بازار؛ گروه آب و انرژی: طلسم ۲۰ ساله فاز ۱۱ پارس جنوبی امسال هم شکسته نشد. فازی که ظرفیت تولید آن حدود ۱۱ میلیون مترمکعب در روز اعلام می شد قرار بود که تا پیش از پایان امسال وارد مدار شود تا شاید کمی از بحران گازی بکاهد. با وجود همه وعده های مسئولین دولت سیزدهم این هدف محقق نشد و قطعی های مکرر گاز خسارت سنگینی را به صنایع، پتروشیمی و البته مردم وارد کرد. جواد اوجی وزیر نفت حالا گفته که پیش‌بینی می شود تا اوایل سال آینده این فاز به بهره‌برداری برسد. عظمی سخنگوی شرکت گاز به بازار می گوید حالا که زمان پیک سپری شده، خیلی فرقی نمی کند که این فاز بهار وارد مدار شود یا تابستان چرا که بیشترین نیاز ما در زمستان امسال بود که با کمبود شدید گاز دست و پنجه نرم می کردیم.
این اولین باری نیست که زمان بهره برداری از این فاز به تعویق افتاده و آنگونه که کارشناسان حوزه انرژی می گویند احتمالا آخرین بارهم نخواهد بود
البته این اولین باری نیست که زمان بهره برداری از این فاز به تعویق افتاده و آنگونه که کارشناسان حوزه انرژی می گویند احتمالا آخرین بارهم نخواهد بود. مرتضی بهروزی فر کارشناس انرژی و عضو موسسه مطالعات انرژی در اینباره به بازار می گوید: به دلیل تحریم امکان تامین بسیاری از تجهیزات از خارج از کشور نبوده و از طرفی با مشکلات شدید در تامین مالی پروژه ها مواجه هستیم. در چنین شرایطی حتی اگر برندگان جایزه نوبل اقتصاد را هم روی کار بیایند دردی از مشکلات اقتصاد حل نمی شود.
او با بیان اینکه به دلیل تحریم هزینه های انجام پروژه ها چندین برابر شده است، گفت: در این میان عده ای به بهانه دور زدن تحریم ها یا سخت بودن تامین مالی و قطعات در شرایط تحریمی سود هنگفتی را به جیب می زنند.
این کارشناس حوزه انرژی همچنین می گوید: عدم النفع وارد مدار نشدن این فاز پارس جنوبی بسیار سنگین است که نمی توان چشم روی آن بست و تمامی این خسارت ها به نوعی از جیب مردم پرداخت می شود. چرا که اگر به دلیل تحریم ها بهره برداری از این فاز به تعویق نیفتاده بود، این حجم از قطعی گاز را در صنایع و پتروشیمی ها نداشتیم.
مشکل شدید تامین مالی در پتروپارس
توسعه پارس جنوبی در ایران از اواخر دهه ۷۰ شمسی آغاز شد، در آن زمان ایران در تلاش بود تا تولید گاز از این میدان مشترک را آغاز کند و توسعه دهد. در اوایل دهه ۸۰ قرار بود تا توتال توسعه این فاز را بر عهده بگیرد و فشارافزایی را نیز در دستور کار قرار دهد. اما کار روی ریل قرار نگرفت و در نهایت، توتال سال ۱۳۸۸ از ایران رفت. در همان زمان مذاکرات با چین آغاز شد، این بار هم به دلایلی در سال ۱۳۹۱ چین نیز از این طرح خارج و در آن زمان مذاکره با شرکت‌های داخلی مانند پترو ایران، تاسیسات دریایی و پترو پارس انجام شد.
در نهایت در شهریور ماه ۱۳۹۱ عملیات توسعه فاز ۱۱ به شرکت پتروپارس واگذار شد اما با توجه به اولویت‌بندی صورت گرفته در زمینه توسعه فازهای پارس جنوبی و با توجه به محدودیت مالی موجود، پترو پارس از این پروژه خارج شد. توسعه این فاز البته به جز برداشت گاز مانند سایر فازها، هدف مهم‌تری را پیگیری می‌کرد. از همین رو با تدوین قراردادهای جدید نفتی و اجرایی شدن برجام، دوباره ایران با توتال و سی‌ان‌پی‌سی چین وارد مذاکره شد و این بار تاکید کرد که برای ادامه کار، پتروپارس به عنوان شریک ایرانی در کنار آنها خواهد بود.
خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یک جانبه این کشور اما باعث شد تا دوباره توتال از توسعه فاز ۱۱ عقب‌نشینی کند و کار به چینی‌ها سپرده شود. چینی‌ها نیز بعد از تعلل فراوان، از این قرارداد خارج شدند تا کار توسعه از ابتدای سال ۱۳۹۸ به پتروپارس ایرانی واگذار شود. در آذر ماه سال ۱۳۹۹ قرار شد تا ۷۰ میلیون دلار برای توسعه فاز ۱۱ تخصیص یابد و این پروژه با اولویت ۷۰ درصد بخش داخلی پیش برود.
