سمانه راهب؛ بازار: ۱۸۰ هزار هکتار باغ مرکبات در مازندران وجود دارد که سالانه حدود سه میلیون تن انواع مرکبات در آن برداشت می شود و همواره در آستانه فصل بهار و پربارش، رویش علف های هرز از چالش های فراروی کشاورزان و باغداران محسوب می شود.
درحالی که بسیاری از باغداران به دلیل کاربرد آسان، تمایل به استفاده از روش های شمیایی برای مقابله با علف های هرز هستند اما بررسی ها نشان می دهد که استفاده از گیاهان پوششی برای کنترل علف های هرز باغ های مرکبات، نه تنها سبب حاصلخیزی خاک و مواد آلی موجود در آن می شود بلکه در مقابله با علف‌های هرز نیز موثر است.
عوامل بروز خسارت در باغات مرکبات
عوامل متعدد سبب ایجاد خسارت به باغات مرکبات می شود که وجود آفات، بیماری ها و علف های هرز از جمله عوامل است و با توجه به اینکه مرکبات در شرایط اقلیمی و هوایی و زراعی کشت می شود، وجود تنوع سبب طیف وسیعی از گونه های مختلف علف هرز در باغات مرکبات می شود.
این وضعیت درحالی که هر سال هزینه های زیادی برای مبارزه با علف های هرز در باغات مرکبات صورت می گیرد اما روش های مختلفی برای مبارزه با علف های هرز وجود دارد که می توان به مکانیکی، زراعی، بیولوژی و شیمیایی اشاره کرد.
نه به علف‌کُش‌ها با کاشت گیاهان پوششی
در حال حاضر باغداران به دلیل کاربرد راحت و تاثیر سریع علف‌کش‌های شیمیایی بیشتر از روش‌های شیمیایی برای حذف علف های هرز استقبال می کنند ولی با توجه به درنظر گرفته شرایط زیست محیطی، استفاده از برخی روش های زراعی نظیر گیاهان پوششی می تواند ضمن کاهش وابستگی شدید به علف کش ها، سبب کاهش رشد علف های هرز در باغات مرکبات شود.
بررسی ها نشان می دهد که گیاه پوششی سبب افزایش حاصلخیزی سطح خاک می شود و شامل گیاهان علفی، یکساله، چندساله بوده که دارای فواید مختلفی از جمله کاهش رشد علف های هرز، افزایش مواد آلی خاک، تقویت سطح حاصلخیزی خاک است و سبب حفظ سطح خاک از فرسایش خاک و آفتاب سوختی، افزایش تنوع و جمعیت میکروبی خاک می شود.
علاوه براین انتخاب و مدیریت گیاهان پوششی نکته بسیار مهمی است زیرا هر گیاه پوششی وضعیت خاص خود را دارد و با شرایط آب و هوایی خاص سازگار است و در باغ های جوان نسبت به باغ های مسن نیاز به بذرپاشی بیشتری وجود دارد و در باغ جوان برای کشت گیاهان پوششی تقریبا در تمام قسمت باغ اقدام به بذرپاشی می شود.
گروه بندی گیاهان پوششی
گیاهان پوششی به دو گروه یک ساله و چندساله و تابستانه و زمستانه گروه بندی می شوند و از مرسوم ترین گیاهان پوششی تابستانه در باغات مرکبات شمال کشور، می توان به انواع شبدر، لوبیا، سویا و ماش و از مهمترین گیاهان پوششی زمستانه می توان به باقلا، ماشک غیره اشاره کرد.
بررسی‌ها و یافته‌ها حکایت از آن دارد که یکی از مسائل مهم در استفاده از گیاهان پوششی زمان مناسب کشت گیاهان است که ارتباط مستقیمی با شرایط آب و هوایی هر منطقه دارد از این‌رو در منطقه شمال کشور با توجه به اینکه بیشترین میزان بارندگی در دو فصل بهار و پاییز صورت می گیرد با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی، وجود علف های هرز در این دو فصل بیشتر از سایر فصول است، بنابراین پیشنهاد می شود گیاهان پوششی در این دو فصل در مناطق شمالی کشت شوند.
همچنین با توجه به تحقیق و بررسی های صورت گرفته، بهترین زمان کشت گیاهان پوششی بهاره از اواسط اسفند و بهترین زمان کشت گیاهان پوششی پاییزه از اواسط شهریور ماه توصیه می شود.
با توجه به اینکه مازندران قطب مهم تولید مرکبات نظیر پرتقال و کیوی در کشور محسوب می شود استفاده از گیاهان پوششی و روش های زراعی در مقابله با عالف های هرز می تواند میزان استفاده از سموش و آلاینده های شیمایی را در باغات استان به حداقل برساند و این کار در تولید محصولات ارکانیگ و آلی مثمر ثمر خواهد بود.
نظر شما