بازار؛ گروه استانها: بادام‌کوهی یا بادامچه، درختچه سبزرنگی است که به‌صورت کشت دیم در اقلیم نیمه‌خشک ایران می‌روید، این درختچه، ارتفاع دو و نیم تاِ سه متر و قطر تاج پوشش آن دو تا دو و نیم متر است، این درخت دو نوع تلخ و شیرین دارد، گل‌های بادامچه شیرین، صورتی و گل‌های بادامچه تلخ، سفید است و در تمامی خاک‌ها رشد می‌کنند، ولی خاک آهکی را ترجیح می‌دهند و از خاک پر رطوبت و بدون زهکشی صدمه می‌بینند.
از سالیان بسیار دور این نوع درختچه در ارتفاعات ساوه و زرندیِ وجود داشته و مورد استقبال مردم این منطقه قرارگرفته است و محبوبیت زیادی بین اهالی و محلی‌ها دارد، بسیاری از کارشناسان اعتقاددارند، کشت بادام‌کوهی در شهرستان‌های ساوه و زرندیِ اهمیت ویژه‌ای دارد.
شرایط کشت بادام کوهی و کاربردهای اقتصادی و صنایع دستی
یکی از اعضا گروه دوستداران محیط‌زیست ساوه در توضیح انواع و شرایط کشت بادام‌کوهی به خبرنگار بازار گفت: حدود ۴۰ نوع بادامچه کوهی در دنیا شناسایی‌شده است، که بیش از ۳۰گونه آن در ایران پراکنش دارند.
وجدانی افزود: ازاین‌گونه‌ها ۱۴ نوع انحصاری ایران است، که با اماکنی با بارش‌های ۱۵۰ تا ۲۵۰میلی‌متر و ارتفاع ۸۰۰ تا دو هزار و ۷۰۰ متر از سطح دریا سازگار است.
وی خواص این نوع درخت را باارزش توصیف کرد و گفت: چوب این گیاه به‌عنوان سوخت و نیز کاربرد برگ و چوب آن در صنایع داروسازی و نیز صنایع غذایی و بهداشتی کاربرد دارد.
این فعال حوزه محیط‌زیست گفت: همچنین در منطقه «فرسمانِه» در تفرش از شاخه‌های نازک بادام‌کوهی سبد می‌بافند، ساوجی‌ها مغز بادام‌کوهی را تفت‌داده و به آن «لب لبو» می‌گویند، که یکی از پایه‌های مهم و همیشگی آجیل‌های آن‌ها است و همچنین از ساقه‌های نازک بادام‌کوهی برای خوراک بزهای وحشی نیز استفاده می‌شود.
خواص دارویی بادام کوهی
برای اطلاع از خواص دارویی این نوع درخت در طب سنتی به سراغ یکی از کارشناسان این طب رفتیم و با وی به گفتگو نشستیم، او خواص برگ و چوب این گیاه در ضدعفونی محیط، استفاده جوشانده آن در مُسکن دردهای شدید را مورداشاره قرارداد و گفت: در حال حاضر سرمه این درخت به‌عنوان داروی تقویت بینایی در عطاری‌ها به فروش می‌رسد.
احسان احمدی ادامه داد: همچنین کوبیده عصاره چوب، برگ و شاخه این درخت به سر شوره و شپشک را از بین می‌برد و ضدعفونی‌کننده است، پوست ساقه و ریشه این گیاه برای ساخت مشک آب، مشک ماست و دوغ، ساخت سبد و مصنوعات دستی از ساقه‌های نازک بادام‌کوهی و نیز در صنایع رنگ کاربرد دارد.
وی خواص ضماد میوه بادام‌کوهی با سرکه را مؤثر در درمان زخم‌های کهنه و چرکی و زخم‌های عصبی پوست دانست و گفت: این ضماد خارش و ترکیدگی پوست را التیام می‌بخشد.
