بازار؛ گروه استان ها: گرچه برخی مسئولان دلیل بروز پدیده گرد و غبار در گلستان را صحرای قره قوم ترکمنستان می دانند اما خیزش گردوخاک محلی هم می تواند یکی از ثمرات نامبارک لم یزرع ماندن اراضی شمال استان و در نتیجه بیابان‌زایی در این مناطق باشد.
با بی توجهی به این وجه ماجرا قطعا بحران گرد و غبار محلی بیش از گذشته بر منبع خارجی این پدیده افزون می شود و این استان شمالی را دچار فاجعه ای غیر قابل جبران خواهد کرد.
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان نسبت به این موضوع بی توجه نبوده و راهکارهای تحقیقاتی و علمی در این خصوص ارائه داده است.
کارشناسان این مرکز معتقدند کشت برخی گونه های گیاهی در اراضی شمال استان می تواند تا حدی از بیابانی شدن این منطقه جلوگیری کند و همچنین می توان از طریق زیر کشت بردن این اراضی با علوفه داخلی و بومی به صنعت دامپروری و افزایش ضریب تبدیل نهاده ها که فاکتور مهمی در این صنعت محسوب می شود، کمک کرد.
این مرکز همچنین در بخش فنی و مهندسی کشاورزی هم ورود کرده تا با ارائه تکنولوژی ساخت ماشین آلات جدید عملیات خاک ورزی را کاهش داده تا قدمی دیگر در جهت کاهش فرسایش و حفظ رطوبت خاک بردارد.
بایستی یافته های مرکز تحقیقات در عرصه عملی شده و برای برخی محصولات هم خرید تضمینی در نظر گرفته شود
در این بین عدم حمایت دولت در خرید تضمینی محصولاتی غیر از جو که کشت آن در این اراضی عملکرد پایینی داشته و سطوح زیرین خاک را بلااستفاده رها می کند، و همچنین پافشاری کشاورزان به کشت این محصولات چالش هایی است که برای حل آن نباید بیش از این صبوری به خرج داد.
کارشناسان، یکی دیگر از مزایای تنوع در الگوی کشت را سردرگمی آفات و در نتیجه کاهش استفاده از سموم کشاورزی می دانند.
«علیرضا صابری» سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان گلستان در یک گفتگوی تفصیلی با خبرنگار بازار به بیان راهکارهایی که در مورد چالش های فوق از سوی این مرکز ارائه شده است، می پردازد که مشروح آن را در ادامه می خوانید.
* مرکز تحقیقات برای مقابله با پدیده نوظهور ریزگرد در گلستان چه پیشنهادی دارد؟
اخیرا استان ما با پدیده ریز گرد مواجه شده است و این موضوع نتیجه بلاکشت ماندن اراضی شمالی استان است که باید برخی محصولات مانند «سالیکورنیا»، «کوشیا» و «کینوآ» در این اراضی کشت شوند.
بایستی یافته های مرکز تحقیقات در عرصه عملی شده و برای برخی محصولات هم خرید تضمینی در نظر گرفته شود تا اراضی استان همیشه تحت کشت قرار قرار داشته باشند.
«سالیکورنیا»، «کوشیا» و «کینوآ» برای کشت در اراضی شمال استان معرفی شده است اما متاسفانه کشاورزان آن منطقه به کشت جو اصرار دارند.
به دلیل شرایط اقلیمی گلستان، این استان بسیار بیشتر از سایر استان ها با آفات و بیماری ها مواجه بوده و بیشترین میزان سم پاشی هم در این استان شمالی انجام می شود که نتیجه آن بروز بیماری های مختلف است
مرکز تحقیقات به دنبال ایجاد پوشش دائمی و همیشه سبز در این مناطق بوده و به این منظور «صنوبر» به عنوان یک رقم مقاوم به خشکی و سرمازدگی معرفی شده است اما با توجه به عدم ریسک پذیری کشاورزان، شروع این کشت با چالش و مقاومت زارعان مواجه است.
کشت جو علاوه بر عملکرد پایین سبب بلا استفاده ماندن سطوح زیرین خاک می شود اما با این شرایط باز هم کشاورز حاضر به پذیرفتن تغییر نیست.
* مرکز تحقیقات در زمینه کاهش آفات و بیماری ها و تولید محصولات مقاوم چه اقداماتی انجام داده است
گندم و کلزا توسط دولت به صورت تضمینی خریداری می شود، اگر کشت قراردادی برای برخی محصولات که متناسب با الگوی کشت هستند هم اعمال شود، علاوه بر ترغیب کشاورزان به کشت محصولات جدید، شاهد سردرگمی آفات و بیماری ها نیز خواهیم بود.
به دلیل شرایط اقلیمی گلستان، این استان بسیار بیشتر از سایر استان ها با آفات و بیماری ها مواجه بوده و بیشترین میزان سم پاشی هم در این استان شمالی انجام می شود که نتیجه آن بروز بیماری های مختلف است. بنابراین باید به سمت تولیدات سالم و پایدار حرکت کنیم.
