افزایش چشمگیر تقاضای مس در بازارهای جهانی| جنگ اوکراین بزرگترین مانع پیشرفت قیمت!

وحید پورتجریشی؛ بازار: بازار فلزات صنعتی همچون مس، آهن و آلومینیوم طی ماه های گذشته از سال جاری میلادی، نسبتا کم نوسان بوده اند. علیرغم دو ماهه نخست امسال که با افزایش قیمت چشمگیر برخی از این فلزات به ویژه آهن روبرو شدیم، پس از این بازه زمانی بازار کشش لازم خود برای آغاز سیر صعودی را از دست داده و به نوعی رکود فرو رفت.

اما یکی از فلزاتی که کارشناسان بازار معتقدند طی سال جاری میلادی به ویژه در نیمه دوم سال می بایست رشد خوبی را تجربه نماید، مس است؛ فلزی پر کاربرد در صنایع مختلف از ساختمان سازی گرفته تا خودرو و حتی نیروگاه های خورشیدی. در ادامه این مطلب، به بررسی جنبه های مختلف و دلایل عدم رشد قیمت مس طی سال جاری و آینده قیمت در ماه های بعد خواهیم پرداخت.

اقتصاد چین؛ مهمترین عامل تاثیر گذار بر بازار فلزات

کشور چین به دلیل صنایع پر قدرت و گسترده خود، بزرگترین مشتری انواع فلزات صنعتی و گرانبهای جهان به حساب می آید. یکی از فلزات پر کاربرد در صنایع مختلف چین، مس است که از آن علاوه بر صنعت ساختمان، در ساخت خودروهای الکتریکی (EV) و نیروگاه های خورشیدی استفاده می شود.

بدیهی است که میزان مصرف مس در چین به شرایط کلی اقتصاد این کشور بستگی دارد. دقیقا به همین دلیل، اوایل امسال و همزمان با توقف اجرای سیاست موسوم به «کووید صفر» که رفت و آمد و فعالیت کارخانه های این کشور را تحت تاثیر خود قرار داده بود، بازار فلزات شاهد رشدی چشمگیر شد و حتی در برخی موارد همچون آهن، شاهد افزایش قیمت بیش از طلا در بازارهای جهانی بودیم که برخاسته از نیاز مبرم غول های چینی به این فلز اساسی بود.

پس از آن، با انتشار سخنان نخست وزیر چین مبنی بر پیش بینی رشد ۵ درصدی برای سال ۲۰۲۳، قیمت فلزات اساسی نیز شاهد ریزش در بازار بود. اما هفته آخر فروردین ماه شاهد انتشار شاخص های مهمی از اقتصاد چین بودیم که نشان می دهد رشد سالانه این کشور به ۴ الی ۴.۵ درصد افزایش یافته و از سوی دیگر نیز پیش بینی ها برای ادامه این مسیر بهبود یافته است.

همین موضوع می تواند به عنوان چشم اندازی جدی برای رشد قیمت مس در بازارهای جهانی باشد. به همین دلیل، قیمت هر تن مس در روز دوشنبه (۱۷ آوریل) با یک درصد رشد به ۹۰۲۰ دلار در هر تن رسید که نشان می دهد آمار اقتصادی چین تا چه میزان بر روی قیمت فلزات اساسی تاثیرگذار خواهند بود.

کاهش تولید مس و افزایش افزایش جهانی

فاکتور دیگری که باید در تحلیل قیمت مس در نظر بگیریم، کاهش شدید تولید در منطقه آمریکای لاتین به ویژه کشور «پرو» به عنوان قطب بزرگ تولید مس در جهان و همچنین حذف مس صادراتی روسیه و اوکراین از بازارهای جهانی است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی هلدینگ «مکنزی»، تا سال ۲۰۳۱ میزان تقاضای مس در سطح جهانی به ۳۶.۶ میلیون تن مربع افزایش خواهد یافت و این در حالیست که میزان برآورد شده برای عرضه می تنها ۳.۱ میلیون تن مربع خواهد بود. به همین دلیل، «رابرت ادواردز» تحلیلگر ارشد بازار مس معتقد است که چشم انداز بازار مس در بلند مدت کاملا روشن و پر رونق است.

