بازار؛ گروه بانک و بیمه: پس از تغییرات نرخ سود بانکی در بهمن ماه سال گذشته که به افزایش نرخ سود سپرده تا ۲۲.۵ همچنین نرخ سود تسهیلات به ۲۳ درصد انجامید اما این سیاست تاثیر چندانی بر رشد میزان حجم سپرده گذاری مردم در بانکها برجای نگذاشت. از طرفی بانکها نیز به دلیل سود کم (نیم درصدی) راغب به پرداخت وام و تسهیلات در شرایطی که نرخ تورم حدود ۵۰ درصد است نیستند. موضوعی که به گفته کارشناسان سپرده گذاران بانکی این روزها سودی حدود ۲۵ درصد منفی از محل سرمایه گذاری در بانکها را دریافت می کنند چرا که نرخ تورم در کشور دو برابر نرخ سودی است که هم اکنون بانک ها به سپرده گذاران و مشتریان خود پرداخت می کنند.
در این میان بانکهایی که منابع مازاد دارند چون از محل تسهیلات دهی سودی مناسبی کسب نمی کنند و معمولا تا سررسید آخرین قسط تسهیلات بگیران روز به روز ارزش پول کم می شود، بنابراین به جای پرداخت وام با سررسید زمان بر، سعی می کنند به انجام عملیات بازار بین بانکی ورود کرده و تقاضای سری بانکهایی که نیازمند پول هستند را در این بازار تامین کنند.
اینکه چرا بازار مبادلات بین بانکی مدتی است گرم شده به دلیل تامین نیازهای نقدینگی برخی بانکهای ناتراز است زیرا چنین بانکهایی برای اینکه بتوانند نقدینگی مورد نیاز خود را در مواقعی که با کسری مواجه اند از بانک مرکزی نگیرند سعی می کنند آن را از بازار بین بانکی تهیه کنند
چرخش بانکهای دارای کسری منابع برای دریافت وام از بانک مرکزی به سیستم بانکی
مزایای چنین رویکردی علاوه بر کسب سود نسبتا بالاتر از وام گیرندگان در بازار این است که داد و ستدهای بین بانکی نیز معمولا کوتاه مدت و بین یک هفته تا یک ماه انجام می شود و بانک در این مسیر از تیررس رشد تورم که منجر به کاهش ارزش پول می شود تا حدی در امان می ماند. اینکه چرا بازار مبادلات بین بانکی مدتی است گرم شده شاید به دلیل تامین نیازهای نقدینگی برخی بانکهای ناتراز است زیرا چنین بانکهایی برای اینکه بتوانند منابع یا نقدینگی مورد نیاز خود را در مواقعی که با کسری مواجه می شوند از بانک مرکزی نگیرند سعی می کنند آن را از بازار بین بانکی تهیه کنند.
چرا که بانک مرکزی اکنون نسبت به اضافه برداشت بانکها بخصوص بانکهایی که مشکل ناترازی مزمن دارند حساس شده است و ضمن تاکید بر اصلاح ساختار چنین بانکهایی، قصد دارد تامین نقدینگی و نیازهای مالی این سری بانکها را که دائم با مشکل کمبود نقدینگی مواجه اند را بصورت مستمر انجام ندهد. در چنین شرایطی است که بانکها اکنون برای تامین نیازهای خود مجبورند از داد و ستدهای بین بانکی استفاده کنند. البته طی حدود یکماه اخیر نرخ سود بین بانکی افزایش یافته است افزایش نرخ سودی که در هفته منتهی به ۲۰ اردیبهشت ماه با رشد ۰/۰۶ واحد درصدی نسبت به هفته قبل از آن به ۲۳.۶۱ درصد رسیده است.
تعیین نرخ سود بین بانکی امری طبیعی است. اکنون نرخ سود تسهیلات بانکی ۲۳ درصد و نرخ سود بانکی برای سپرده گذاران ۲۲.۵ درصد است حال برخی بانکها برای تجهیز منابع خود بعضا شاید در مواقعی دچار کسری نقدینگی شود که از محل انجام عملیات بین بانکی با پرداخت سودی معقول مشکلات خود را حل کنند
دادو ستدهای بین بانکی امری معقول است به شرط اینکه نرخ سود نامعقول افزایش نیابد
دکتر حجت الله فرزانی، کارشناس پولی، بانکی و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره تبعات افزایش نرخ سود بین بانکی و علل آن گفت: اینکه نرخ سود بین بانکی در مواقعی دچار نوسان می شود امری طبیعی است چرا که ممکن است بانکها در دوره‌های مالی کوتاه‌مدت روزانه یا هفتگی با کسری یا مازاد نقدینگی روبرو شوند. با این وجود اگر بانکی دچار کسری نقدینگی شود، باید از طریق وام گرفتن آن را جبران کند تا به حالت تعادل برسد. حال در چنین شرایطی برای اینکه بانکها برای حل این مشکل به بانک مرکزی نیازی نداشته باشند، بازاری را به نام بازار بین بانکی تشکیل داده‌اند که در آن به یکدیگر وام می‌دهند تا نیازهای همدیگر را در چنین شرایطی برآورده کنند.
