بازار؛ گروه کشاورزی: تامین امنیت غذایی هر کشور به صورت خاص به تامین مواد غذایی کافی و سالم برای کلیه مردم جامعه وابسته است و در این میان از پیش شرط های تامین غذای کافی می توان به داشتن تولیدی پایدار اشاره کرد. با این وجود طی سال های اخیر با پدیده تغییر کاربری اراضی کشاورزی در کشور مواجه هستیم و بارها در خصوص تبعات منفی این اتفاق هشدارهایی از سوی یکسری سازمان ها و مسئولان داده شده است. این در شرایطی است که برخی دیگر معتقدند برای پیشگیری از چنین اتفاق در وهله اول باید چرایی رخ دادن این اتفاق بررسی و ریشه یابی شود و سپس به فکر رفع آن افتاد.
پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران: تا زمانی که کشاورزی و فعالیت در این حوزه برای کشاورز جاذبه نداشته باشد، کشاورز برای اینکه خود را از معرکه نجات دهد زمین خود را یا می فروشد و یا تغییر کاربری می دهد
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص اصلی ترین دلایلی که موجب می شود کشاورز اقدام به تغییر کاربری اراضی خود شود گفت: قائدتا زمانی که کشاورزی و فعالیت در این حوزه برای کشاورز جاذبه نداشته باشد، کشاورز برای اینکه خود را از معرکه نجات دهد زمین خود را یا می فروشد و یا تغییر کاربری می دهد. به این ترتیب زمین از حیز انتفاع زراعت خارج می شود. به عبارت دیگر جاذبه نداشتن فعالیت کشاورزی اصلی ترین دلیلی است که موجب می شود کشاورز و زارع اقدام به تغییر کاربری دادن اراضی خود کند.
اعطای تسهیلات ارزان؛ راهکاری برای جلوگیری از تغییر کاربری اراضی
پیشه ور افزود: بنابراین یکی از پیش شرط های جاذبه داشتن کشاورزی «قیمت مناسب محصولات کشاورزی» با احتساب سود متعارف برای کشاورز است.
وی ادامه داد: علاوه بر اینکه بایستی قیمت های مناسبی برای انواع محصولات کشاورزی تعیین شود و کشاورز بتواند محصول تولیدی خود را با بهترین قیمت و سود متعارف در بازار به فروش برساند، برای جلوگیری از تغییر کاربری ها، دولت بایستی در بخش مکانیزاسیون تسهیلات بانکی که می دهد حداقل سود را داشته باشد. متاسفانه الان شاهد هستیم که سود بانکی تسهیلات این بخش ۲۳ و نیم درصد است که با تاخیر و دیرکرد و غیره حدود ۳۰ درصد می شود.
پبشه ور همچنین در خصوص تبعات تغییر کاربری ها نیز اظهار داشت: قطعا وقتی کشاورز جاذبه ندارد کشاورز به ناچار یا زمین خود را تغییر کاربری می دهد، یا زمین را قطعه قعه می کند و می فروشد و به این ترتیب تبدیل به خُرده مالکی می شود. از این جهت روز به روز زمین های ما کوچتر می شود.
وی تاکید کرد: مساله اینجا است که دولت هم باید در الگوی کشت و کشت های قرادادی به تعهدات خود عمل کند؛ به این معنا که به عنوان مثال در گندم ملاحظه می کنید قرار بود ۲۴ ساعت بعد از تحویل گندم پول به کشاورز داده شود حدود ۴-۵ ماه است امروز فردا می کنند و خبری نیست. بنابراین کشاورز وقتی می بیند محصول خود را می فروشد اما پول به دستش نمی آید می رود زمین خود را تغییر کاربری می دهد.
