بازار، گروه استان ها: صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی دارد. صادرات با تنوع بخشی به اقتصاد و درآمدها در جهت کاهش وابستگی‌ها و نوسان‌های اقتصادی، ایجاد اشتغال و افزایش رفاه شده که کاهش وابستگی به عایدات حاصل از فروش نفت و افزایش صادرات غیر نفتی را می‌طلبند، چرا که افزایش بیش از پیش صادرات غیر نفتی یعنی افزایش تولید و در نتیجه افزایش تقاضا برای نیروی کار که همان ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری است و در نتیجه با افزایش صادرات غیر نفتی می توان به آسانی معضل بیکاری و حتی تورم را در سطح جامعه ریشه کن کرد.
به گفته کارشناسان اقتصادی، صادرات، تنها مسیر موفق برای توسعه اقتصادی یک کشور در بازارهای جهانی و نمایش توان و اقتدار تولید کشور در سطوح بین المللی است که بر این اساس، اهمیت و ضرورت حضور کالاهای ساخت یک کشور در بازار جهانی و در فضای اقتصاد جهانی از مهم‌ترین عوامل تکامل و توسعه یافتگی است.
در ایامی که کشورمان ایران در جنگ اقتصادی همه جانبه بوده و مشکلات اقتصادی، مردم را آزاد می دهد، این متخصصین و زحمتکشان عرصه صادرات هستند که با زحمات و مجاهدت های صنایع کوچک و متوسط نقش موثری در رفع این آسیب های اقتصادی و اجتماعی داشته و دارند.
همخوانی نداشتن شعارهای حوزه صادرات با عمل
علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در مورد صادرات نهادهای زیادی ذیربط هستند و به عبارتی باید سیاست های صادراتی درستی تنظیم شود تا در نتیجه آن صادرات درستی وجود داشته باشد.
وی تصریح کرد: شعارهای زیادی در حوزه صادرات مطرح بوده از جمله صادرات موتور محرکه اقتصاد، رمز بقای اقتصاد کشورها در بازارهای جهانی، صادرات کلید واژه توسعه کشورهای و غیره جزو این شعارها است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند افزود: اهمیت صادارت بر هیچکس پوشیده نیست و همه دست اندکاران بخش خصوصی دوست دارند صادرات داشته باشند که نتیجه آن ارزآوری، ایجاد اشتغال، ایجاد درآمد برای کشورها بوده و قدرت اقتصادی و سیاسی و قدرت چانه زنی کشورها در بازار جهانی و همچنین دستیابی به نرخ رشد اقتصادی از دیگر مولفه‌های مطرح شده در این حوزه است.
خامه‌زر با اشاره به اینکه در خراسان جنوبی به عنوان استان مرزی و هم مرز با کشور افغانستان اقدامات صادراتی در جریان است، یادآور شد: سیاست‌های صادراتی در کشور متأسفانه به سمتی رفته که صادرات در اولویت مسئولان بلندپایه کشور نیست یعنی استنباط بخش خصوصی این بوده که صادرات احتمالاً از اولویت خارج شده است.
وی افزود: اگر چه در زمانی شاید کشور به این نتیجه برسد که صادرات به نفع آن نیست و یا منابع آن کشور را به هدر می دهد و یک سری سوبسیدها دارد از کشور خارج می شود اما علی رغم شعارهایی که در حوزه حمایت از صادرات داده می شود آنچه در عمل می بینیم خیلی با یکدیگر همخوانی ندارد.
بزرگترین مشکل در حوزه صادرات رفع تعهدات ارزی است
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند به بخشی از مشکلاتی که در حوزه صادرات وجود دارد اشاره داشت و یادآور شد: بخشی از این مشکلات در حوزه بین المللی برایمان اتفاق افتاده که بحث تحریم ها، عدم ارتباط بانکی و غیره از آن جمله هستند.
خامه‌زر با بیان اینکه آنچه در حال حاضر به عنوان بزرگترین مشکل در حوزه صادرات وجود دارد رفع تعهدات ارزی و یا همان پیمان سپاری ارزی است، اضافه کرد: متأسفانه این موضوع را نمی توان به خارج ربط داد بلکه متأثر از سیاست هایی بوده که خودمان در کشور داریم و این مقررات به عنوان محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در حوزه صادرات وجود دارد.
