بازار؛ گروه کشاورزی: بر کسی پوشیده نیست که زعفران محصول گران بها و با ارزش بالای صادراتی است که اگرچه تولید آن در انحصار ایران نیست اما بزرگترین تولید کننده این محصول از نظر حجم ایران است. به طوری که بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در حال حاضر ایران بزرگترین تولید کننده زعفران مرغوب در جهان است که غالبا به دلیل آب و هوای متنوع و حاصلخیز این کشور است. از سوی دیگر هند به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ نیز مدیون آب و هوا و ارتفاع مناسبی است که به صورت خاص در کشمیر در اختیار زعفران کاران قرار دارد. همچنین اسپانیا در رتبه سوم تولید زعفران قرار دارد و این در حالی است که این کشور یکی از خریداران اصلی زعفران ایران نیز است و تولیدات ایران را با نام و بسته بندی های مربوط به خود در بازارهای بین المللی عرضه می کند. بر اساس این گزارش یونان و مراکش نیز در جایگاه چهارم و پنجم تولید زعفران قرار دارند.
با این وجود خبری که طی ماه اخیر رسانه ای و خبرساز شده است بحث ارسال ۲۰۰ تن زعفران به کشور قطر است که تقریبا معادل صادرات یک سال کل کشور است که به بیش از ۶۰ کشور جهان ارسال می شود. این در حالی است که بر اساس آمار اعلامی شورای ملی زعفران، میزان صادرات در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۰ به این کشور ۲ تن و ۴۶۰ کیلوگرم بوده است و در مدت مشابه سال جاری نیز ۲ تن و ۲۶۲ کیلوگرم بوده است و ارسال ۲۰۰ تن زعفران به این کشور اگرچه با اما و اگرهای بسیاری همراه است اما در صورت محقق شدن خود اتفاقی نیکو برای زعفران کاران کشور خواهد بود.
منتظریم ببینیم شرکت خصوصی نامبرده چگونه ۲۰۰تن زعفران را به قطر صادر می کند!
علی حسینی گاراز عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران و نائب رئیس انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان زعفران خراسان جنوبی در خصوص صادرات ۲۰۰ تنی زعفران به قطر، با اظهار بی اطلاعی به خبرنگار بازار می گوید: ما فقط از اخبار می شنویم که قرار است یک شرکت خصوصی این کار را انجام دهد اما از چند و چون آن خبری نداریم. با این وجود اگر بخواهند محصولی صادر کنند باید طبق مقررات صادر شود.
حسینی گاراز می افزاید: در واقع ما تماشاچی هستیم و فقط منتظر هستیم ببنیم چگونه این شرکت می خواهد ۲۰۰ تن زعفران را در قطر بفروشد.
وی با بیان اینکه در اخبار اعلام شده اولین محموله را به قطر ارسال کرده اند، می گوید: با این وجود در مورد اینکه چه نوع زعفرانی، با چه بسته بندی و چه قیمتی ارسال کرده اند هیچگونه اطلاع رسانی درستی نشده است.
بر اساس این گزارش از جمله مواردی مهمی که در خصوص ارسال ۲۰۰تن زعفران به قطر عنوان شده بحث فرآوری آن در کشور مقصد است که با انتقاداتی مواجه است. به طوری که حسینی گاراز نیز در این خصوص می گوید: در ابتدا باید بدانید که فراوری یعنی یک ماده خام را تبدیل به یک محصول دیگر کنیم و یا آن را ارتقای کیفیت بدهیم. با این تفاسیر برای کشوری که بر بام زعفران دنیا قرار دارد سخت است چنین حرفی را تایید کنیم که خود نمی توانیم فرآوری انجام بدهیم و باید در کشوری مانند قطر که اصلا زعفران ندارد صورت بگیرد. لذا به نظر بنده این قضیه با واقعیتی که به عنوان یک تولید کننده برتر زعفران جهان با آن مواجه هستیم مغایر است.
قیمت جهانی زعفران را عرضه و تقاضا تعیین می کند و نه ایران
از سوی دیگر بر اساس این گزارش، از نکات قابل توجهی که در این بزرگترین قرارداد تجاری زعفران بر آن تاکید می شود این امر است که این اقدام فرصتی خوب برای نزدیک کردن قیمت زعفران کشور به قیمت جهانی است. این در حالی است که برخی معتقدند قیمت جهانی زعفران را تولیدات ایران به نوعی تعیین می کند. با این وجود نائب رئیس انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان زعفران خراسان جنوبی با رد این ادعا می گوید: قیمت جهانی را معمولا عرضه و تقاضا تعیین می کند و اینگونه نیست که ما تعیین کننده باشیم چون برخلاف برخی از اظهار نظرهای آقایان، ما تنها تولید کننده زعفران در دنیا نیستیم. بنابراین چون تنها تولید کننده نیستیم باید ضمن حفظ جایگاه خود آن را نیز ارتقا بدهیم.