همچنین بر اساس آمار منتشر شده از سوی گروه مطالعات بین المللی مس (ICSG) میزان تولید جهانی مس در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۵.۳ میلیون تن بوده است.

در حال حاضر، شیلی پس از مدت ها درگیری در تنش های اجتماعی این کشور رو به آرامش قدم برداشته و انتظار می رود میزان تولید این کشور به صورت تدریجی افزایش یابد. اما کمبود مس در بازارهای جهانی همچنان پا برجا خواهد بود.

تحریم های روسیه و تخریب بازار توسط مسکو

در شرق، دو کشور اوکراین و روسیه که بخش مهمی از مس جهان را تامین می کنند یا از این بازار حذف شده اند و یا مانند روسیه از طریق مبادی قاچاق و به صورت قراردادهای غیر رسمی اقدام به فروش مس صادراتی خود می کنند که همین موضوع می تواند چشم انداز بازار را خدشه دار نماید.

خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی ویژه مدعی شد که یک شرکت چینی تاکنون بیش از ۷.۴ میلیون دلار مس استخراج شده از معادن بخش اشغالی اوکراین را از روسیه خریداری کرده است.

بر اساس این گزارش، رویترز مدعی شد که بر اساس اطالاعات درج شده در آرشیو اطلاعات گمرک روسیه، شرکت چینی «کیوژو نووا» بیش از ۷.۴ میلیون دلار مس را از یک کارخانه روسی مستقر در مناطق اشغالی اوکراین خریداری کرده است.

در این گزارش همچنین ادعا شده است که فروش محموله های مس استخراج شده از فوریه سال ۲۰۲۲ آغاز شده و در اولین محموله، ۳۲۲۰ تن آلیاژ مس از سوی شرکت روسی «دبالتسوکی» روسیه به طرف چینی فروخته شده است.

با اینحال، رویترز مدعی شده که این رقم همچنان رو به افزایش بوده و آخرین محموله نیز در تاریخ ۲۴ مارس سال جاری میلادی به چین تحویل داده شده است. گفته می شود کارخانه مذکور در استان دانتسک اوکراین واقع شده که در شرق اوکراین قرار داشته و روسیه در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی، آن را بخشی از خاک خود معرفی کرد.

اگرچه موضوع فروش مس اوکراین یا روسیه به چین موضوع جدیدی نبوده و روسیه طی ماه های گذشته نفت خود را نیز از همین طریق و به صورت کشتی به کشتی به فروش می رساند؛ اما آنچه برای بازارهای جهانی مهم است، حجم عظیمی از بار صادراتی روسیه است که با قیمت بسیار ارزان (به دلیل فروش غیر رسمی) اعم از نفت و فلزات راهی بازارهای جهانی می شود.

این موضوع یکی از دلایل مهم ریزش قیمت نفت طی ماه های گذشته محسوب می شود. چراکه دو کشور هند و چین به عنوان دو خریدار اصلی نفت در جهان، اکنون نفت مورد نیاز خود را از طریق روسیه و با قیمت بسیار پایین تر از قیمت های اوپک خریداری می کنند که در این صورت، نیازی به خرید نفت با قیمت های رسمی وجود ندارد.

در خصوص مس یا دیگر فلزات اساسی بازار نیز همین موضوع صادق است. یعنی تا زمانی که بازارهای جهانی شاهد صادرات کالاهای صادراتی روسیه به قیمت های بسیار ارزان باشد، علیرغم تقاضای بالای بازار نمی توان انتظار بهبود چندانی از رونق بازار را داشت. لذا می توان مدعی شد که جنگ اوکراین و تحریم های وضع شده علیه روسیه، بر بازارهای صادراتی تمامی کشورهای جهان تاثیر خود را گذاشته و دیگر نمی توان مدعی شد که این جنگ تنها چند کشور اروپای شرقی را درگیر خود ساخته است.

برای اثبات این مدعا تنهای کافی است به بحران صادرات روغن نباتی و غلات در سال گذشته نگاهی بیندازیم که عامل اصلی افزایش قیمت روغن نباتی در ایران نیز بود؛ موضوعی که در پی جلوگیری روسیه از صادرات غلات و دانه های روغنی اوکراینی رخ داد.