وی ادامه داد: همچنین عوارضی که در حوزه صادرات وضع می گردد اگر همه را در کنار یکدیگر قرار دهیم احساس می شود خیلی شاید مبنایی که برای صادرات تعریف شده اجرا نمی شود.
خامه زر: در بررسی آمارهای شش ماهه صادرات استان نشان داده می شود که میزان ارزش صادرات با میزان وزن آنها به گونه ای بوده که صادرات ما به سمت کالاهایی با ارزش افزوده بالا نمی رود و روز به روز این افت ارزش یک اخطار می دهد که ما فعلاً درگیر خام فروشی هستیم
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با اشاره به آمار عملکرد شش ماهه امسال در حوزه صادرات انجام شده در استان گفت: بسیاری از صادرات محصولات استان از طریق دیگر گمرکات کشور انجام می گیرد که این آمار در داخل این آمار گنجانده نمی شود که بدون شک اگر این آمار هم اضافه شود بسیار در افزایش صادرات استان تأثیرگذار خواهد بود.
خامه‌زر یادآور شد: در بررسی آمارهای شش ماهه صادرات استان نشان داده می شود که میزان ارزش صادرات با میزان وزن آنها به گونه ای بوده که صادرات ما به سمت کالاهایی با ارزش افزوده بالا نمی رود و روز به روز این افت ارزش یک اخطار می دهد که ما فعلاً درگیر خام فروشی هستیم و یا کالاهایی با ارزش افزوده بسیار پایینی داریم.
وی ادامه داد: با توجه به این امر باید به تولیدات فناورانه توجه شود تا ارزش افزوده کالاهای صادراتی بالا رود.
غفلت از ظرفیت های صادراتی به افغانستان
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با بیان اینکه افغاستان کشوری بوده که ۶۰۰ قلم کالای کشور ایران را می پذیرد و در دوره های مختلف این میزان صادرات را داشته ایم و رتبه ایران همیشه در صادارت به این کشور اول بوده است، افزود: اما متأسفانه این رتبه نزولی شده و از طرف دیگر افغانستان به سمتی می رود که جایگزینی برای کشور ایران پیدا می کنند و این زنگ خطری در بحث صادرات کشور بوده که متأسفانه به صدا در آمده است.
رییس اتاق بازرگانی بیرجند: علی رغم اینکه حاکمیت ما سعی می کند در پیمان های بین المللی مانند شانگهای و بریکس و اوراسیا و غیره اعتبار درست کند و ارتباط بگیرد ولی خودمان در داخل متأسفانه دچار خود تحریمی شده ایم و آمارها جذاب نیستند
خامه‌زر بیان کرد: عمده ترین مشکلی که می توانیم داشته باشیم دقیقاً همین موضوع بوده که علی رغم اینکه حاکمیت ما سعی می کند در پیمان های بین المللی مانند شانگهای و بریکس و اوراسیا و غیره اعتبار درست کند و ارتباط بگیرد ولی خودمان در داخل متأسفانه دچار خود تحریمی شده ایم و آمارها جذاب نیستند.
وی یادآور شد: ممنوعیت و محدودیت‌های صادراتی که وجود داشته و وضع می‌شوند برپایه قانون پیش نمی رود چون در قانون رسمی کشور این ماده قانونی وجود داشته که صادرات از هر گونه برونسپاری ارزی معاف بوده و اینکه به دلیل تنظیم بازار داخلی و سیاست های دیگر نمی توان صادرات را ممنوع کرد و این نصح صریح قانون بوده و در مقررات صادرات و واردات نیز دقیقاً به این امر اشاره شده است.
مظلومیت صادرات در کشور
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: متأسفانه صادارت در کشور مظلوم واقع شده و هر زمان که در بازار داخلی افزایش قیمتی در حوزه بازار داریم تنها حوزه‌ای که به ذهن مسئولان می رسد برای محدودیت و ممنوعیت حوزه صادرات است.
