بازار؛ گروه صنعت: وقتی سال گذشته از تبعات حذف ارز ترجیحی دارو و اجرای طرح دارویار سخن به میان می آمد خیلی ها فکر می کردند شرایط تغییر چندانی نکند و فقط یارانه دولت که به ابتدای زنجیره دارو داده می شد به انتهای زنجیره تخصیص داده شود و قدری از مشکلات قیمت گذاری داروسازان برطرف شود اما حالا بعد از گذشت چند ماه از اجرای طرح دارویار هنوز خلا های این طرح یکی پس از دیگری نمایان می شود.
طرحی که قرار بود یاری دهنده مردم و صنعت باشد نه تنها برای مدتی با کاهش نقدینگی در صنعت دارو منجر به کمبود هایی در بازار دارویی کشور شد بلکه اکنون ویروس کمبود نقدینگی ناشی از حذف ارز ترجیحی از صنعت به داروخانه ها رسیده است. از این رو این روزها خبرهای جالبی از داروخانه ها به گوش نمی رسد؛ ورشکستگی تا تعطیلی آن ها اتفاقاتی است که رخ می دهد؛ چرا که دیگر داروخانه های بخش خصوصی قدرت مالی تاب آوری خود را در مقابل بدهی های بیمه ها و در سطح وسیع تر دولت از دست داده اند.
اما کاهش نقدینگی داروخانه ها چه ربطی به طرح دارویار و حذف ارز ترجیحی دارد؟ پاسخ این است که با افزایش بهای انواع داروها، آن ها باید داروها را گران تر خریداری کنند و نیاز به نقدینگی افزایش یافته است. بنابراین چاره ای جز این نیست که درخواست دریافت تسهیلات بانکی بدهند که در نهایت با بازپرداخت سنگینی که باید انجام دهند باز نقدینگی شان از دست می رود. از طرفی هنوز برخی از بیمه ها به جز بیمه سلامت به موقع مطالبات داروخانه داران را پرداخت نمی کنند.
کمبود نقدینگی داروخانه ها به کمبودهای دارویی دامن می زند
در این رابطه شریفیان، داروساز و داروخانه دار به بازار می گوید: اگر در گذشته حجم مطالبات داروخانه از دولت برای بازده زمانی مشخصی رقمی در حدود ۱۵ میلیون تومان می شد اکنون با افزایش قیمت داروها، این رقم به شدت افزایش یافته است.
وی اضافه می کند: از طرفی یکی دیگر از معضلات این است که برای تامین داروها از شرکت های پخش نیز نیاز به افزایش نقدینگی جاری داروخانه هستیم که آن هم غیرممکن است. بنابراین عجیب نیست بعضی از داروخانه ها همه داروها را نداشته باشند و از تنوع داروها بکاهند.
با این تفاسیر اگر این روزها به داروخانه ای مراجعه کردید و بعضی از داروها را نداشت این مساله فقط بخاطر کمبود دارو یا کاهش عرضه نیست بلکه ممکن است داروخانه دار از توان مالی کافی برای تامین تمام داروها برخوردار نباشد.
کاهش حاشیه سود داروخانه ها تا کمبود دارو
حسن کربکندی، عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان نیز به بازار می گوید: پرداخت های بیمه سلامت به روز و خوب است اما بیمه تامین اجتماعی هرچند مقداری بهتر شده اما هنوز جای کار دارد. همچنین قرار دادی که بیمه ها را موظف کند پرداخت ها را به موقع انجام دهند وجود ندارد و بیمه ارتش نیز همچنان ضعیف عمل می کند.
وی اضافه می کند: جدا از مواردی که به آن ها اشاره شد، مشکلاتی که به تازگی برای داروسازان به وجود آمده این است که مقدار سرمایه در گردش در حدود ۲ الی ۳ برابر افزایش یافته است. این اتفاق باعث شده داروخانه داران برای تامین نقدینگی مورد نیاز برای ادامه فعالیت نیاز به دریافت وام بانکی داشته باشند. این درحالی است که سود بازپرداخت این وام ها نیز حدود ۳۰ درصد است.
بنابراین در شرایطی که آن ها با کمبود نقدینگی مواجه شده اند باید از وام هایی استفاده کنند که ۳۰ درصد هزینه های آن ها را افزایش می دهد. از طرفی به گفته کربکندی چالش های به همین جا محدود نمی شود و حاشیه سود داروسازان نیز به شدت کاهش یافته است.
