بریکس پلاس؛ ابزار تغییر شکل حکمرانی جهانی| مزایای اقتصادی متنوع پلتفرم

بازار؛ گروه بین الملل: علیرغم این واقعیت که ابتکار بریکس پلاس ( گروهی از اعضای اصلی بریکس مانند برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی به همراه سایر کشورهایی که در حال پیوستن به این گروه هستند) برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ پیشنهاد شد، هنوز هیچ چارچوب مشخص یا مفهومی فراگیر برای آن توسط هیچ یک از کشورهای عضو بریکس ارائه نشده، در حالی که بر احتمالات قالبی مبتنی بر همکاری یکپارچه سازی منطقه ای که کشورهای بریکس در آن عضو هستند، تاکید شده است.

در همین راستا، برخی از محققان برجسته روسیه، هم به احتمالات و هم به چالش های اجرای چنین قالب و همچنین نقش پیشرو چین در این بلوک در تحقق ابتکارات کلیدی آن اشاره کرده اند، ضمن اینکه بخش دیگری از تحقیقات بر رابطه بین بریکس و جی ۲۰ در زمینه تحول در حال تکامل حاکمیت جهانی متمرکز شده است. با این حال، سایر مطالعات نظری، چشم‌انداز همکاری گسترده بریکس را از طریق گسترش عملیات بانک توسعه جدید ارزیابی کرده‌اند. به طور کلی، موضوع بریکس پلاس به شدت مورد تحقیق قرار نگرفته و به دیدگاه‌های بیشتری نیاز دارد که از سوی همه اعضای بریکس/ بریکس پلاس ارائه شود.

اجرای چارچوب بریکس پلاس شامل دعوت از تعدادی از اقتصادهای در حال توسعه خارج از هسته بریکس است

از لحاظ عملی، اجرای چارچوب بریکس پلاس به شکل اجلاس های بریکس پلاس (در سال ۲۰۱۷ (چین)، ۲۰۱۸ (آفریقای جنوبی) و ۲۰۲۲ (چین))، شامل دعوت از تعدادی از اقتصادهای در حال توسعه خارج از هسته بریکس است.

علیرغم عدم شفافیت و جزئیات در مورد روش های دقیق بریکس پلاس، سرنخ هایی وجود دارد که ممکن است از اظهارات مقامات کشورهای بریکس به دست آید. در واقع، ممکن است فضای بریکس پلاس عمداً خالی باشد تا زمینه برای چند فرمت در سال‌های آینده باز بماند. یک بینش در مورد اینکه کشورهای بریکس، چگونه به فرمت بریکس پلاس نگاه می کنند از روسیه آمده است.

در آغاز سال ۲۰۱۸، معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد: ما به شرکای خود پیشنهاد می کنیم که بریکس پلاس را به عنوان یک پلتفرم برای توسعه آنچه می تواند «ادغام ادغام ها» نامیده شود، در نظر بگیرند. به عبارت دیگر، وزارت خارجه روسیه خواستار این مسئله شد که پلتفرم بریکس پلاس مسیر همکاری بین بلوک های همگرایی منطقه ای را که کشورهای بریکس در آن عضویت دارند، دنبال کند. این مسیر فضای قابل توجهی را برای شرکت‌های نوآور در نزدیک‌تر کردن نه تنها ترتیبات ادغام منطقه‌ای کشورهای مربوطه بریکس، بلکه همچنین مؤسسات توسعه منطقه‌ای آنها (بانک‌ها و صندوق‌های توسعه و همچنین ترتیبات تأمین مالی منطقه‌ای) باز می‌کند.

بر همین اساس، به نظر می‌رسد رویکرد چین، همانطور که در اجلاس‌هایی که در دوره ریاست آن در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲ برگزار شد، در جهت گستردگی و وزن بیشتر در انتخاب کشورهای دعوت‌شده به نشست‌های رهبران بریکس پلاس بوده است. این مسئله شامل دعوت از کشورهای در حال توسعه با وزن بالا که عضو گروه ۲۰ هستند و همچنین کشورهایی که رهبر بوده یا ریاست در بلوک های ادغام منطقه ای مربوطه خود را بر عهده دارند، است. جنبه اخیر تا حدی با رویکرد روسیه که در بالا توضیح داده شد، همپوشانی دارد و نشان می‌دهد که ممکن است در سال‌های آینده یک رویکرد هماهنگ منطقه‌گرایانه از اجلاس سران بریکس پلاس ظهور کند.

