بازار؛ گروه استانها: معدن و صنایع معدنی از جمله حوزه‌های مزیت‌دار در اقتصاد به شمار می رود که نقش مهمی در اشتغال‌زایی و درآمدزایی برای کشور دارد و به همین دلیل، یکی از بخش‌های مهم پیشران توسعه اقتصادی در نظر گرفته شده است.
ظرفیت عظیم معادن چتر نجات مطمئن برای عبور از مشکلات اقتصادی است و با رفع چالش‌ها و تأمین بهینه امنیت سرمایه‌گذاری‌ها، فرصت طلایی برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و در نهایت توسعه پایدار است، بخش معدن می‌تواند جلوتر از بخش صنعت حرکت کند و حتی می‌تواند در شرایط تحریم نفتی جایگزینی مطمئن برای درآمدهای نفتی باشد، چرا که ذخایری در دل زمین وجود دارد که با تأمین برخی زیرساخت‌ها امکان بهره‌مندی کشور به صورت خدادادی در این زمینه میسر است.
خراسان جنوبی نیز بارها به بهشت معدنی شرق کشور نامیده شده است اما با مشکلات فراوانی هنوز دست و پنجه نرم می‌کند که به دلیل دور بودن از مرکز این مشکلات تشدید شده و ضربات سنگینی به این حوزه وارد کرده است و می‌توان مهمترین مشکل را کمبود نقدینگی دانست که نیاز است مسئولان کشوری به این موضوع توجه کنند و راه‌حل‌هایی با حضور خود فعالان این حوزه در نظر بگیرند.
در همین راستا با (احمد پروین)، یکی از بهره‌برداران معدن خراسان جنوبی (گروه معدن آسکا) همچنین نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان خراسان جنوبی گفت‌وگو کردیم.
از چه سالی وارد این حوزه شدید و تخصصی در چه بخشی از معدن فعالیت می‌کنید؟
در حوزه سنگ‌های زیبایی و نمای ساختمان کار می‌کنم. که کار میدانی و مطالعات را از سال ۷۳ شروع و به صورت رسمی از سال ۷۸ وارد بخش معدن شدم.
البته این موضوع که رشته تحصیلی من هم زمین شناسی بود تأثیر فراوانی در علاقه مندی بنده به حوزه معدن و سنگ‌های ساختمانی داشت.
ظرفیت اسمی معدن شما و اشتغال‌زایی چگونه است؟
ظرفیت اسمی نه تنها معدن من بلکه اکثر معادن خراسان جنوبی بیشتر از برداشت است چرا که تجهیزات و ماشین آلات فرسوده شده و امکان برداشت بیشتر نیست.
سنگ‌های ساختمانی قدرت اشتغال‌زایی بالایی دارد که هم برای خود معدن و هم در صنایع بالادستی این موضوع دیده می‌شود من در گذشته تا ۵۰ نفر هم اشتغال‌زایی داشته‌ام ولی اکنون در معدن ما حدود ۱۵ نفر اشتغال‌زایی مستقیم دارند و با اجرای طرح توسعه‌ای که دیده شده تلاش می‌کنیم تا به سقف گذشته باری دیگر بازگردیم.
طرح توسعه شما چیست؟
از آنجایی که من هم در حوزه معدن هستم و هم در حوزه صنایع بالادستی معدن کار می‌کنم این طرح در راستای صنایع فرآوری است.
فروش شما به چه نحوی است؟ آیا صادرات هم دارید؟
استان خراسان جنوبی به دلیل جمعیت کم چندان بازاری در بخش سنگ‌های نمای ساختمانی ندارد و حتی در بخش ساختمان این نوع سنگ‌ها بیشتر لاکچری است به همین دلیل اکثراً به دیگر استان‌های پر جمعیت کشور و مرکز کشور ارسال می‌شود. همچنین از آنجایی که خودم به صادرات علاقه دارم، بخصوص در شرایط تحریمی تأکید بر بازگشت ارز به کشور توجه می‌کنم و تأکید زیادی دارم، صادرات هم دارم هر چند که خود من راضی نیستم ولی به کشورهای آسیایی مانند چین، هند، ترکیه و اروپایی مانند ایتالیا صادرات داریم.
