بازار؛ الهام قنبری: اکوسیستم کارآفرینی اجزا و نیازهای متعددی دارد که توجه به هر یک از آنها می تواند به شکوفایی اقتصاد محلی و ملی منجر شده و بی توجهی به آنها منجر به دوری از خلق ارزش و کاهش بهره وری می شود. در این میان بازارهای محلی به دلیل داشتن تاب آوری کمتر نسبت به عرصه های ملی نیاز به توجه بیشتر دارد.
اکوسیستم کارآفرینی اصفهان، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی استان، فرهنگ ویژه مردمان این خطه، ساختار اقتصادی و صنعتی آن دارای خصوصیاتی منحصر به فرد است که شناخت و کشف ویژگی های آن می تواند کمک شایانی در تحلیل محیط کسب و کار داشته باشد.
شناخت اکوسیستم کارآفرینی در سطوح مختلف ملی و منطقه ای و آگاهی نسبت به نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای آن می‌تواند ضمن هدایت فعالان این عرصه، در راستای اخذ تصمیمات درست، تاثیر بسزایی بر رشد و شکوفایی اکوسیستم، افزایش تعداد استارتاپ های موفق،توسعه کسب و کارهای منطقه ای، ملی و بین المللی و به طور قطع بهبود سطح اقتصادی اصفهان داشته باشد.
از سوی دیگر نگاه واقع بینانه به نقاط ضعف اکوسیستم و عزم برای بهبود آنها و اتخاذ استراتژی درست، تاثیر مهمی در بهبود برند کارآفرینی اصفهان و ایجاد جذابیت برای همه ذی نفعان اکوسیستم خواهد داشت.
در این ارتباط مدیر عامل مرکز نوآوری هاب اصفهان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار می کند: وقتی در مورد اکوسیستم صحبت می کنیم باید به این مهم توجه داشته باشیم که اکوسیستم اجزای مختلف و متفاوتی دارد و وقتی می تواند به بلوغ برسد که تمام اجزای آن سطح مناسبی از آمادگی و بلوغ حداقلی برخوردار باشند.
اصفهان و دیگر شهرهای کشور به نسبت تهران دارای ارکان تثبیت شده در حوزه اکوسیستم استارتاپی نیستند بیش از هر چیز شاهد چالش نیروی انسانی هستیم
مهران کرمی می افزاید: بر این اساس نمی توان پذیرفت که اکوسیستم در یک بعد بسیار قوی و در بعد دیگر ضعیف باشد و برای مثال بگوییم ما در آن بعد خاص در اصفهان بسیار قوی و پیشرو هستیم؛ در واقع تک تک بخش ها باید متناسب با هم پیش بروند و این تناسب است که می‌تواند به شکوفایی یک اکوسیستم کمک کند.
وی با بیان اینکه این نکته مهم این است که در یک اکوسیستم در کنار سایر اجزا افراد و سازمان های ذی ربط هم باید از آمادگی لازم برخوردار باشند، ادامه می‌دهد: متاسفانه اصفهان و دیگر شهرهای کشور به نسبت تهران دارای ارکان تثبیت شده در حوزه اکوسیستم استارتاپی نیستند و بیش از هر چیز شاهد چالش نیروی انسانی هستیم.
مهاجرت تیمی به پایتخت
وی اظهار می کند: در سال های گذشته موضوع مهاجرت نیروی انسانی از اصفهان به تهران و دیگر شهرها چالش اساسی استان بود اما در سال های اخیر شاهد مهاجرت تیم های استارتاپی به صورت کامل به تهران و دیگر نقاط هستیم. این موضوعی حائز اهمیت این است که برای کنترل این چالش مهم نیاز است سایر ارکان اکوسیستم استارتاپی اصفهان نیز به بلوغ برسد و متاسفانه تا کنون محقق نشده است.
وی می گوید: با وجود اینکه به نظر من اصفهان یکی از بهترین بازارها را در بین شهرهای ایران دارد اما در نهایت به دلیل توان پرداختی متفاوت سرمایه گذاران، نبود فرهنگ کار تیمی و دیگر موضوعات ما شاهد بیشتر شدن چالش مهاجرت این تیم‌ها هستیم.
مدیر عامل مرکز نوآوری هاب اصفهان ادامه می دهد: در کنار این موضوع در شهرهایی مانند اصفهان ما نیاز بیشتری به نهادهایی مانند «استارتاپ استودیو» داریم تا بتوانیم با حمایت، آموزش و منتورینگ ابعاد مختلف این اکوسیستم را ارتقا دهیم.
