فائزه زنجانی؛بازار- کشور ایران را می توان یکی از قطب های مهم تولید گل محمدی در جهان دانست، هرچند این محصول نیز در کنار دیگر محصولات کشاورزی از نبود و یا کمبود صنایع تبدیلی رنج برده و تاکنون نتوانسته به ارزش ذاتی خود دست یابد.
در حالی که استفاده از صنایع تبدیلی و تولید محصولات جانبی از گل محمدی می تواند ارزش افزوده فراوانی داشته و نسخه شفابخشی برای اقتصاد کشور باشد، هم اکنون در سراسر کشور با بی توجهی به این نوع صنایع، بیشتر بر روی فروش گل محمدی تازه و در بهترین حالت به تولید گلاب از آن تمرکز شده است.
افزایش ارزش افزوده با بهره گیری درست از صنایع تبدیلی
این امر در حالی است که با تولید اسانس از گل محمدی و بهره گیری از آن در صنایع آرایشی و بهداشتی، غذایی و حتی صنایع داروسازی می توان استفاده مطلوب تری از این محصول گیاهی کرده و ارزش افزوده آن را به چند برابر حالت کنونی تبدیل کرد.
در آذربایجان غربی نیز خوی را می توان قطب تولید گل محمدی دانست که همانند سطح کشور، این محصول نتوانسته به جایگاه طلایی و ارزشمند خود دست پیدا کرده و برای اقتصاد کشاورزی استان تعیین کننده باشد.
تولید بیش از ۵۰۰ تن گل محمدی تر در آذربایجان غربی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی به خبرنگار بازار در خصوص کشت و تولید گل محمدی در استان می گوید: ۲۷۳ هکتار از اراضی استان زیر کشت گل محمدی قرار دارد که میزان تولید گل تر از این اراضی در استان بیش از ۵۰۸ تن بوده که در مقایسه با سال‌های قبل افزایش چشمگیری داشته است.
عزیز امانی ادامه می دهد: سالانه بیش از ۸۰۰ هزار لیتر گلاب از گل محمدی در مناطق مختلف استان از جمله شهرستانهای ارومیه، مهاباد ، خوی و پیرانشهر استحصال می شود.
سهم صادرات تنها ۵ درصد!
وی بیشترین سطح زیر کشت این محصول را مربوط به شهرستان های خوی و ارومیه عنوان کرده و می گوید: از ۸۰ درصد محصولات برای عرقگیری و مابقی به صورت گلبرگ خشک برای تهیه گل قند، مربا و سایر مصارف خوراکی، مصرف تازه خوری و حدود پنج درصد به صورت غنچه خشک به منظور صادرات استفاده می شود.
امانی با تاکید بر حمایت ویژه جهاد کشاورزی از کشت این گیاه دارویی می گوید: جهاد کشاورزی به دنبال افزایش سطح زیرکشت، تولید محصول و حفظ منابع طبیعی با حمایت از توسعه این محصول است چرا که این محصول به دلیل نیاز کم به آب، می‌تواند در اراضی و مراتع فقیر و تخریب شده، خود را با شرایط نامساعد وفق داده و از تخریب اراضی ملی جلوگیری کند.
وی ادامه می دهد: گل محمدی با دارا بودن مزایای بسیار، گیاهی با اهمیت برای کشور است که نیازمند تجاری سازی است.
افزایش ۳۰ درصدی سطح زیر کشت گل محمدی در خوی
مدیر جهاد کشاورزی خوی نیز در گفتگو با بازار از افزایش سطح زیر کشت این محصول در شهرستان خبر داده و می گوید: سطح زیر کشت این محصول در شهرستان خوی طی سال جاری نسبت به سال گذشته، ۳۰ درصد افزایش یافته است.
علی اصغر امینی ادامه می دهد: از ۸۰ درصد محصول گل محمدی خوی، گلاب استحصال و بقیه در صنایع شیرینی سازی و تهیه مربا مصرف می شود.
کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس، مشتریان پروپاقرص گل محمدی
وی می افزاید: این محصول مشتریان زیادی در استان‌های همجوار همچون استان‌های آذربایجان‌شرقی، اردبیل و زنجان و شهر کاشان داشته و از سوی دیگر خریداران خوبی نیز از کشورهای همسایه همچون عراق، جمهوری آذربایجان و ترکیه و کشورهای خلیج فارس دارد.
امینی سهم صادرات داخلی و خارجی محصول گل محمدی تولیدی خوی را حدود ۷۰ درصد دانسته و می گوید: شهرستان خوی یکی از خاستگاه های گل محمدی و قطب اول تولید این محصول در آذربایجان غربی بوده و در صورت اتخاذ سیاست های مناسب می تواند قطبی برای صادرات این محصول نیز به شمار رود.
با دید علمی به سراغ تولید و فرآوری گل محمدی برویم
صمد ملک نژاد، از فارغ التحصیلان رشته علوم باغبانی است که در گفتکو با بازار از ضرورت برخورد علمی با تولید برخی گیاهان از جمله گل محمدی سخن گفته و ادامه می دهد: آذربایجان غربی یکی از قطب های مهم تولید گیاهان دارویی در کشور است که گل محمدی را نیز می توان در زمره این نوع گیاهان دانست که باید از تولید و فرآوری این محصول به شکل سنتی خودداری شده و با دیدی علمی با آن برخورد شود.
وی ادامه می دهد: در امر تولید، باید نسبت به کشت رقم هایی از این گیاه در استان اقدام شود که دارای ارزش دارویی و یا ارزشمند در تولید اسانس و بهره گیری از آن ها در تولید عطر هستند.
کابرد گل محمدی را تنها به تولید گلاب و شیرینی تقلیل ندهیم
ملک نژاد، فقدان صنایع تبدیلی را یکی از حلقه های مفقوده در کشت این گیاه دانسته و می گوید: این محصول دارای ارزش فراوانی در تهیه محصولات بهداشتی و داروسازی است و نباید تنها کاربرد آن را در استفاده به صورت گل تر، گلاب گیری و یا تهیه مربا و شیرینی دانست.
وی ادامه می دهد: ایجاد صنایع تبدیلی گل محمدی، ارزش افزوده این محصول را به چندین برابر کنونی رسانده و راه را برای صادرات و ارزآوری بالای آن هموار می کند.
سود زیادی که می تواند نصیب دانش بنیانی ها کند
ملک نژاد می افزاید: شرکت های دانش بنیان زیادی می توانند تنها بر روی تولید محصولات آرایشی و بهداشتی از این محصول تمرکز کرده و سود خوبی نیز نصیبشان شود.
وی با اشاره به تولید اسانس از این محصول گیاهی و استفاده از آن در تولید انواع عطر و ادکلن ها می گوید: تنها کافیست این نکته را در نظر داشته باشیم که گل محمدی و گلاب هم اکنون به چه قیمتی به فروش می رسد و در مقابل آن، قیمت یک شیشه عطر و یا ادکلن در مغازه ها به چه میزان است.
دانشگاه ها وارد عمل شوند
این فارغ التحصیل دانشگاهی ادامه می دهد: امیدواریم در سال های آینده، دانشگاه ها با قدرت بیشتری وارد تحقیقات و ایجاد محصولات جانبی ارزشمند از این محصول شوند و دانشجویان را نیز درگیر این موضوعاتی که برای پیشرفت اقتصاد کشور مفید است، کنند.
در حالی که کشور ایران یکی از قطب های تولید گل محمدی در جهان محسوب می شود اما کمبود صنایع تبدیلی و توجه کمتر به تولید محصولات جانبی همچون انواع اسانس ها و دیگر محصولات بهداشتی و دارویی، سبب شده تا این محصول نتواند به جایگاهی اصلی خود دست یافته و برای اقتصاد بخش کشاورزی کشور تعیین کننده باشد.
به نظر می رسد در این میان دانشگاه ها و مراکز دانش بنیان در بهره گیری بهتر از این محصول و تولید انواع محصولات بهداشتی و دارویی و همچنین آرایشی از آن، نقش ویژه ای به عهده دارند و باید هر چه سریعتر برای رسیدن به سود حقیقی این محصول وارد عمل شوند.
نظر شما