتظار بازار برای ضربه متقابل تهران به غرب
اگرچه بیانیه منتسب به گروه داعش که نخستین بار توسط خبرگزاری العربیه منتشر شد، این گروه تروریستی را مسئول مستقیم حمله تروریستی کرمان معرفی می کند؛ اما مواضع مقام تهران نشانگر گرفتن انگشت اتهام این حادثه به سوی اسرائیل و آمریکا بوده است.
همین موضوع می تواند منجر به شکل گیری دور جدید از حملات متحدین ایران به سمت مواضع نظامی آمریکا در عراق و سخت تر شدن شرایط تردد نفکش های غربی از مسیر دریای سرخ شود. به طور حتم، تهران برای نشان دادن اقتدار و جدیت خود در دفاع از امنیت داخلی آن هم در بحبوحه جنگ در سرزمین های اشغالی و تشدید حملات به جنوب لبنان، طی روزهای آتی اقداماتی تلافی جویانه را علیه آمریکا و گروه های وابسته به تل آویو انجام خواهد داد که همین اقدام تلافی جویانه منجر به ایجاد ترس در بازارهای جهانی و صعودی تر شدن شیب قیمت ها شود.
کاهش عرضه نفت ایران روسیه به بازارهای جهانی
به جز موارد مربوط به تنش های ژئوپلیتیک میان ایران و غرب در مسیر ترانزیت دریای سرخ، خبرگزاری رویترز در تازه ترین ادعای خود به نقل از یک مقام آگاه اعلام کرد که مبادلات نفتی میان ایران و چین به دلیل افزایش قیمت فروش از سوی تهران به حال تعلیق نسبی در آمده است. رویترز که این گزارش را در روز جمعه (۱۵ دی ماه) متنتشر کرده، از سوی «چند مقام ارشد نفتی» و بدون ذکر ملیت آنها اعلام کرد که ایران تخفیف های نفتی خود برای چین را کاهش داده و دو طرف در حال رایزنی برای حصول توافق جدید بر اساس قیمت های اعلامی از سوی طرف ایرانی هستند.
فارغ از حادثه تروریستی کرمان و حرکات انتقام جویانه احتمالی ایران طی روزهای آتی، می بایست این موضوع را نیز در نظر گرفت که احتمالا میزان صادرات نفتی روسیه و ایران به عنوان دو عضو مهم و بزرگ اوپک پلاس به بازارهای جهانی با کاهش مواجه خواهد شد
در همین حال، اتحادیه اروپا نیز از وضع تحریم های جدید علیه صادرات نفت گاز روسیه در روز چهارشنبه هفته گذشته خبر داد. این تحریم ها می توانند واردات نفت روسیه توسط هند و چین را تا حد زیادی تحت الشعاع قرار داده که این موضوع به معنای کاهش عرضه جهانی نفت خواهد بود.
لذا، فارغ از حادثه تروریستی کرمان و حرکات انتقام جویانه احتمالی ایران طی روزهای آتی، می بایست این موضوع را نیز در نظر گرفت که احتمالا میزان صادرات نفتی روسیه و ایران به عنوان دو عضو مهم و بزرگ اوپک پلاس به بازارهای جهانی با کاهش مواجه خواهد شد.
حال اگر دو فاکتور یاد شده را کنار هم قرار دهیم، تقریبا می توان مطمئن بود که شیب افزایشی قیمت نفت طی روزهای آتی نیز ادامه خواهد داشت؛ موضوعی که می تواند منجر به ایجاد زنجیره ای از رخدادهای اقتصادی مهم از جمله افزایش شاخص های مهمی چون قیمت مصرف کننده و کاهش اعتماد مصرف کننده در غرب و در نتیجه، افزایش شیب تورم در بازارهایی چون انرژی، خدمات حمل و نقل و البته هزینه تولید شود.
نظر شما