بازار؛ گروه بین الملل: شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه 25 آبان قطعنامه‌ای ضد ایرانی به تصویب رساند.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در حساب کاربری خود در توییتر خبر داد این قطعنامه با ۲۶ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع به تصویب این شورای ۳۵ عضوی رسیده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های حاضر در جلسه غیرعلنی شورای حکام آژانس نوشته قطعنامه مذکور از ایران می‌خواهد فوراً با تحقیقات آژانس اتمی در خصوص ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه مکان اعلام‌نشده در ایران همکاری کند.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروزساعاتی قبل‌تر پیشنهاد قطعنامه ضد ایرانی از سوی آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محکوم کرده و آن را غیرقابل قبول و مردود خوانده بود. سخنگوی وزارت امور خارجه هشدار داد که اگر قطعنامه ضد ایرانی در آژانس تصویب شود، پاسخ ایران قاطع و موثر خواهد بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود:در حالی که طی هفته‌های اخیر هیأت سازمان انرژی اتمی ایران با نگاهی رو به جلو در حال گفت‌وگو و تعامل با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای یافتن راه حلی عملی جهت حل و فصل موضوعات پیچیده و فنی پادمانی بود، هیچ دلیل موجه فنی یا فوریت پادمانی برای ارائه قطعنامه علیه ایران وجود ندارد.
در پیش‌نویس این قطعنامه از ایران خواسته شده به درخواست‌های آژانس درباره سه مکان ادعایی پاسخ ضروری و فوری بدهد. این پیش‌نویس همچنین ایران را به عدم همکاری کافی در خصوص وجود ذرات اورانیوم در سه مکان اعلام نشده متهم کرده و عنوان می‌کند که ایران در راستای اجرای وظایف قانونی خود و بدون تاخیر بایستی اقداماتی را صورت دهد.
این دومین بار است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای در خصوص این موضوع صادر می‌کند. قطعنامه پیشین ۱۸ خردادماه به تصویب این شورا رسیده بود. آن قطعنامه با ۳۰ رأی موافق٬ ۲ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع به تصویب رسیده بود. اولیانوف از اینکه تعداد موافقان قطعنامه فعلی نسبت به قطعنامه قبلی کاهش یافته استقبال کرد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام داده است که در ادامه می آید. «فینو» در حال حاضر مدیر بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.
*شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای ضد ایرانی به تصویب رساند. قطعنامه مذکور از ایران می‌خواهد فوراً با تحقیقات آژانس اتمی در خصوص ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه مکان اعلام‌نشده در ایران همکاری کند. ارزیابی شما از لحن این قطعنامه چیست؟
در مقایسه با قطعنامه قبلی که در ژوئن گذشته به تصویب رسید، تا حدودی مطالبه گرتر است. این قطعنامه اکنون راه حل را «ضروری و فوری» می داند. دلیل آن عدم پیشرفت از ژوئن در حل این موضوع به شیوه ای رضایت بخش برای آژانس و ایران است.
*نماینده آمریکا قبل از تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس گفت: «ایران بایستی همین حالا همکاری‌های لازم را با آژانس انجام دهد و بایستی متوجه باشد چنانچه قادر به ارائه همکاری‌های لازم برای حل و فصل این مسائل نباشد، این شورا آماده توسل به اقدامات بیشتر، از جمله اقدامات ذیل بند XII.C اساسنامه آژانس خواهد بود.» بر اساس این بند، شرایط مربوط به ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل تشریح شده است. چقدر در زمان حاضر عملیاتی کردن این بند محتمل است؟
این ارجاع به شواهد محکمی نیاز دارد مبنی بر اینکه ایران تعهدات خود بر اساس توافقنامه پادمان جامع با آژانس و تا حدودی پروتکل الحاقی را نقض کرده است، اگرچه ایران آن را به صورت یکجانبه و بدون تصویب آنرا اجرا کرده است. در هر صورت، حتی اگر تعویق به شورای امنیت توسط شورای حکام رای داده شود، بعید است که تحریم های جدید علیه ایران توسط شورای امنیت تصویب شود زیرا به احتمال زیاد روسیه و چین که به قطعنامه اخیر شورای حکام رای منفی داده اند، آن را وتو می کنند.
*کشورهای غربی غیر از این مسیر، با فعال کردن مکانیسم ماشه نیز می توانند پرونده ایران را به شورای امنیت بکشانند. چه زمانی به سراغ این مکانیسم خواهند رفت؟
این «بازگشت تحریمها» بر اساس مکانیسم ماشه یک گزینه در چارچوب برجام است. اگر برخی از طرف‌ها فکر کنند که ایران تعهدات خود را در برجام نقض کرده است می توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند. در اینجا نیز بعید است که شورای امنیت با تحریم های جدید موافقت کند. به هر حال، ایجاد ارتباط بین توافق پادمان و برجام به نفع کشورهای غربی نیست، زیرا آنها دقیقاً ایران را به انجام آن متهم می کنند.
*به نظر می رسد هنوز امیدهایی برای احیای برجام وجود دارد و طرفین از ابزارهای فشار خود استفاده می کنند. قطعنامه آژانس را نیز می توان در همین راستا ارزیابی کرد. ارزیابی شما چیست؟
بله، البته، هر «طرف» از ابزار فشار خود استفاده می‌کند: ایران با تعلیق اجرای برجام و پیوند دادن احیای برجام به بسته شدن تحقیقات آژانس. کشورهای غربی با توسل به قطعنامه های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی. اما تنها راه حل ممکن پذیرش پیش نویس مصالحه برای احیای برجام پیشنهادی اتحادیه اروپا و حل موضوع پادمان به صورت دوجانبه بین ایران و آژانس است، همانطور که قبلاً انجام شد.
* با توجه به شرایط فعلی، تصور می کنید برجام احیا شود؟
زمینه ژئوپلیتیکی جدید، با جنگ در اوکراین، تحریم‌های جدید مرتبط با اعتراضات علیه ایران، و از دست دادن کنترل مجلس نمایندگان توسط دولت بایدن، مانع جدیدی را تشکیل می‌دهد که احتمالاً هرگونه راه‌حل سریع را به تأخیر می‌اندازد و تأیید می‌کند که قبلاً فرصت های احیا از دست رفته است.
نظر شما