نقش واردات بی رویه محصولات استراتژیک در تغییر کاربری اراضی
پیشه ور تاکید کرد: از دیگر عواملی که موجب می شود کشاورزی برای زارعان کشور صرفه نداشته باشد واردات محصولات کشاورزی استراتژیکی مثل گندم، برنج، جو، ذرت است که به صورت بی رویه در حال انجام شدن است. این عوامل باعث می شود به جای اینکه حمایت از تولید داخل شود تولید کشورهای خارج حمایت شود و همه این عوامل باعث می شود اراضی روز به روز کوچکتر می شود و تغییر کاربری ها بیش از گذشته گسترش یابد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران همچنین در خصوص تاثیر توسعه تغییر کاربری اراضی کشاورزی کشور بر به خطر افتادن امنیت غذایی می گوید: طبیعتا امنیت غذایی کشور به خطر می افتد؛ یعنی اگر کشورهای دیگر بفهمند که بر فرض ما تولید نداریم قطعا قیمت گندم و برنج و غیره را با نرخ های اینچنینی به ما نمی دهند و ممکن است در چنین شرایطی یا قیمت ها را بالا ببرند یا اینکه به صورت کلی از تحویل دادن محصولات کشاورزی به ما امتناع کنند.
پیشه ور افزود: همانطور که می دانید علاوه بر تامین امنیت غذایی، یکی دیگر از بحث های جدی دنیا «قدرت غذایی» است؛ یعنی کشورهای به جای اینکه موشک خود را به رخ دیگر کشورها بکشند غذا را به رخ هم می کشند و شما به ناچار باید به یکسری سیاست ها تن بدهید تا بتوانی پاسخ مردم را بدهید و غذای لازم هر جامعه ای را تامین کنید.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران: سند دار شدن اراضی دیگر این اجازه را به کشاورز نمی دهد که در صورتی که به مشکل مالی برخورد قطعه ای از زمین خود را بفروشد، به همین دلیل کشاورز استقبال نمی کند مگر اینکه مشوق های خوبی برای کشاورز در نظر گرفته شود
وی همچنین در پاسخ به این سوال که بحث سند دار کردن اراضی کشاورزی چقدر می تواند در جلوگیری از تغییر کاربری اراضی تاثیر گذار باشد، نیز گفت: سوالی که در این میان باید مطرح شود این است که چرا کشاورزان از طرح سند دار کردن زمین های زراعی استقبال نمی کنند! آن هم علیرغم اینکه همه تمهیدات لازم را فراهم کرده اند و حتی به قولی مجانی به کشاورز سند می دهند؟
سند دار شدن ۱۲ تا ۱۴ درصد اراضی کشاورزی
پیشه ور ادامه داد: جواب این است که هیچ کشاورزی دست خود را با طناب نمی بندد. چون وقتی برای اراضی کشاورزی خود سند بگیرند و قید شود زمین کشاورزی است زمانی که زارع و بهره بردار بخش درگیر مشکلات اقتصادی شود، آن هم در شرایطی که قیمت محصولات کشاورزی مناسب نباشد یا پول محصول با تاخیر تحویل کشاورز داده شود، در نتیجه به ناچار یک تکه از زمین خود را می فروشد و مشکل را رفع می کند.
وی خاطر نشان کرد: اما سند دار شدن اراضی، دیگر این اجازه را به کشاورز نمی دهد که در صورتی که به مشکل مالی برخورد قطعه ای از زمین خود را بفروشد. به همین دلیل کشاورز استقبال نمی کند مگر اینکه مشوق های خوبی برای کشاورز در نظر گرفته شود.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران همچنین در پاسخ به این سوال که تا به امروز چند درصد اراضی کشاورزی کشور سند دار شده است، گفت: اعداد و ارقام متفاوتی اعلام می شود با این وجود گفته می شود بین ۱۲ تا ۱۴ درصد است که عدد مناسبی نیست؛ یعنی از ۵۰ سال پیش تا الان نهایتا ۱۴ درصد اراضی کشاورزی سند دار شده البته تا قبل این دولت حدود ۵ درصد اراضی سند دار شدند.
نظر شما