خامه‌زر اضافه کرد: با توجه به اینکه ارتباط بانکی با سایر کشورها نداریم به هر دلیل و سیاستی که وجود دارد باید در مواقعی جهت صادرات برای برگرداندن پول به کشور به سمت تهاتر برویم یعنی کالایی را به افغانستان صادر کرده که بتوانیم در مقابل آن کالایی را وارد کنیم.
وی بیان داشت: وقتی آمار ناتراز صادرات و واردات را نشان می دهد این امر در بسط و گسترش تجارت خارجی یکی از موانع جدی است.
ملاحظاتی که مانع تجارت با کشور افغانستان شد
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند ادامه داد: متأسفانه این امر به موانعی بر می گردد که خودمان ایجاد کرده‌ایم چون کشور افغانستان کالاهایی که قابلیت صادرات به کشور ایران را دارد داشته ولی متاسفانه یک سری ملاحظات از جمله حفظ نباتات و غیره سبب شده تا به این سمت برویم که نتوانیم با کشورها بده بستان داشته باشیم.
خامه‌زر با بیان اینکه بحث مشکلاتی که در حوزه صادرات عنوان شد مربوط به مشکلات داخل استان نبوده منتها مشکلات ما ناشی از مشکلاتی بوده که در سطح ملی مطرح است، یادآور شد: برای رونق بخش تولید باید زمینه صادرات محصولات با معرفی آنها فراهم شود.
وی با اشاره به اینکه در حوزه دیپلماسی صادراتی فعالیت خود را بخش خصوصی انجام می دهد ولی سیاست گذاری که قرار بوده این بازارها را در اختیار استان ها قرار دهد وجود ندارد و متأسفانه در حوزه تعهدات ارزی که به عنوان بزرگترین معضل به آن اشاره شد اصلاً وزارت صمت، اتاق بازرگانی، سازمان توسعه تجارت و سایر نهادها دخل و تصرفی در این آمارها ندارند و مشکل در دست بانک مرکزی است.
خامه‌زر خاطرنشان کرد: متأسفانه صدایی از صادرکنندگان در این حوزه نمی شنوند و تصمیماتی برای حوزه صادرات گرفته می شود که اصلاً بخش خصوصی در آن دخالتی ندارد و حتی سازمان های دولتی که باید اساس کار باشند در این قضیه دخالتی ندارند.
رشد ۶۵ درصدی صادرات از گمرکات خراسان جنوبی
الیاس جویبان، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: براساس آمار شش ماهه در مجموع کل صادارتی که از استان انجام شده حدود ۲۷۴ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد از نظر ارزشی رشد داشته و وزن این کالاها حدود یک میلیون تن بوده که از نظر وزنی ۳۶ درصد رشد داشته است.
وی تصریح کرد: صادرات از گمرکات استان خراسان جنوبی و اظهاری که از گمرک بیرجند و بازارچه مرزی ماهیرود انجام شده طی شش ماهه امسال بیش از ۷۹ میلیون دلار بوده که رشد ۶۵ درصدی را از نظر ارزشی نشان می دهد.
هدف گذاری ۱۲۰ میلیون دلاری صادرات از استان
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی ادامه داد: هدف صادراتی استان برای سال جاری ۱۲۰ میلیون دلاری پیش بینی شده که امیداست با عملکرد شش ماهه از این هدف گذر کنیم.
جویبان افزود: از نظر وزنی صادراتی که از گمرکات استان انجام شده ۵۷۴ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۶ درصد رشد داشته است.
وی ادامه داد: عمده اقلام صادراتی که از استان انجام شده شامل سیمان، هیدروکربن، صیفی‌جات، کاشی و سرامیک و مصنوعات پلاستیکی بوده است.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صمت خراسان جنوبی با اشاره به اینکه واردات انجام شده در استان در شش ماهه امسال نسبت به سال گذشته ۱۳ درصد کاهش داشته و حدود ۴ میلیون دلار بوده و وزن آن هزار تن بوده که از این نظر نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۵ درصد کاهش داشته است.
جویبان اضافه کرد: عمده اقلامی که وارد شده از کشورهای آلمان، ترکیه، افغانستان و ازبکستان بوده و بیشتر آنها قطعات و مواد اولیه کارخانجات بوده است.