حسینی معاون سابق وزیر نفت: بهره برداری از طرح های نفتی به منابع مالی سنگینی و تجهیزات روزی نیاز دارد که تامین آنها به تنهایی از عهده بسیاری از کشورها خارج است. همین قراردادهای نفتی که کشورهای عربستان، عراق و امارات و قطر با غول های نفتی به امضا می رسانند به خوبی این ادعا را ثابت می کند که توسعه این صنعت بدون ارتباط با دنیا شدنی نیست
مهدی حسینی معاون سابق وزیر نفت، با اشاره به سابقه این شرکت ایرانی، به بازار می گوید: این اولین تجربه پتروپارس نبوده و این شرکت ایرانی پیش از این نیز دربهره برداری از چند فاز دیگر پارس جنوبی را بر عهده داشت. اما اینکه چرا که بهره برداری از این فاز اینگونه گره خورده به به مساله نبود نقدینگی برمی گردد.
او تاکید کرد که مشکل امروز پتروپارس مشکل تامین مالی است. درد این مشکل تنها با ارتباط با دنیا و احیای برجام دوا می شود. البته در سایر میادین نفتی و گازی و طرح های توسعه ای هم همین مشکل وجود دارد.
به گفته معاون سابق وزیر نفت، بهره برداری از طرح های نفتی به منابع مالی سنگینی و تجهیزات روزی نیاز دارد که تامین آنها به تنهایی از عهده بسیاری از کشورها خارج است. همین قراردادهایی نفتی که کشورهای عربستان، عراق و امارات و قطر با غول های نفتی به امضا می رسانند به خوبی این ادعا را ثابت می کند که توسعه این صنعت بدون ارتباط با دنیا شدنی نیست.
وعده هایی که هیچ وقت محقق نشد
فاز ۱۱ پارس جنوبی تنها فاز توسعه نیافته میدان مشترک پارس جنوبی است که مرزی‌ترین فاز و یکی از مهمترین فازهای این میدان مشترک محسوب می‌شود. ظرفیت تولید این فاز روزانه ۱۱ میلیون مترمکعب در روز اعلام شده که در زمستان امسال می توانست کمک خوبی برای کاهش قطعی های گاز باشد. قطعی هایی که خسارت سنگینی را به صنایع مختلف وارد کرده است. مهدوی ابهری رییس انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی کشور می گوید که خسارت ناشی از قطعی های گاز در امسال به بیش از هزار میلیارد خواهد رسید. قطعی ها به صنایع فولادی و سیمانی هم خسارت سنگینی وارد کرده و مازوت سوزی در نیروگاه ها را هم افزایش داد. با وجود همه اینها این فاز در زمستان وارد مدار نشد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت که وعده های مسئولین دولت سیزدهم درباره بهره برداری از این فاز:
۶ آذر پارسال بود که محسن خجسته مهر معاون وزیر نفت از بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی در سال ۱۴۰۱ خبر داد. وعده وعیدها در مورد این فاز به همین یک مورد ختم نشد و جواد اوجی سکاندار ساختمان طالقانی اعلام کرد که تولید در طرح توسعه ای این فاز در مهر ماه آغاز می شود. با نزدیک شدن به موعد مقرر اما بازهم زمان بهره برداری از این فاز به تعویق می افتاد. کار به جایی رسید که وزیر نفت در ۶ شهریور امسال زمان تولید این فاز طلسم شده پارس جنوبی را زمستان اعلام کرد و گفت: «زمستان امسال از فاز ۱۱ پارس جنوبی که ۲۰ سال فقط در آن قرارداد رد و بدل شد، ان‌شاالله روزانه ۱۱ میلیون مترمکعب برداشت خواهد داشت.»
با وجود اینکه خجسته مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هم در ۱۴ آذر اعلام کرد که تولید گاز در این فاز به زودی آغاز می شود، اما خبری از بهره برداری نبود. عمر وعده های مسئولین نفتی اما خیلی کوتاه بود. طوری که تنها ۴ روز بعد این اظهارات زمان بهره برداری از فاز ۱۱ دوباره به عقب افتاد و خجسته مهر گفت که این فاز تا بهمن امسال وارد مدار می شود. بهمن هم تمام شده و چند روزی بیشتر به پایان سال باقی نمانده و مسئولین می گویند که این فاز در سال آینده به بهره برداری خواهد رسید. در آخرین اظهار نظ جواد اوجی، وزیر نفت در نشستی مشترک با رئیس و مدیران دیوان محاسبات کشور گفته که بلافاصله پس از آغاز به‌کار در دولت سیزدهم با پذیرش ریسک کاری پیچیده و انجام نشده، اقدام‌های لازم برای جابه‌جایی سکوی C ۱۲ به موقعیت B ۱۱ انجام شد، پیش‌بینی می شود تا اوایل سال آینده این فاز توسط متخصصان ایرانی به بهره‌برداری برسد.
حالا باید منتظر ماند و دید که آیا این فاز به پیک سال آینده می رسد یا بازهم قرار است که زمان اجرای این پروژه به تعویق افتد.
نظر شما