وی با بیان اینکه برخی بانکها یا موسسات مالی منابعی مازاد دارد و برخی دیگر در مواقعی دچار کسری می شوند که این بانکها برای پوشش کسری خود در مسیر ایجاد تراز مالی همچنین تامین نقدینگی برای پرداخت سود به سپرده گذاران و...اقدام به اخذ وام از دیگر بانکها می کنند، افزود: تعیین نرخ سود در عملیات های بین بانکی رویه ای معمول و امری طبیعی است. اکنون نرخ سود تسهیلات بانکی ۲۳ درصد و نرخ سود بانکی برای سپرده گذاران ۲۲.۵ درصد است حال برخی بانکها برای تجهیز منابع خود بعضا شاید در مواقعی دچار کسری نقدینگی شود که از محل انجام عملیات بین بانکی با پرداخت سودی معقول مشکلات خود را حل می کنند.
چنانچه نرخ سود بین بانکی رفته رفته به شکلی نامتعارف افزایش یابد و به رقم های بالاتری برسد، بازیگران بانک مرکزی برای مدیریت آن باید وارد عمل شوند تا آن را کاهش یا متعادل کنند زیرا چنین رویکردی می تواند منجر به عرضه پول در بازار شود که تداوم چنین روندی تبعات خود را به دنبال دارد
ضرورت ورود بانک مرکزی برای مدیریت و تعدیل نرخ سود بین بانکی
این کارشناس پولی و بانکی اضافه کرد: هرچند پرداخت سود بین بانکی با نرخ سود ۲۳ درصد، متناسب با نرخ تعیین شده رسمی توسط شورای پول اعتبار(دریافت سود ۲۳ درصدی از محل پرداخت وام و تسهیلات) طبیعی به نظر می رسد اما چنانچه این نرخ (نرخ سود بین بانکی) رفته رفته به شکلی نامتعارف افزایش یابد و به رقم های بالاتر برسد، بازیگران بانک مرکزی برای مدیریت آن باید وارد عمل شوند تا آن را کاهش یا متعادل کنند زیرا چنین رویکردی می تواند منجر به عرضه پول در بازار شود که تداوم چنین روندی تبعات خود را به دنبال دارد.
فرزانی خاطرنشان کرد: بانکها معمولا برای اینکه در تامین نیازهای پولی خود از بانک مرکزی وام نگیرند اقدام به دریافت وام از سیستم بانکی می کنند حال از آنجایی که اکثر وام‌های بین بانکی سررسید کوتاه‌مدت دارند این شیوه بی تردید بهتر از آن است که از بانک مرکزی برای تامین نیازهای خود استفاده کنند چرا که بانک مرکزی برای اینکه به درخواست نیازهای نقدینگی سیستم بانکی جواب دهد با انتشار پول، پایه پولی افزایش افزایش می یابد که چنین شیوه ای به زیان اقتصاد کشور و رشد تورم در جامعه خواهد انجامید.
تجهیز و تامین منابع از طریق دادو ستدهای بین بانکی چنانچه به یک روال دائمی با رشد نرخ سود بین بانکی منجر نشود جای نگرانی نیست. اما چنانچه اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی برای تامین نیاز مالی در سرمایه گذاریهایی که عمدتا در بخش غیر مولد انجام شود ادامه دار شود به زیان اقتصاد کشور تمام می شود
بیم از رشد پایه پولی در صورت نیاز شدید بانکها به بانک مرکزی برای تقاضای وام
این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه افزود: بانکها معمولا برای امورات تسهیل گری و تامین منابع مالی باهدف پرداخت تسهیلات تکلیفی بعضا به نقدینگی نیاز دارند، این موضوع هر چند جای بحث کارشناسی و بررسی دارد تا رشد نقدینگی منجر به ایجاد پول پرقدرت نشود اما تجهیز و تامین منابع از طریق دادو ستدهای بین بانکی در این زمینه چنانچه به یک روال دائمی با رشد نرخ سود بین بانکی منجر نشود جای نگرانی نیست. ولی چنانچه اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی برای تامین نیاز مالی سرمایه گذاری هایی که عمدتا در بخش غیر مولد انجام می شود ادامه دار باشد به زیان اقتصاد کشور و رشد نقدینگی همچنین تورم تمام خواهد شد.
بنا به این گزارش، تازه ترین گزارش بانک مرکزی از روند تغییرات نرخ سود بین‌بانکی نشان می‌دهد که این نرخ در سومین هفته اردیبهشت ماه با رشد ۰/۰۶ واحد درصدی همراه شده و به ۲۳.۶۱ درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ رسمی تعیین شده سود تسهیلات ۲۳ درصد است. البته روند صعودی نرخ بهره بین‌بانکی از بهمن ماه سال گذشته آغاز شد به طوری که از ۲۶ بهمن ماه این نرخ رکورد جدیدی در کانال ۲۲درصدی را به ثبت رساند و حالا چنین نرخی در کانال ۲۳درصدی در نوسان است. طبق گزارش های موجود بانک مرکزی نرخ سود بین‌بانکی را پیش از این از ۱۴ تا ۲۲ درصد به ۱۷ تا ۲۴ درصد افزایش داد، حال این نرخ این روزها در مسیر رسیدن به نرخ های بالاتر در حرکت است، با این وجود باید دید که تصمیم بانک مرکزی برای مدیریت چنین نرخی در روزها و هفته های آینده چه خواهد بود.
نظر شما