مشکلات شما در این مسیر چیست؟
مشکل عمده معادن به دلیل فرسوده بودن تجهیزات و ماشین آلات، امکان تأمین قدرتمند و با کیفیت سنگ‌های معدنی را نداریم. در بخش تأمین ظرفیت‌های صادراتی سنگ‌های ما قابلیت دارد اما ما در تأمین با کیفیت به دلیل تجهیزات فرسوده امکان نداریم و به همین دلیل لازم است که این مشکل برطرف شود تا بتوانیم از این ظرفیت بیشتر و بهتر استفاده کنیم و خود من در مجموعه خود حداقل به دنبال تأمین و رفع این مشکلات هستم.
مشکلات حوزه معدن عمومی و کشوری است ولی زمانی که به خراسان جنوبی می‌رسد به دلیل دور بودن از مرکز این مسائل تشدید می‌شود. مانند محدودیت‌های بانک‌ها، سرمایه در گردش و سرمایه ثابت داریم که بانک‌ها تمایل به همکاری دارند ولی منابع مالی ندارند. به دلیل دور بودن از تمام مراکز هزینه‌های بالای حمل و نقل را داریم که بسیاری از معادن را دچار چالش کرده است، ماشین آلات فرسوده هستند و برای نوسازی نیاز به سرمایه زیادی دارد که البته دولت تسهیلاتی را برای واردات ماشین آلات دست دوم در نظر گرفته است و مشکل کمبود نقدینگی داریم که اینکار را کند می‌کند. همچنین در زمینه دانش فنی و نیروی کارآزموده هم دچار مشکل هستیم و به همین دلیل معادن با ظرفیت مناسب کار نمی‌کنند و معادنی که در ظرفیت کامل کار می‌کنند در بخش تأمین باکیفیت برای صادرات دچار مشکل می‌شوند.
برای رفع این مشکلات چه کاری می‌توان انجام داد؟
دولت لازم است که در تأمین منابع مالی وارد میدان شوند و بانک‌ها هم نمی‌توانند و منابع محدود دارند، دولت می‌تواند با تسهیلاتی مانند تبصره ۱۸ را قوی تر در نظر بگیرد و معادن را هم مشمول این تسهیلات کند چرا که سال گذشته معادن مشمول این تسهیلات نبودند و آسیب جدی دیدند و امیدواریم امسال که قول دادند این تسهیلات برای معادن هم دیده شود و روند اداری آن هم تسهیل سازی شود.
همچنین در تأمین ناوگان حمل و نقل هم دولت به استان کمک کند که ناوگان به روزتر شود و هزینه‌های حمل کاهش پیدا کند چرا که در برخی از محصولات معدنی هزینه حمل از هزینه خود آن محصول بیشتر شده و این روند امکان دارد باعث خروج برخی از معادن از چرخه تولید شود.
حمایت‌های دیگری که دولت نیاز است انجام دهد در بخش‌های تخصیص حقوق دولتی و به صورت کلی هزینه‌های سربار معدن را پایین بیاورند تا معادن قدرت ماندگاری آنها در شرایط سخت و بحرانی اکنون بیشتر شود و این مسائل در سطح ملی باید انجام شود و استانی و یک سازمان نمی‌توان این کارها را انجام دهد.
درخواست شما برای بهبود وضعیت به عنوان یک معدن دار چیست؟
تسهیلات مناسب‌تر و کافی که بانک‌ها بتوانند با وثائقی که داریم تأمین کنند. بانک‌ها اکنون قول داده‌اند که پروانه بهره‌برداری معادن را به عنوان وثیقه قبول کنند. منابع مالی که تأمین شود می‌تواند بسیای از مشکلات را برطرف کرد و این موضوع در بخش اشتغال‌زایی هم خود را نشان خواهد داد.
در بخش فرآوری محصولات معدنی به نظر شما توجه به چه نکاتی اهمیت دارد؟
یکی از مسائل همین تأمین منابع مالی است که هر چه سریع‌تر باشد امکان توسعه هم افزایش پیدا می‌کند و با توجه به تورم سنگین کنونی رقمی که برای طرح توسعه در سال قبل داشتیم اکنون حتی نیمی از آن هم اجرا نمی‌شود و نیاز به حمایت مالی دولتی داریم. البته که بخش زیرساخت‌ها نیز بسیار مهم است مانند تأمین برق مشکلاتی وجود دارد و سریع‌تر رفع شود. همچنین زیرساخت‌های حمل و نقل هم نیاز است که سریع‌تر مورد توجه قرار گیرد تا بتوان کارهایی انجام داد.
نکته مهم که مسئولان نیاز است به آن توجه کنند این است که برای توسعه چند راه محدود داریم که یکی از آنها معادن است و برای توسعه معادن هم به اراده حاکمیتی نیاز است که بتوان در این بخش جهش پیدا کرد.
نظر شما