آفریقای جنوبی، پس از برگزاری اجلاس بریکس پلاس در سال ۲۰۱۸، ممکن است تصمیم بگیرد که در سال ۲۰۲۳، در دوره ریاست خود بریکس پلاس را دوباره برگزار کند

یکی دیگر از اعضای حلقه بریکس، یعنی آفریقای جنوبی، پس از برگزاری اجلاس بریکس پلاس در سال ۲۰۱۸، ممکن است تصمیم بگیرد که در سال ۲۰۲۳، در دوره ریاست خود بریکس پلاس را دوباره برگزار کند. با قضاوت بر اساس اینکه کدام کشورها و گروه‌ها به اجلاس بریکس پلاس دعوت می شوند، آفریقای جنوبی ممکن است به رویکرد منطقه‌گرایانه ای نسبت به بریکس پلاس نزدیک شود، زیرا در گذشته از نمایندگان گروه‌ها و انجمن‌های همگرایی منطقه‌ای دعوت کرده است.

رویکرد منطقه‌ای در قبال بریکس پلاس که از آفریقای جنوبی می‌آید، ممکن است به دلیل تلاش‌های این کشور برای ترویج این قاره در سطح جهانی و همچنین در داخل بریکس، منطقی باشد. در عمل، ابتکار بریکس پلاس ابعاد و قالب‌های ممکن را ارائه می‌دهد. یکی از این رویکردها شامل یک رویکرد منطقه ای است که مستلزم گرد هم آوردن سازمان های منطقه ای ی بلوک های ادغام منطقه ای است که کشورهای بریکس در آنها عضویت دارند.

از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، سه کشور بریکس ریاست گروه ۲۰ را بر عهده خواهند داشت که امکان پیشبرد طرح های مشترک بریکس را در صحنه جهانی می گشاید

رویکرد دیگر ایجاد مجموعه ای از گروه های سنگین وزن در میان اقتصادهای در حال توسعه است که به طور بالقوه می تواند بخشی از بریکس پلاس و هسته بریکس باشد. از سوی دیگر، گسترش صفوف اعضای بانک توسعه جدید، که می‌تواند به عنوان بخشی از مسیر مالی بریکس پلاس نیز در نظر گرفته شود، راه احتمالی دیگری را ارائه می‌کند. این فرمت‌های مختلف ابتکار بریکس پلاس، دارای پتانسیل تأثیرگذاری بر حاکمیت جهانی به‌ویژه با توجه به اینکه در سال‌های آینده، کشورهای بریکس قرار است برخی از مجامع کلیدی جهانی را رهبری کنند، هستند.

از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، سه کشور بریکس ریاست گروه ۲۰ را بر عهده خواهند داشت که امکان پیشبرد طرح های مشترک بریکس را در صحنه جهانی می گشاید. در حالی که آفریقای جنوبی قرار است در سال ۲۰۲۵ ریاست هر دو گروه جی ۲۰ و بریکس را بر عهده بگیرد، برزیل در سال ۲۰۲۴ ریاست جی ۲۰ و در سال ۲۰۲۵ بریکس و هند در سال ۲۰۲۳ ریاست جی ۲۰ را بر عهده خواهند داشت.

این فرصت‌ها در صحنه جهانی، پتانسیل فوق‌العاده‌ای را برای پیشبرد ابتکارات مشترک و همکاری بریکس پلاس در مقیاس گسترده‌تر و فراگیرتر، به گروه بریکس می‌دهد، ضمن اینکه به نوبه خود احتمالاً از طریق ایجاد بسترهای همکاری اقتصادی در حوزه های مختلف از بخش واقعی اقتصاد تا بخش مالی انجام می شود.

بریکس پلاس در پلتفرم آینده

جهان به سمت یک روش عملیاتی مبتنی بر پلتفرم فزاینده حرکت می کند که در آن شرکت های سطح خرد پلتفرم هایی را به مشتریان ارائه می دهند و کالاها و خدمات را در دسترس تر می کنند. در سطح کلان، این پلتفرم ها بر اساس ترتیبات یکپارچه سازی منطقه ای شکل می گیرند که نه تنها اقتصادهای ملی بلکه بلوک های اقتصادی منطقه ای را نیز گرد هم می آورد. منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا نمونه ای از یک پلت فرم کلان منطقه ای در جنوب جهانی است که اثرات ترتیبات ادغام منطقه ای فعال در آفریقا را در بر می گیرد.