افزایش قیمت دارو منجر به این شده که حاشیه سود داروخانه ها کاهش یابد و حذف ارز ترجیحی هم نیاز به نقدینگی را افزایش داده است
این داروساز تاکید می کند: حاشیه سود دارو برای داروخانه داران به صورت پله کانی و بر اساس قیمت دارو تعیین می شود. یعنی هر چقدر دارو گران تر باشد درصد سود داروخانه داران نیز کاهش می یابد و از حاشیه سود آن ها کاسته می شود. بنابراین با این افزایش قیمت های دارو حاشیه سود داروخانه داران به شدت کاهش یافته است.
وی اضافه می کند: حاشیه سود داروخانه داران در گذشته برای داروهای ایرانی در حدود ۱۷ درصد و برای داروهای خارجی در حدود ۵ تا۱۲ درصد بود. بنابراین حتی با حاشیه سود گذشته نیز دریافت وام با بازپرداخت سود ۳۰ درصدی با این حاشیه سود ها هم توجیه اقتصادی ندارد چه برسد به حالا که با افزایش قیمت داروها حاشیه سود داروخانه داران در اکثر داروها به ۵ درصد کاهش یافته است.
با این تفاسیر داروخانه داران باید ضمن پرداخت مالیات، هزینه نیروی انسانی و سایر هزینه های جاری باید با سود ۵ درصدی ارائه دارو به بیمار، سود ۳۰ درصدی بانک ها را تامین کنند که کاملا زیان است. بنابراین عجیب نیست برخی از داروها از سبد دارویی داروخانه ها خط بخورد.
ورشکستگی داروخانه داران جدی است
کربکندی بیان می کند: بعضی از داروها و شیرخشک ها به قدری گران شده اند و حاشیه سود آن ها کاهش یافته که دیگر آوردن آن گروه کالاها برای داروخانه ها توجیه اقتصادی ندارد. برای مثال انسولین قلمی و برخی از شیرخشک ها برای داروخانه ها توجیه اقتصادی ندارد و بیمار باید به دنبال دارو از این داروخانه به آن داروخانه باشد؛ چرا که فقط توجیه اقتصادی نداشتن این داروها به داروخانه دار ضربه نمی زند بلکه بیشتر این داروها با بیمه ارائه می شوند و داروخانه دار هم نمی تواند پول خود را از بیمه ها به موقع دریافت کند پس ترجیح می دهد دارو را در سبد دارویی خود قرار ندهد.
این عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان تاکید می کند: اگر این کالاها توجیه اقتصادی داشته باشد داروخانه داران نیز بیشتر راغب می شوند قلم های انسولین و شیرخشک های مختلف را بیاورند. البته بعضی از داروخانه ها همچنان این داروها را می آورند که بیشتر برای جنبه کسب رضایت مردم را دارد. بنابراین مسئولان باید فکری کنند تا قیمت گذاری دارو با مشارکت کلیه گروه های ذی نفع اصلاح شود و اینطور نباشد که یک عددی تحمیل شود و یک نتایج بدی به همراه داشته باشد تا بعد دنبال راه کار باشند.
حدود ۷۰ درصد داروخانه ها ورشکسته هستند و توجیه اقتصادی ندارند
وی در پاسخ به این سوال که طی این چند ماه اخیر خبری در خصوص ورشکستگی را جمع شدن یک داروخانه شنیده یا نه؟ می گوید: بر اساس آمار یک سال گذشته وزارت بهداشت حدود ۷۰ درصد داروخانه ها ورشکسته هستند و توجیه اقتصادی ندارند. با توجه به وضعیت فعلی این شرایط تشدید هم شده است. الان هم تعدادی از داروسازان و صاحبان داروخانه ها در اثر اتفاقات اخیر صنعت دارو زندانی شده اند و حتی حبس های طولانی مدت گرفته اند. حتی متاسفانه برخی از آن ها در اثر فشار روانی اقتصادی جان خود را از دست داده اند. این درحالی است که این افراد در گذشته فعالیت اقتصادی خوبی داشتند اما نتوانستند با شرایط روز تطبیق یابند.
کربکندی اضافه می کند: از طرفی نیز شنیده ایم بعضی نیز ترجیح می دهند داروخانه هایشان را به غیر داروساز واگذار کنند که این اتفاق نگران کننده و منشا وقوع تخلفات است. بنابراین انگیزه برای حفظ داروخانه ها از دست رفته است و خیلی از داروخانه داران نیز به کارهای جانبی روی آورده اند و این حرفه را رها کرده اند.
وی تاکید می کند: همه این اتفاقات باعث می شوند نقدینگی از صنعت دارو خارج شود و حتی افرادی به این حوزه ورود کنند که فقط توجه شان به سود آوری است که دود این اتفاقات در چشم داروخانه داران و مردم می رود.
نظر شما