احمدی افزود: مغز میوه بادام‌کوهی کلسیم زیادی دارد، که برای درمان و پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.
بادامچه کوهی بهترین گونه جنگل کاری مناطق خشک
حالا حدود هفت سال است، که در منطقه ساوه و زرندیِ در راستای توسعه تولید داخل و بهره‌برداری از ظرفیت‌های مناطق و همچنین کمک به محیط‌زیست و منابع طبیعی شاهد کاشت چند ۱۰ هزار بذر و نهال بادامچه کوهی هستیم، که علاوه بر خواص گیاهی و اقتصادی به منابع طبیعی و تثبیت پوشش گیاهی منطقه کمک می‌کند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ساوه بابیان این‌که از کشت این گیاه مفید و اقتصادی در این شهرستان حمایت می‌شود، به خبرنگار بازار گفت: کاشت بادامچه کوهی به جهت حفاظت از خاک و تنظیم آب‌های سطحی و جنگل‌کاری در مناطق خشک ،یکی از بهترین گونه‌های تشکیل‌دهنده جامعه درختی زاگرس و سایر نقاط به‌خصوص اطراف دریاچه سد « الغدیر» ساوه است.
پوریا حسن‌پور بابیان این‌که احیای جنگل‌های بادامچه کوهی به دو صورت انجام می‌شود، افزود: اولین راه کاشت بذر این درخت در گلدان‌های پلاستیکی و انتقال به زمین اصلی و راه دوم کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی است، که کاشت بذر در طبیعت باید پس از اولین بارندگی در پاییز و زمانی که زمین مرطوب است انجام گیرد و حتی‌الامکان سعی شود، بذرها در قسمت شمالی کوه‌ها و تپه‌ها باشند، تا آفتاب کمتری به آن‌ها خورده و تبخیر از سطح خاک کم‌تر شود، تا گیاه نیاز کمتری به آب داشته باشد.
وی بارندگی‌های دو سال اخیر در ساوه را مناسب توصیف کرد، اما گفت: تا رسیدن به وضع مطلوب و جبران بارش‌های کم گذشته فاصله‌داریم و بر همین اساس با پدیده بیابان‌زایی روبرو هستیم، که برای کاهش اثرات منفی آن باید از کشت درختان اقتصادی مانند بادام‌کوهی حمایت شود.
اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم برای ۴۰۰ نفر
یک فعال صنایع‌دستی ساوه و زرندیِ که به فروش محصولات دستی، سبد، زنبیل و حاصل از ساقه نازک بادام‌کوهی فعالیت دارد، در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: در دره « سفید خانی» شازند تعداد زیادی از مردم اقدام به کاشت بادام‌کوهی کرده‌اند.
مهر لویی افزود: حفظ جنگل‌های شازند، هم به محیط‌زیست کمک می‌کند، هم از ساقه‌ها و میوه‌های درختان کوهی آن می‌توان بهره‌های اقتصادی برد.
وی ادامه داد: خانواده‌های بسیاری از طریق صنایع‌دستی، ساخت گیاهان دارویی و دیگر محصولات بادام‌کوهی این منطقه ارتزاق می‌کنند و داروهای ساخت این منطقه و نیز صنایع‌دستی آن به اقصی نقاط کشور ارسال می‌شود و در بسیاری از عطاری‌های کشور می‌توان محصولی از داروهای گیاهی بادام‌کوهی‌های ساوه و زرندیِ را مشاهده کرد و اکنون بیش از ۴۰۰ نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به تهیه و توزیع محصولات بادام‌کوهی این منطقه اشتغال دارند.
به نظر می‌رسد، که حفظ سرمایه‌های ملی و طبیعی منطقه می‌تواند، علاوه بر جلوگیری از وقوع معضلات محیط‌زیستی مانند ریز گردها و ... به حفظ اشتغال نیز کمک کند و در این راستا حمایت از فعالان این رسته حائز اهمیت است.
نظر شما