در این راستا، فرمت منطقه ای بریکس پلاس، فرصتی برای معرفی پلت فرمی است که اکثریت جنوب جهانی را در بر می گیرد، بنابراین پلتفرم های یکپارچه سازی در اقتصاد جهانی ایجاد می کند. یک پیشنهاد در این زمینه پلت فرم BEAMS بوده است که بلوک های ادغام منطقه ای اولیه کشورهای بریکس، یعنی هند، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (روسیه)، اتحادیه آفریقا (آفریقای جنوبی)، مرکوسور (برزیل) و شانگهای (چین) را شامل می شود.

بر همین اساس، مزایای اقتصادی ایجاد پلتفرم بریکس پلاس بسیار متنوع است. از آن جمله می توان به تأثیر چند برابری این قالب با توجه به گسترش بریکس، بر سایر کشورهای در حال توسعه اشاره کرد. علاوه بر این، این فرمت بریکس را قادر می سازد تا با آزادسازی تجارت در سراسر جنوب جهانی پیشرفت کرده و پلتفرم های همکاری فراگیر را در هر دو بخش مالی و واقعی ایجاد کند. بخش مالی به طور بالقوه می تواند از ایجاد پلتفرم همکاری بریکس پلاس بین بانک های توسعه منطقه ای که کشورهای بریکس در آن عضو هستند، بهره مند شود.

این پلتفرم می‌تواند همکاری بین بانک‌های توسعه و سایر مؤسسات توسعه‌ای که توسط اقتصادهای بریکس پلاس تشکیل شده‌اند، مانند بانک توسعه اوراسیا، بانک توسعه آفریقای جنوبی، صندوق توسعه، صندوق همگرایی ساختاری مرکوسور، بانک توسعه چین، صندوق همکاری سرمایه گذاری چین و آسه آن و بانک توسعه جدید را تسهیل نماید.

با نگاهی به آینده، این احتمال وجود دارد که چندین پلتفرم با مشارکت غالب اقتصادهای در حال توسعه در آینده نزدیک پدیدار شوند؛ در حالی که پلتفرم بریکس پلاس می تواند به عنوان ابزاری مهم برای منابع کشورهای در حال توسعه در تغییر شکل دادن به حکمرانی جهانی عمل کند

در این شبکه از مؤسسات توسعه منطقه ای، بانک توسعه جدید به طور بالقوه می تواند به عنوان یک نهاد هماهنگ کننده با توجه به طرح های بریکس پلاس عمل کند. چنین همکاری هایی می تواند در تامین مالی مشترک پروژه های سرمایه گذاری، و همچنین ابتکارات و برنامه هایی با هدف ارتقاء دستیابی به اهداف توسعه کلیدی، مانند توسعه سرمایه انسانی، محیط زیست، و یکپارچگی و همکاری بخش مالی باشد. یکی از مسیرهای مهم مالی بریکس پلاس نیز شامل همکاری میان ترتیبات مالی منطقه ای است که هم کشورهای بریکس و هم بریکس پلاس در آن عضو هستند.

سایر پلتفرم های ممکن که می توانند بر اساس بریکس پلاس ایجاد شوند عبارتند از: اتحاد استراتژیک بین شرکت هایی با فناوری پیشرفته در بریکس، ایجاد پلت فرم دیجیتال برای اقتصادهای بریکس و مکانیزم هماهنگی بین بانک های مرکزی کشورهای بریکس. جدای از ایجاد بلوک‌های منطقه‌ای جدید و پلتفرم‌های مالی، فعالیت بیشتر کشورهای در حال توسعه در ایجاد اتحاد و پلتفرم‌ها منعکس می شود. این موضوع به نوبه خود نشان دهنده نقش فزاینده مالکیت منابع در اقتصاد جهانی و غالب کشورهای در حال توسعه در تأمین منابع طبیعی اقتصاد جهان است.

بر همین اساس، با نگاهی به آینده، این احتمال وجود دارد که چندین پلتفرم با مشارکت غالب اقتصادهای در حال توسعه در آینده نزدیک پدیدار شوند؛ در حالی که پلتفرم بریکس پلاس می تواند به عنوان ابزاری مهم برای منابع کشورهای در حال توسعه در تغییر شکل دادن به حکمرانی جهانی عمل کند، به گونه ای که نقش رو به رشد اقتصادی جنوب جهانی به درستی در صدای بیشتر کشورهای در حال توسعه در سطح بین المللی منعکس شود.