بازار گروه استانها؛ سال ۱۴۰۲ مهار تورم و رونق تولید نامگذاری شد. شعاری که باز هم اقتصادی بود تا رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان دهد که به وضوح از شرایط اقتصادی کشورمان یک دهه است نارضایتی دارند. تورم و تولید دو پاشنه آشیل اقتصاد کشورمان است که معظم له بارها و بارها آن را تاکید کردند.
برخی کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند در بستر اقتصاد دولتی نمی توان به رونق تولید و همچنین مهار تورم به صورت ۱۰۰ درصدی و دلخواه دست یافت و در نتیجه نخستین گام برای رونق تولید کوچک سازی دولت و در نتیجه چابک سازی آن است.
اقتصاد دولتی به دلیل فقدان بسترهای مناسب نمی تواند تورم را مهار کند و نمی‌تواند تولید را رونق ببخشد و تجربیات چند دهه اخیر در زمینه اقتصاد دولتی از جمله خودرو سازی گواه این مدعا است در گفتگو با سید مرتضی هاشمی زاده دانش آموخته اقتصاد در این باره به گفتگو نشستیم.
* درباره رونق دادن به تولید و کنترل تورم بگویید. راهکار چیست؟
یکی از مهمترین راهکارهای رونق دادن به تولید سرازیر کردن نقدینگی موجود در جامعه به سمت مراکز تولیدی و کارخانه ها است. این موضوع در کاهش تورم نیز نقش اساسی خواهد داشت چرا که نقدینگی مادر تورم به شمار می آید. از موضوعاتی که باید به آن توجه داشت این است که نقدینگی به دلیل سیاست های نادرست اقتصادی پدید می آید در نتیجه اصلاح سیاست‌های اقتصادی دولت نخستین گام برای کاهش نقدینگی در جامعه به شمار می‌آید.
مهمترین مشکل ما امروز این است که ساختارهای دولتی بسیار عریض و طویل و در نتیجه کم بازده هستند
یکی دیگر از موضوعاتی که می بایست مد نظر قرار بگیرد این است که تورم را دولت ها ایجاد می کنند نه مردم. دولت تورم را ایجاد می کند نه کشاورز، باغدار، کارگر و ... در نتیجه برای مهار آن هم دولت ها مهم ترین ابزار به شمار می آیند از مهمترین نیازهای امروز اصلاح ساختار اقتصادی دولت است.
مهمترین مشکل ما امروز این است که ساختارهای دولتی بسیار عریض و طویل و در نتیجه کم بازده هستند اگر میخواهیم اقتصادمان چابک‌سازی شود ابتدا باید تصدی‌گری دولت را کاهش بدهیم اگر از ابتدا اصل ۴۴ قانون اساسی را به درستی اجرا می کردیم امروز ۵۰ درصد این مشکلات را نداشتیم چراکه تصدی‌گری دولتی مهمترین عامل آشفتگی اقتصادی امروز کشورمان است.
* چه زمان می‌توانیم این مشکلات را کم کنیم؟
زمانی از این آشفتگی رهایی پیدا خواهیم کرد که ساختارهای دولتی کوچک و درنتیجه چابک‌سازی شود اصلاً معنایی ندارد که دولت به تولید ورود کنند دولت باید خریدار محصولات تولیدی باشد نه تولید کننده امروز متاسفانه این ساختار برعکس است یعنی دولت تولید و مردم خرید می کنند در حالی که در یک اقتصاد سالم این مردم هستند که تولید کرده و دولت خریدار تولیدات مردم و بخش خصوصی است.
* دولت سیزدهم مشخصاً باید چه کند؟
تا اصلاح ساختارها فاصله بسیار است در نتیجه کار به دولت سیزدهم منتهی نمی شود اما دولت می تواند سنگ بنای تحولی عظیم را بگذارد و برای آینده جاده ای را هموار کند مشکل ما اینجا است که دولت از درآمد سرشار خود حاضر نیست دست بردارد برای مثال در کشورمان هرگز مخابرات خصوصی نخواهد شد چرا که دولت نمی‌تواند از درآمد هزاران میلیارد تومانی آن به راحتی دل بکند درنتیجه اینترنت دولتی با بالاترین قیمت و بدترین کیفیت ممکن به مردم ارائه و مردم هر میزانی که دولت بگویند می بایست پول پرداخت کنند.
دولت‌ها هر کجا در تولید دخیل بودند ما با مشکلات فراوانی روبرو شدیم
این شرایط ما در همه اقتصاد کشورمان از جمله اتومبیل سازی دیده می شود البته دولت ها به واسطه عادت به اقتصاد دولتی این تصور اشتباه را دارند در حالی که اگر تولید به بخش خصوصی سپرده شود دولت می تواند مالیات بیشتری بگیرند و در نتیجه همان میزان درآمد را خواهد داشت اما اقتصاد دولتی مانند پردهای ضخیم در مقابل چشمان اقتصاد دولتی کشورمان سایه افکنده و نمی گذارد که پشت آن دیده شود.
* اقتصاد دولتی به عقیده شما مولد نیست؟
البته نه اینکه نباشد خیر حرف ما این است که اصلاً نمی تواند باشد؛ یکی دیگر از مشکلات کشورمان امروز این است که اقتصاد وقتی مولد نیست در آن آن مالیات هم به درستی وجود ندارد در نتیجه دولت مشکل می تواند هزینه های خود را تامین نماید این در حالی است که با رواج تولید شاهد افزایش مالیات و درآمدهای دولتی نیز خواهیم بود.
این موضوع که انتظار داشته باشیم دولت سیزدهم به یکباره کوچک سازی دولت را انجام دهد و از سال دیگر همه چیز سامان پیدا کند امری محال است چرا که اگر دولت هم بخواهد ساختارهای اقتصادی کشورمان اجازه این امر را نمی دهد اما دولت حداقل می تواند با اقداماتی سنگ بنای این موضوع را قرار داده و مجلس هم کم‌کم به کمک بیاید و ساختارهای دولتی اصلاح شود به شرط آنکه تفکر اقتصاد دولتی در کشورمان تغییر پیدا کند.
* آیا امکان پذیر است؟
کوتاه مدت خیر؛ عجیب اینجا است که دولت ها هر کجا در تولید دخیل بودند ما با مشکلات فراوانی روبرو شدیم از جمله آن می توان به خودرو سازها، هپکو اراک، نیشکر هفت تپه و حتی همین البرز شرقی شاهرود اشاره کرد که دولت یا با مدیریت اشتباه یا با واگذاری غلط تیشه به ریشه این واحدهای بزرگ اقتصادی زد اما همچنان ما از این تجربیات درس نمی‌گیریم دلیل عمده آن هم این است که دولت‌ها به راحتی از درآمدهای سرشار چشم‌پوشی نمی‌کنند.
نظر شما