وی می گوید: حمایت ارکان های قانونی موضوع مهم دیگری است که منوط به یک شهر خاص نیست و برای همه عمومیت دارد و در اصفهان نیز دولت به عنوان نهاد قانون گذار که نقش تسهیلگری دارد، دارای اهمیت ویژه ای است.
اگر بخواهیم با دید یک اکوسیستم کارآفرینی به یک شهر نگاه کنیم قطعا در برخی ارکان و اجزا مانند پرورش نیروهای انسانی توانمند، ساز وکارهای کسب و کار، حمایتی و سرمایه گذاری از استارتاپ‌ها، نیاز مبرم وجود دارد. برای مثال بهره بردار محصول یا خدمات برخی از استارتاپ ها، نهادهای دولتی هستند که عموما این همکاری و تعامل موثر شکل نمی گیرد و تمام اینها مواردی است که موجب شکل گیری این چالش‌ها می شود.
کارآفرینی در اصفهان دشوار است
مدیر پژوهش خلاقیت و فناوری های نوین شهرداری اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به جایگاه تکنولوژی در اکوسیستم استارت آپی اصفهان و ارتباط آن با مدیریت شهری اظهار می کند: اکوسیستم کارآفرینی کنونی به بازار و کسب وکار شهرداری ها و مدیریت شهرداری توجه ویژه ای نداشته است. شاید دلیل این موضوع این باشد که ما در مجموعه شهرداری ها نتوانسته‌ایم نیاز های خود را درست بیان کرده و بگوییم این نیاز ها چقدر اهمیت داشته و چقدر گسترده هستند یا به لحاظ اقتصادی چه بازاری را تحت پوشش خود قرار می دهد.
در حال حاضر بسیاری از استارتاپ ها و شرکت ها دانش بنیان روی موضوعات علمی و تکنولوژیکی مرتبط با صنایع گوناگون دستاوردهای بسیار خوبی داشتند اما در حوزه موضوعات شهری هنوز بازارهای بسیار بکری وجود دارد
مرتضی نصوحی بیان می دارد: در حال حاضر بسیاری از استارتاپ ها و شرکت ها دانش بنیان روی موضوعات علمی و تکنولوژیکی مرتبط با صنایع گوناگون دستاوردهای بسیار خوبی داشتند اما در حوزه موضوعات شهری هنوز بازارهای بسیار بکری وجود دارد که پاسخ لازم به نیاز آن ها داده نشده است. ما تلاش می کنیم با برقراری تعامل با مجموعه های استارتاپی انگیزه فعالیت آن ها بر بحث مسائل شهری را پررنگ تر بکنیم.
وی می افزاید: برای مثال در حوزه آتش نشانی و خدمات ایمنی نه تنها در شهرداری اصفهان بلکه در تمامی شهرها، پتانسیل کاری بسیار خوبی در ارتباط با تکنولوژی های ریز و درشت در این حوزه وجود دارد و شرکت ها دانش بنیان می توانند بازار خوبی در این حوزه داشته باشند. برای مثال لباس های هوشمند آتش نشان ها، سنسورهای این لباس ها، مبادله دیتا و اطلاعاتی که از محیط حادثه به کمک سنسورها می تواند مبادله شود، تجهیزات سخت افزاری، کوله پشتی های هوشمند، بهره گیری از پهباد در این حوزه، نازل های خاص و بسیاری از موضوعات دیگر که بی توجه مانده اند.
وی ادامه می دهد: کار کردن در اصفهان دشوار است و مسئولان در حال تلاش برای حمایت از این فضا هستند و این اهتمام در جو مدیران ارشد شهر و استان وجود دارد که فضاها و حمایت های بیشتری را به اکوسیستم اختصاص دهند. بنابراین به نظر می رسد که فضای اکوسیستم کارآفرینی و نوآوری در شهر اصفهان با همه خوبی ها و بدی هایی که دارد به صورت خاص در حوزه مسائل شهری از نقاطی است که بسیار بکر مانده و جای کار دارد برای استارتاپ ها که بتوانند از این فرصت ها بهره برداری بکنند.
