به گزارش بازار، علیرضا کمیلی در یادداشتی به بررسی روابط اقتصادی ایران و پاکستان پرداخت و نوشت: در لایه اقتصادی اینکه پاکستان دارای نیاز شدید به انرژی- که ما منبع آن هستیم- روابط محدودی با ما دارد را باید اولا در نفوذ و اعمال دخالت آمریکا و انگلیس در این کشور و سنگ اندازی های او مثل خط لوله صلح و ثانیا در فقدان عزم و اراده ملی در کشور ما و تهدیدنمایی ها و امنیتی بازی های مذکور دید!
همه می دانیم که پاکستان یک کشور متنوع قومی و با مدیریت فدراتیو در قالب پنج ایالت بزرگ است که به سختی توانسته هویت ملی را با محوریت و مدیریت ارتش این کشور ایجاد نماید که گرچه یک نهاد نظامی امنیتی نباید تا این حد در یک کشور دموکراتیک، قدرت سیاسی داشته باشد ولی شاید فقدان این قدرت، یک آنارشی و حتی تجزیه را ایجاد نماید که تبعات آن برای همه منطقه غیرقابل تصور خواهد بود لذا اقدامات عمران خان علیه ارتش قابل نقد و تامل می باشد هر چند برخی رویکردهای استقلال طلبانه او قابل توجه و تقدیرند و ریشه محبوبیت مردمی او نیز همین رویکردهاست.
از طرفی می دانیم که چین تنها سرمایه گزار خارجی در پاکستان در دهه اخیر است و این به گسترش نفوذ او کمک شایانی کرده است که به طور طبیعی بمعنای تضعیف نفوذ آمریکاست. این امر برای تقویت استقلال واقعی در این کشور مفید بوده و هست. همسایه ما بدون طی مسیری که بتواند به تصمیم کاملا مستقل برسد به یک قدرت جدی تبدیل نخواهد شد ولی این مسیر بحمدالله آغاز شده است. امروز، گرچه پاکستان با بحران اقتصادی و سیاسی روبروست ولی در نقطه عطفی تاریخی برای یک تصمیم استراتژیک با محوریت استقلال کامل سیاسی و اقتصادی از قدرتهای بزرگ قرار گرفته است و در این برهه طلایی نیازمند تلاش حداکثری ایران، روسیه و چین برای تثبیت این تصمیم هستیم.
برخی لابی های هندی در ایران تلاش دارند روابط با پاکستان را در مقابل رابطه با هند قرار دهند که این مساله نیز بنظر من برساخته آمریکایی است. اولا هند در مساله توسعه بندر چابهار دارای کوتاهی های جدی و حتی مشکوک است و ثانیا رابطه اقتصادی ما با هند در تضاد با پاکستان نیست و اصلا ما نباید وارد این دوگانه بشویم هر چند موضع ما در قبال کشمیر که محل نزاع این دو کشور است به زبان رهبر انقلاب صراحتا بیان شده است.
اینک پاکستان بخاطر بحران دلار پیشنهاد تهاتر را مطرح کرده است که ما می توانیم برخی نیازهای دامی و کشاورزی مان را براحتی در قبال انرژی مبادله کنیم ولی عزمی جدی در این حوزه حتی در این دولت متاسفانه نمی بینیم!
چرا تصویر پاکستان در ایران خراب است؟
برخلاف تصور برخی، انقلاب اسلامی ایران نه در سوریه و عراق و فلسطین و لبنان که در پاکستان بیشترین محبوبیت را داراست و حتی رقبای موفقی چون ترکیه یا سعودی هم نتوانستتد گوی سبقت را از ما بربایند ولی این محبوبیت در عمل هیچ فایده عملی برای ما نداشته است! مساله چیست؟
به این اعداد دقت کنید: ما با عراق حدود ۴۰ میلیون نفری بیش از ۱۵ میلیارد دلار روابط تجاری داشته ایم و از این کشور سالیانه بیش از ۴ میلیون نفر وارد ایران می شوند که در حوزه زیارت، گردشگری و درمان آورده مالی بالایی دارند. این ارقام درباره پاکستان ۲۵۰ میلیون نفری، چیزی حدود ۲ میلیارد دلار – با لحاظ قاچاق سوخت! - و همچنین سفر ۵۰۰ هزار نفر در سال است که یعنی عملا صفر!
با وجود ارادت شخص رهبر انقلاب به پاکستان و تاکیدات معظم له بر لزوم توسعه روابط با این کشور ولی حتی در دولت رییسی هم با وجود اتخاذ راهبرد «نگاه به شرق»، اما هنوز اقدام درخوری صورت نگرفته است!
اما علت از نظر من چندگانه است: اولی تصویر غلط از پاکستان است. تجربه محدود من می گوید این مساله که ما پاکستان را کشور وهابیت و تندروی می دانیم عادی نیست و تلاش رسانه های آمریکایی و نیز یاران ایرانی پرنفوذشان بهمراه لابی هند پرنفوذ در وزارت خارجه در این تصویرسازی موثر بوده و هست وخواهد بود! از نظر آمریکا و انگلیس که از قدیم در پاکستان نفوذ خوبی هم داشته و دارند، هر جا ما محبوبیت داریم نباید انگیزه کار داشته باشیم!
معتقدم نگاه منفعت طلبانه برخی اشخاص یا نگرش مذهبی اقلیت شیعه نیز که به ایران رفت و آمد داشته نیز در این مساله بی اثر نیست هر چند آنرا عامل جدی نمی دانم. مثلا برخی شیعیان و حتی صوفیان سنی، به غلط، اقلیت دیوبند را نیز وهابی می نامند و از این طریق به ایجاد تصویر هراسناک از پاکستان دامن می زنند که نظرا و عملا غلط و غیرعلمی است.
البته اینکه ما پاکستان معتدل که بیشترین تعداد مزارات در جهان اسلام را در خود جای داده و نسبت ش با اهل بیت علیهم السلام و زبان فارسی را می شود از قوالی های صوفیان سنی مذهب و تدریس گلستان و بوستان سعدی در حوزه های علمیه اش یافت را اینگونه می پنداریم به ضعف رسانه ما و البته تعمد برخی جریانات خاص در ایران نیز بر می گردد که ظاهرا یک تصمیم نانوشته بر هر گونه عدم توسعه روابط با این کشور را اجرا کرده و می کنند!
یکبار به خانم آبیار که تا توانسته بود در فیلم خود پاکستان را سیاه نشان داده بود بشدت اعتراض کردم که این چه تصویری است؟ مگر شما پاکستان را می شناسید؟ ولی خب معلوم بود که ان فیلم با هدایت برخی نهادهای خاص با این تصویرسازی ساخته شده! ادامه دارد...
نظر شما