بازار؛ گروه بین الملل: در طی سالهای اخیر سیاستگذاران آمریکا و چین ضربات کوبنده ای را به یکدیگر وارد می کنند. دولت بایدن نسبت به دولت قبلی از نظر گفتار پرهیاهوتر است و در عین حال در اقدامات سیاسی خود پر سر و صداتر است.
با این حال، محدودیت‌هایی که با هدف کاهش سرعت رشد چین به سمت مرزهای تکنولوژیکی فناوری نیمه‌رسانا انجام می‌شوند، ممکن است به طور ناخواسته به این کشور کمک کند تا سرمایه‌گذاری و استراتژی‌های تجاری مؤثر را افزایش دهد.
«دونالد ترامپ»، رئیس جمهور سابق آمریکا، جنگ تجاری با چین را تشدید کرد. سیاست ترامپ به سرعت به عنوان تلاشی ناموفق برای پیشروی در رقابت برتری فناوری - به ویژه در نیمه هادی ها - شناخته شد، زیرا از واقعیت اقتصادی جدا شده بود. با این حال بیماری همه گیر کووید ۱۹ باعث کمبود نیمه‌رساناها شد که جنگ تراشه‌ها و جداسازی فناوری را تشدید کرد. باید گفت این واگرایی - و تنش همراه با آن - اکنون افزایش یافته است.
جنگ آمریکا و چین بر سر ریز تراشه ها(نیمه هادی ها) با ترامپ آغاز نشد. رئیس جمهور چین، شی جین پینگ در طی سخنرانی در سال ۲۰۱۵ اشاره کرد که سیستم حکمرانی جهانی در حال رسیدن به نقطه عطفی در تاریخ است. سخنرانی او نشان دهنده قصد پکن برای تعامل بیشتر با امور بین المللی از طریق پروژه هایی مانند ابتکاریک کمربند یک جاده بود. در سال ۲۰۲۱، شی لفاظی خود را تشدید کرد و در چندین مورد اظهار داشت که شرق در حال افزایش قدرت است در حالی که غرب در حال افول قدرت است.
مداخله واشنگتن در بازار جهانی نیمه هادی ها در دولت بایدن به شدت تشدید شده است. بر اساس گزارش کاخ سفید در ژوئن ۲۰۲۱، سازندگان تراشه آمریکایی برای رشد مداوم سود و سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه داخلی به شدت به چین وابسته هستند. علیرغم این وابستگی متقابل، تغییر سیاست بایدن در ۷ اکتبر ۲۰۲۲ جریان استعدادهای بین المللی صنعت نیمه هادی به چین را به شدت محدود کرد.
مؤسسه مطالعات بین‌المللی و استراتژیک (IISS) در گزارشی صداهای مساوی اما متضاد را منتشر کرد که هشدار می‌دهد جدایی آمریکا و چین ممکن است به هر دو اقتصاد آسیب برساند و چین بهای بیشتری را نسبت به ایالات متحده می‌پردازد. این جداسازی می‌تواند تلاش‌های چین برای توسعه تولید تراشه، هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) را با تنگنا مواجه کند.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا امریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*هوش مصنوعی و سیطره بر این حوزه یکی از مولفه های قدرت در آینده کشورها به شمار می رود. نظر شما در این خصوص چیست؟
در دنیای امروز هوش مصنوعی عملکرد بسیار خوبی داشته و توجه علم و صنعت را به خود جلب کرده است به خصوص در حوزه پزشکی. در آینده ای نزدیک هوش مصنوعی و فناوری های مرتبط با آن از عناصر قدرت کشورها محسوب خواهند شد همانطور که بخشی از تنش چین و ایالات متحده آمریکا مربوط به این حوزه از فناوری است.
*فناوری ها و تجهیزات مرتبط با هوش مصنوعی نیز از اهمیت ویژه برخوردارند و یکی از راههای مهار چین توسط آمریکا، صدور فرمان بایدن برای منع صادرات ریزتراشه های پیشرفته به چین بوده است. آیا امریکا توان محدود کردن چین در این عرصه را دارد؟
آمریکا می تواند چین را در عرصه فناوری و هوش مصنوعی با منع صادرات ریز تراشه ها به این کشور محدود کند اما چین از مهندسان و کارشناسان خود در این زمینه استفاده کرده و به اهداف خود خواهد رسید – هر چند با تاخیر. باید گفت این ارتباط متقابل بوده و واشنگتن هم از اعمال محدودیت بر چین متضرر خواهد شد.
*برخی معتقد هستند هوش مصنوعی نمی تواند جایگاه مولفه های سنتی قدرت کشورها را بگیرد. نظر شما چیست؟
همانطور که در پاسخ به سوال یک گفتم هوش مصنوعی از عناصر قدرت کشورها در آینده ای نزدیک محسوب خواهد شد و توان کشورها در عرصه اقتصادی و نظامی و سیاسی را تعیین خواهد کرد اما این مهم به معنای جایگزینی هوش مصنوعی به جای قدرت سنتی کشورها نخواهد بود. در واقع مولفه های قدرت سنتی کماکان جایگاه خود را دارا هستند و مولفه های جدید نمی توانند آنها را در حال حاضر تحت تأثیر قرار دهند.
*به نظر شما مهمترین مولفه های تعیین کننده قدرت اقتصادی کشورها در آینده چیست؟ اقتصاد دیجیتال تا چه اندازه می تواند جای اقتصاد سنتی را در آینده بگیرد؟
مولفه های قدرت اقتصادی در آینده خود کفایی در زمینه محصولات کشاورزی، صنعتی و فناوری، میزان صادرات و واردات و سواد و تخصص کارشناسان اقتصادی و فناوری است. اقتصاد دیجیتال نیز از مولفه های بسیار مهم قدرت اقتصادی کشورها حتی در دنیای امروز شناخته می شود هر چند در آینده ای نزدیک جایگزین قدرت اقتصادی سنتی نخواهد شد. بر این اساس در خصوص اقتصاد دیجیتال نباید مبالعه صورت گیرد چرا که اقتصاد سنتی کماکان تعیین کننده معادلات به شمار می رود.
*آمریکا و چین هر دو تلاش هستند تا از نظر تولید ریزتراشه ها به خودکفایی دست یابند. سرمایه گذاری عظیم این دو کشور در این خصوص وارد فازهای جدی شده است. این در حالی است که در حال حاضر تایوان بزرگترین تولید کننده ریزتراشه است. به نظر می رسد آمریکا معتقد است چین در هر صورت یا با حمله به تایوان یا کنترل بیشتر بر این کشور، کنترل این کشور را در اختیار خواهد داشت. به نظر می رسد تلاش برای خودکفایی در تولید ریز تراشه هم ناشی از همین دیدگاه است. ارزیابی شما چیست؟
کاملا درست است. بخشی از تنش میان امریکا و چین مربوط به تایوان و ترس واشنگتن از تسلط پکن بر منبع تراشه های جهان است. اهمیت تایوان به تولید تراشه ها بر می گردد و هر دو کشور خواهان تسلط بر آن هستند و چین به راحتی اجازه نفوذ بیشتر امریکا بر تایوان را نخواهد داد. تایوان بزرگترین تولید کننده تراشه در جهان است و در این زمینه کشور تعیین کننده ای به شمار می رود. بر این اساس تحولات مرتبط با تایوان می تواند آمریکا و چین و سایر کشورها را تحت تأثیر قرار دهد. اهمیت تراشه ها هم در اقتصاد کنونی و آینده بین المللی بسیار حائز اهمیت است و این یک کالای معمولی نیست.
نظر شما