بازار؛ گروه استان ها: استان کرمان این روزها در کنار کم آبی در بخش کشاورزی و شرب با مشکلات جدی ناشی از برداشت های بی رویه آب از منابع زیرزمینی مواجه شده است.
کرمان رتبه اول افت آب دشت های کشور را به خود اختصاص داده است اما مسئولان و البته رسانه ها به این مهم کمتر پرداخته اند.
این در حالی است که فرو نشست زمین در حاشیه جنوبی کرمان به ۱۳ سانتیمتر در سال می رسد و این عدد در نوع خود در کشور بی سابقه است.
میزان افت آب های زیر زمینی در کرمان به حدی افزایش یافته است که حالا خیابان های جنوبی شهر کرمان نیز شاهد فرو نشست پی در پی هستند
میزان افت آب های زیر زمینی در کرمان به حدی افزایش یافته است که حالا خیابان های جنوبی شهر کرمان نیز شاهد فرو نشست پی در پی هستند که خسارتهای زیادی به معابر و سازه های مسکونی و اداری شهر وارد می کند که هر از چند گاهی اخباری مبنی بر فرو رفتن خودروها یا نشست سازه های مسکونی منتشر می شود.
در حالی آبخوان های استان کرمان در حال از بین رفتن است که مهمترین عامل بروز این مشکل برداشت بی رویه آب از آبخوان ها محسوب می شود به طوریکه سالانه یک میلیارد تا یک و نیم میلیارد مترمکعب آب زیرمینی به صورت منفی برداشت شده و به دلیل خشکسالی و عدم بارندگی این آب ها جایگزین نمی شود.
دشت های اطراف شهر کرمان در وضعیت بحرانی
مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار بیان کرد: از سال ها قبل در خصوص از بین رفتن آبخوان ها به عنوان مهمترین منبع آب استان کرمان هشدار داده بودیم، در کرمان برنامه ریزی مناسبی برای استحصال آب های زیر زمینی انجام نشده است و در مقابل فشار روز افزونی برای برداشت آب های زیرزمینی انجام می شود.
علی رشیدی ادامه داد: یکی از منابع تامین آب شرب کرمان، دشت ماهان است و دقیقا در همین منطقه بیشترین بحران ایجاد شده است و در هفت باغ و جاده منتهی به ماهان سالانه افت ۱۳ سانتیمتری زمین را شاهد هستیم که این مساله غیر قابل جبران است و می تواند به مخاطره ای جدی تبدیل شود.
وی گفت: در صورت تخریب این آبخوان ها حتی اگر بارندگی هم روی دهد دیگر منبع های طبیعی ذخیره آب وجود نخواهد داشت.
رشیدی ادامه داد: بیشترین مخاطره در جنوب، جنوب غرب و غرب کرمان وجود دارد.
افت ۳۰ سانتیمتری دشت های رفسنجان
وی افزود: در برخی از مناطق رفسنجان نیز زمین ۳۰ سانتیمتر افت کرده است که موجب بالا رفتن فندانسیون تاسیسات نسبت به سطح زمین شده است.
رشیدی گفت: برداشت منفی آب از سفره های آب زیرزمینی در کرمان بسیار مخاطره انگیز است و باید برای رفع این مشکل چاره اندیشی جدی شود و یک برنامه جدی برای کنترل حجم بالای برداشت آب تدوین شود.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار بیان کرد: نشست زمین در مناطق مختلف استان کرمان به یکی از مشکلات استان تبدیل شده است به طوریکه حتی مجبور به جابجایی برخی از مراکز جمعیتی هستیم به عنوان مثال یک روستا در بخش صوغان به دلیل نشست زمین جابجا می شود.
شجاعی: تقریبا همه دشت های کرمان در خطر فرونشست زمین قرار دارند و کرمان جزو استانهای پر مخاطره در این زمینه است
حسین شجاعی افزود: تقریبا همه دشت های کرمان در خطر فرونشست زمین قرار دارند و کرمان جزو استانهای پر مخاطره در این زمینه است.