اصفهان شهر فرصتهای خاص
در این ارتباط رئیس مرکز مهارت های تجهیزات پزشکی دانشگاه اصفهان نیز در گفت و گو خبرنگار بازار، اظهار می دارد: خلاقیت در اصفهان بسیار زیاد است و اصفهانی ها در حل مشکل و ارائه راه حل برای مسائل گوناگون سرآمد هستند. با وجود این ظرفیت و خلاقیت، مشکلاتی نیز وجود دارد.
فرزانه کلاهدوزان با بیان اینکه خلاقیت زیاد باعث می شود افراد به سمت کمال گرایی پیش بروند، گفت: موضوع کمال گرایی و کمیت بالای بودن ایده ها مانع عملیاتی شدن این ایده ها و خلاقیت شده است و متاسفانه ایده ها سرمایه لازم را جذب نکرده و وارد فاز علمیاتی نمی شوند.
وی بیان می دارد: اما این خلاقیت همواره همراه اصفهان بوده است و سال هاست نصف جهان در حوزه صنعت و صنایع دستی سرآمد بوده است. در حال حاضر چند سالی است که روندهای استارتاپی در کل دنیا و به طبع در اصفهان نیز جاری شده و فضای مناسبی برای شروع کسب وکارهای نوپا فراهم شده است. در فضای استارتاپی فعلی نیز از لحاظ ایده و خلاقیت اصفهان پیشتاز است اما متاسفانه در تسهیل این فرآیند، جذب سرمایه و تبدیل ایده به محصول نهایی ضعف هایی وجود دارد.
یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که در اصفهان فضای کار گروهی کمتر اتفاق می افتد؛ فرد صاحب ایده خود به تنهایی تمامی مراحل را طی می کند و این منجر به شکست ایده در مراحل گوناگون از جمله جذب سرمایه می شود
رئیس مرکز مهارت های تجهیزات پزشکی دانشگاه اصفهان ادامه می دهد: یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که در اصفهان فضای کار گروهی کمتر اتفاق می افتد؛ فرد صاحب ایده خود به تنهایی تمامی مراحل را طی می کند و این منجر به شکست ایده در مراحل گوناگون از جمله جذب سرمایه می شود.
وی ادامه می دهد: در این راستا اگر بنا بر تسهیلگری در اکوسیستم استارتاپی اصفهان است شاید باید بر فرهنگ سازی کار گروهی بیشتر تمرکز شود و تیم های خلاق تربیت شوند. شاید در بسیار مناطق کشور نیاز به برنامه هایی مانند ایده شو برای تسهیل و تقویت این اکوسیستم و ورود تیم های مستعد به این ورطه باشد اما در اصفهان ایده و خلاقیت وجود دارد اما کار تیمی ضعیف است.
کلاهدوزان بیان می کند: مسئله دیگری که وجود دارد این است که در اصفهان به دلیل موضوعات فرهنگی و کار انفرادی، افراد از موضوع فعالیت یکدیگر اطلاعی ندارند و در نتیجه تسهیلگری لازم رخ نمی دهد. در واقع ظرفیت ها در اصفهان شناسایی نمی شوند و برای تسهیل فرآیندها در اکوسیستم کارآفرینی اصفهان نیاز به فضاهایی جهت ایجاد تعامل سازنده و شناسایی ظرفیت های ارزشمند داریم.
وی می گوید: در استان اصفهان ظرفیت های بسیار زیادی وجود دارد و یکی از آن ها تعداد بالای دانشگاه های استان است. در مسائل حوزه استارتاپی و کارآفرینی خوشبختانه ما شاهد فعالیت ارزشمند دانشگاه های کوچک هستیم و لزوما دانشگاه های با رتبه علمی بالا در استان پیشرو در این اکوسیستم نبوده اند. همچنین میزان بالای افراد تحصیلکرده در استان اصفهان ظرفیت بسیار خوبی جهت شکوفایی اکوسیستم کارافرینی و استارتاپی است.
ارتباط ناکارآمد رسانه و مدیریت استارت آپ‌ها
فعال رسانه ای استان اصفهان میز با اشاره به عدم شناسایی فرصتهای رسانه ای توسط مدیران استارت آپ‌های اصفهان در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: اصفهان در حوزه رسانه بسیار کارآمد است و فعالیت های اثر بخش در استان دارای پیشینه است اما مدیران استارت آپ ها به استفاده از این ظرفیت در استان تکیه نمی کنند. ارتباط صحیح برای رشد استارت آپ بین این بخش و رسانه شکل نگرفته است.