در بخش گیاهپزشکی مرکز تحقیقات به دنبال تولید ارقامی هستیم که به سم پاشی کمتری نیاز دارند زیرا کشت این ارقام کاهش هزینه های کشاورز را هم به دنبال دارد.
* درباره بخش آب و خاک مرکز تحقیقات توضیح دهید
بخش آب و خاک مرکز تحقیقات به کودهای مورد نیاز بخش کشاورزی می پردازد. استفاده از برخی کودها در زمان مناسب محصول را در برابر سرما زدگی مقاوم می کند.
گلستان به دلیل اینکه از خشکی و دریا با کشور های دیگر هم مرز بوده، احتمال وقوع حملات بیوتروریسم هم در آن زیاد است، به همین دلیل برای خنثی شدن حملات احتمالی، کشاورز را به استفاده از برخی نهاده ها مجاب می کنیم.
در حال حاضر دستگاه هایی تولید شده که بدون انجام عملیات خاک‌ورزی و همچنین با حفظ کاه و کلش کشت قبلی، با ایجاد یک شیار، کشت جدید را انجام می دهد
جلوگیری از خرد شدن و تغییر کاربری اراضی از طریق تعیین کلاس خاک یکی دیگر از وظایف مرکز تحقیقات در این بخش است.
* آیا مرکز تحقیقات به مکانیزاسیون در حوزه کشاورزی هم ورود کرده است؟
بله. بخش فنی و مهندسی در مرکز تحقیقات به دنبال استفاده از مکانیزاسیون در کشاورزی و کاهش هزینه های کشاورز است.
همزمانی در برداشت هم یکی از موضوعاتی است که در مرکز تحقیقات مورد توجه قرار می‌گیرد به عنوان مثال باید ماشین آلاتی تولید شود که زمان برداشت پنبه، به غوزه های نارس آسیب وارد نشود.
در حال حاضر دستگاه هایی تولید شده که بدون انجام عملیات خاک‌ورزی و همچنین با حفظ کاه و کلش کشت قبلی، با ایجاد یک شیار، کشت جدید را انجام می دهد. خاک ورزی سبب از بین رفتن رطوبت خاک خواهد شد. کاهش تبخیر سطحی و همچنین کاهش فرسایش از مزایای کشت با این ماشین آلات است. ضمن اینکه بقایای کاه و کلش کشت قبلی از نفوذ گرما به سطح خاک و از بین رفتن رطوبت جلوگیری می کند.
* مرکز تحقیقات در بخش منابع طبیعی چه اقداماتی انجام می دهد؟
بخش منابع طبیعی در مرکز تحقیقات بسیار مظلوم واقع شده زیرا متولی آن صرفا دولت بوده که این بخش را به فراموشی سپرده است.
در سال های اخیر با هدف افزایش سرانه فضای سبز موضوع زراعت چوب مطرح شد. در طرح کشت یک میلیارد درخت هم سهم قابل توجهی برای گلستان مشخص شده است.
جلوگیری از گسترش بیماری ها در جنگل و احیا آن از طریق یافتن گونه های گیاهی جدید از جمله اقدامات مرکز تحقیقات در این بخش است.
از طرفی کیفیت بالای تغذیه دام هم برای مرکز تحقیقات مهم است و به دنبال افزایش ضریب تبدیل نهاده ها و تولید علوفه داخلی و بومی از طریق تحت کشت قرار دادن اراضی لم یزرع هستیم
تحقیقات ما درباره مهاجم بودن پالونیا کامل نیست اما یکی از اساتید دانشگاه از یک رقم خاص این گیاه دفاع کرده است و مشاهده شد ایراداتی که به طور کلی به پالونیا وارد است در این رقم وجود ندارد.
* درباره بخش امور دام و دامپزشکی مرکز تحقیقات توضیح دهید
گلستان در حوزه تولید طیور رتبه دوم کشور را دارد. در حال حاضر همه جوجه ها وارداتی است و ما در مرکز تحقیقات به دنبال معرفی نژاد «آرین» هستیم اما تکمیل تحقیقات در مورد این نژاد به اعتبار و ایجاد محیط مرغداری نیاز دارد زیرا مرغداری ها حاضر به ریسک در این خصوص نیستند.
در صورت تامین اعتبار، آمادگی رونمایی از نژاد آرین را داریم ضمن اینکه به دنبال حفظ سایر نژاد های بومی نیز هستیم.
از طرفی کیفیت بالای تغذیه دام هم برای مرکز تحقیقات مهم است و به دنبال افزایش ضریب تبدیل نهاده ها و تولید علوفه داخلی و بومی از طریق تحت کشت قرار دادن اراضی لم یزرع هستیم.
حفظ ذخایر ژنتیکی، معرفی نژاد های جدید دامی و تغذیه صحیح دام از اهداف این بخش مرکز تحقیقات است.
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان ۱۱ ایستگاه تحقیقاتی به مساحت ۴۰۰ هکتار در سراسر استان دارد.
نظر شما