وی عنوان کرد: برداشت های بی رویه آب از منابع زیرزمینی به خصوص از چاه های غیر مجاز به مشکل اساسی تبدیل شده است و به ازای هر ۱۰ متر افت ایستایی آب سالانه ۴۳ سانتیمتر سطح دشت ها افت می کند.
بروز شکاف در دشت های محی آباد و صوغان
شجاعی به وجود شکاف های بزرگ در دشت های استان اشاره کرد و گفت: دشت محی آباد، دشت صوغان دارای بیشترین میزان افت زمین است که موجب بروز شکاف شده است.
وی گفت: در تلاش هستیم با ایجاد سدهای کوچک و بندهای خاکی آب های سطحی را استحصال و سفره های آب زیرزمینی را تغذیه کنیم اما مهمترین اقدام، جلوگیری از برداشت های بی رویه آب است.
معاون اداره کل منابع طبیعی استان کرمان افزود: اگر در این زمینه چاره اندیشی نشود به زودی شاهد تشدید بحران در استان خواهیم بود.
وی ادامه داد: مردم و مسئولان باید توجه داشته باشند در صورتی که رویه تخریب آبخوان ها ادامه یابد دیگر نمی توان آن ها را احیا کرد زیرا این ها سازه های طبیعی هستند که طی سال های طولانی ایجاد شده اند و اصولا دیگر نمی توان آن ها را احیا کرد.
شجاعی گفت: مرگ آبخوان ها به تدریج روی می دهد و به همین دلیل حساسیت های لازم ایجاد نمی شود اما اگر این آبخوان ها تخریب شوند دیگر نمی توان آب ها را استحصال کرد.
وی خواستار همکاری همه دستگاه ها در خصوص جلوگیری از برداشت آب های زیر زمینی شد و افزود: مطالعات ۹ حوزه آبخیز در شهرستان رفسنجان و انار در دستور کار قرار گرفته که امیدواریم با اجرایی شدن این طرح ها از شدت مخاطرات کاسته شود.
شجاعی: طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری تنها راه حفظ آب و خاک استان کرمان است و با اجرای این طرح‌ها می‌توان سیلاب را مدیریت و خشکسالی را تعدیل کرد
وی تاکید کرد: طرح های آبخیزداری و آبخوان داری تنها راه حفظ آب و خاک استان کرمان است و با اجرای این طرح ها می توان سیلاب را مدیریت و خشکسالی را تعدیل کرد.
معاون عمرانی استاندار کرمان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: اقدامات سازمان یافته زیادی در راستای کاهش فشار به سفره های آب زیر زمینی تدوین شده است.
سید مصطفی آیت اللهی موسوی افزود: محدود کردن زمان برداشت کشاورزان از آب های زیر زمینی از جمله این طرح ها است و هم اکنون زمان برداشت آب از سفره های آب زیر زمینی در کرمان محدود شده است.
وی عنوان کرد: با وارد مدار شدن سد نساء در شرق کرمان میزان برداشت آب های زیر زمینی کاهش می یابد ضمن اینکه در کرمان هم عملا در سال جاری آب خلیج فارس وارد مدار آب شرب می شود و میزان برداشت آب در این منطقه نیز کاسته می شود.
آیت اللهی موسوی بر ساماندهی چاه های آب زیرزمینی تاکید کرد و افزود: در این خصوص برنامه های تدوین شده مشخص در دستور کار است و حتی برداشت از چاه های مجاز نیز باید با نصب کنتور آب مدیریت شود.
وی گفت: همکاری مردم و مسئولان برای مدیریت مصرف آب های زیر زمینی بسیار مهم دانست و افزود: بیشترین میزان استفاده از آب در کرمان در بخش کشاورزی انجام می شود.
افت جدی سطح دشت های کرمان در حالی رخ می دهد که به دلیل عدم برنامه ریزی برای استحصال آب های زیر زمینی با بروز هر بارندگی سطحی شاهد بروز سیلاب در استان کرمان هستیم و هر سال میلیون ها مترمکعب آب راهی کویر می شود.
نظر شما