فاطمه کازرانی در ادامه اظهار می گوید: امروز شاهد آن هستیم که استارت آپ ها هزینه ها تبلیغات را در طرح های خود به درستی محاسبه نمی کنند و این امر سبب می شود تا در معرفی خود چه در مرحله جذب سرمایه گذار و چه در مرحله معرفی محصول با مشکلاتی روبرو شوند، از سویی درک دقیق جایگاه رسانه و برنامه های تبلیغاتی نیز به درستی درک نشده و این امر در ایجاد ارتباط مشکلاتی را به وجود می آورد.
وی بیان کرد: در پایتخت ارتباط ارزشمند و موثری بین رسانه و استارت آپ ها وجود دارد و شاهد شکل گیری نشریات تخصصی حوزه کسب و کار و استارت آپی هستیم اما این رسانه ها در اصفهان نمایندگی هم ندارند که دلیل آن نداشتن مخاطب در استان است، هنگامی که صحبت از مخاطب در حوزه رسانه می شود منظور طیف مخاطب است که گستره ذی نفعان را شامل می شود و توجیه پذیری اقتصادی فعالیت رسانه را شامل می شود.
اخلاق حرفه ای حلقه مفقوده حوزه کسب و کار
فعال عرصه کارآفرینی و کارشناس حوزه کسب و کار نیز در مورد اکوسیستم کارآفرینی اصفهان می گوید: اخلاق حرفه ای در حوزه کسب و کار حلقه مفقوده ای است که به آن در اصفهان توجه نمی شود. این امر سبب می شود تا اجزای انسانی شبکه کارآفرینی ارتباط سالم با یکدیگر برقرار نکرده و سستی این ارتباط بر پیکر کسب و کار اصفهان ضربه وارد می کند.
سعید امامی ابرقویی ادامه می دهد: عدم اطمینان حاکم بر فضای کسب و کار به دلیل عدم رعایت اخلاق حرفه ای در تمامی سطوح حاکم بر کسب و کار آزار دهنده بوده و این امر سبب می شود تا دیدگاه فعالان جوان حوزه کسب و کار به سمت سیاه بینی بازار پیش برود و قدرت خلاقه که منجر به پدید آوردن ایده های موثر می شود رو افول برود.
وی می افزاید: امید عاملی است که انگیزش کارآفرینان افزایش یابد و در صورتی که اخلاق حرفه ای کسب و کار در استان رشد پیدا نکند، جهش در کارآفرینی غیر محتمل خواهد بود، در گذشته دور اصفهان، اخلاق حرفه ای مشهود بوده و دوران طلایی برای این شهر رقم زده است، اما امروز تصویر برند مناسبی برای اصفهان در حوزه کسب و کار وجود ندارد و این امر کمترین آسیبی که بر کارآفرینی خلاقانه اصفهان گذاشته جذب ناموفق سرمایه گذاران در پروژه هاست.
وی ادامه داد: سرمایه گذاران معتقد هستند کار در اصفهان دشوار بوده و سرعت کار پایین است. بخش اعظم کاهش سرعت روندها به اخلاق حرفه ای کسب و کار باز می گردد. در بازاریابی نیز اکوسیستم کارآفرینی شهر درگیر موارد متعدد درگیر با اخلاق حرفه ای است که جای پژوهش و تامل ویژه دارد.
اصفهان به عنوان یک اکوسیستم صنعتی دارای نقاط قوت و فرصت های بسیاری است و به عنوان یک پتانسیل ملی ارزشمند همواره مورد توجه بوده است اما متاسفانه در حوزه کارآفرینی این اکوسیستم به بلوغ لازم نرسیده و نتوانسته نیازهای تمامی ذینفعان از جمله استارتاپ های نوآور، شرکت های دانش بنیان، سرمایه گذاران و غیره را فراهم کند.
همچنین کمبود داده های آماری در فضای کلی کسب و کار، شناسایی ابعاد گوناگون این محیط مهم را سخت کرده و کارآفرینان در اصفهان تا حدود بسیاری مجبور به گام برداشتن در شرایط مبهم شناختی هستند. بر این اساس نیاز است که ابعاد گوناگون این اکوسیستم بیش از پیش مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با رفع موانع و نقاط ضعف شناخته شده، اصفهان را در این حوزه توانمند ساخت.
نظر شما