وی به یک نقطه مثبت در حوزه صادرات اشاره کرد و گفت: خوشبختانه به همت دستگاه های متولی واردات ماشین آلات معدنی و راهسازی از استان انجام می شود و گمرکات استان گمرکات تخصصی ماشین آلات بوده و امید است این موضوع ادامه یابد.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی ادامه داد: در حال حاضر ثبت سفارش یک مورد ماشین آلات معدنی در استان انجام شده و در زمینه واردات و رویه ماشین آلات از گمرکات استان مشکلی نخواهیم داشت.
وی با اشاره به اینکه عمده درخواست کشور افغانستان برای صادارت کالاها، اقلام اساسی است، اضافه کرد: این کالاها مشمول یارانه بوده که توسط سازمان توسعه تجارت و کارگروه تنظیم بازار کشور ممنوع شده و یا مشمول عوارض صادراتی است.
وی یادآور شد: نکته دیگر اینکه بانک مرکزی و سیاست گذاری کشور به این طریق بوده که اگر کالایی بخواهد از کشور خارج شود باید ارز آن به کشور برگردد به همین جهت بسیاری از مواقع بوده که اگر یک نفر کالایی را صادر کرده روش های مختلفی را برای برگشت آن گذاشته‌اند ولی استان خراسان جنوبی در برگشت ارز با بقیه نقاط کشور مقداری متفاوت بوده به این صورت که می توان این را از طریق واردات رفع تعهد کند یعنی اینکه یک واحد تولیدی می تواند کالای خود را صادر کند و موارد اولیه را وارد و یا می تواند اظهارنامه صادراتی خود را در سامانه به غیر واگذار کند و یا هم مستقیم آن را در سامانه نیما عرضه کند که از این سه روش رفع تعهد نماید و واحد و یا شخصی که بالای ۶۰ درصد تعهد خود را انجام داده باشد می تواند کارهایش را انجام دهد.
جویبان افزود: طرف مقابل بحث صادرات در استان، کشور افغانستان بوده و نزدیک به سه میلیون و ۵۰۰ کارگر افغانی در کشور ایران کار می‌کنند به این جهت که پولشان را برای کشورشان بفرستند از طریق صرافی‌ها عمل می‌کنند و عمده خریدشان از داخل کشور به صورت ریالی انجام می‌شود یعنی واحد تولیدی کشورمان دلاری را نمی‌گیرد که بخواهد آن را در سامانه نیما ثبت و به بانک مرکزی برگشت دهد.
وی ادامه داد: به همین دلیل این درخواست از طریق استانداری و مدیر کل صمت به سازمان توسعه تجارت اعلام شده و پیگیر موضوع هستیم.
مشوق‌های صادارتی که مشمول صادرکنندگان استان نمی شود
معاون امور بازرگانی اداره کل صمت خراسان جنوبی بیان کرد: هر ساله سازمان توسعه تجارت از طریق مبادله موافقیت نامه‌ای که با سازمان برنامه و بودجه انجام می‌دهد مشوق‌های صادراتی را در بودجه خودشان قرار داده و این را به استانها هم تخصیص می‌دهند که امسال هم اعلام شده است.
جویبان ادامه داد: بیشترین مشوق های مربوط به کالاهایی با ارزش افزوده بالا که به صورت بسته بندی در اقلام کوچک می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: به جهت اینکه صادرات ما حجیم و ارزش ریالی آن پایین بوده این مشوق ها مشمول صادرکنندگان استان نمی شود.
خراسان جنوبی این خطه کویری جنوب خراسان با داشتن ظرفیت مرز می تواند نقش مهمی در بحث صادارت به ویژه صادرات محصولات خود استان به کشور دوست و همسایه افغانستان و از این مرز به دیگر کشورهای دنیا داشته باشد. اما با وجود این ظرفیت مهم هنوز بسیاری از کالاهای استراتژیک استان از دیگر مرزهای کشور صادر می شود که باید در راستای رفع مشکلات فعالان این حوزه رنامه ریزی عملیاتی اجرا شود.
نظر شما