وی تاکید می کند: در حال حاضر بسیار از کشورها دنبال تولید زعفران هستند و برخی کشورها مانند یونان، هند، اسپانیا و ایتالیا نیز تولید کننده های تاریخی زعفران هستند. پس اینکه ما بزرگترین تولید کننده زعفران در دنیا هستیم به این معنا نیست که بجز ما کسی نمی تواند تولید کند و تعیین کننده نهایی در بازار باشیم.
حسینی اظهار داشت: مساله اساسی این است که ما باید سعی کنیم بهترین کیفیت را تولید کنیم و جایگاه خود را به عنوان بزرگترین تولید کننده نگه کنیم و اگر بتوانیم حفظ کنیم خود قدم بزرگی خواهد بود. چرا که کیفیت و رقابت جایگاه مهمی در حفظ موقعیت ما در بازارهای جهانی دارد.
برای نزدیک شدن به قیمت جهانی باید مستقیما با خریداران زعفران تعامل داشته باشیم
وی در خصوص شرایط نزدیک شدن قیمت زعفران ایران به قیمت جهانی نیز اظهار داشت: درست است که قیمت زعفران در ایران با قیمت های جهانی که در بخش خرده فروشی عرضه می شود تفاوت دارد اما اگر قرار باشد خودمان را به قیمت خرده فروشی زعفران نزدیک کنیم تنها چاره این است که در کشورهای هدف مراکز عرضه مستقیم راه اندازی کنیم و بتوانیم تعامل مستقیم با خریدار داشته باشیم و به تبع منافع کشاورزان را بیشتر در نظر بگیریم.
اصلی ترین مقاصد صادراتی زعفران ایران کشورهای « اسپانیا، هنگ کنگ، چین، امارات، ایتالیا و فرانسه» است که تا ۶۰ درصد زعفران تولیدی کشور به این مناطق ارسال می شود
بر اساس این گزارش اگرچه بسیاری در خصوص صادرات ۲۰۰ تن زعفران به قطر خوشبین هستند اما بسیاری نیز نسبت به آن به دیده شک و تردید نگاه می کنند. به خصوص اینکه قطر هیچ گاه جزو مقصدهای اصلی صادراتی این محصول نبوده است. به طوری که یکی از فعالان این حوزه که نخواست نام وی ذکر شود به خبرنگار بازار می گوید: اینکه به یکباره بخواهند به کشوری مانند قطر که هیچگاه جزو بازارهای هدف اصلی ما نبوده ۲۰۰ تن زعفران ارسال کنند آن هم بدون اینکه اصلی ترین تجار زعفران در آن مشارکتی داشته باشند خود زمینه تردید ما را نسبت به اجرایی شدن این قرارداد تقویت می کند.
وی افزود: مساله اینجا است که در واقع اصلی ترین مقصدهای صادراتی زعفران ایران کشورهای «اسپانیا، هنگ کنگ، چین، امارات، ایتالیا و فرانسه» است که ۵۰ تا ۶۰ درصد زعفران تولیدی کشور به این بازارها ارسال می شود اما قطر هیچ گاه بازار بزرگی برای تولیدات ما نبوده است.
وی خاطر نشان کرد: اگر این قرارداد با کشور امارات منعقد شده بود پذیرفتنی بود چون ما سالانه تا ۷۰ تن هم به این کشور زعفران صادرات داشته ایم و از سوی دیگر به عبارتی این کشور «هاب تجارت» است و بسیاری از محصولات کشاورزی ما به آنجا ارسال و مجددا به کشورهای دیگر به اصطلاح «ری اکسپورت» می شود.
این فعال بخش زعفران با اشاره به برگزاری جام جهانی در قطر می گوید: اینکه گفته می شود برگزاری جام جهانی فرصتی برای عرضه زعفران در این کشور را فراهم ساخته است چندان بر پایه منطق نیست چون هر چهارسال یکبار در یک کشور جام جهانی برگزار می شود و تا به حال چنین معامله بزرگی با هیچکدام از آن کشورها از سوی ایران منعقد نشده است.
وی افزود: با این وجود ما منتظر هستیم تا ببینیم در هفته های آینده آیا خبری از ارسال محموله های دیگر به قطر می شود یا خیر. هرچند اگر این اتفاق محقق شود اتفاق میمونی خواهد بود و در نهایت به نفع تولیدکننده های داخل و بخش زعفران کشور می شود.
می توان به قطر و دیگر کشورها زعفران صادر کنیم اگر مشخص شود چه زعفرانی با چه کیفیتی برای کدام بازار ارسال گردد
علیرغم تمام این انتقادات، برخی دیگر نیز معتقدند ارسال زعفران به قطر آن هم با چنین حجمی ناشدنی نیست. به طوری که عرفان محمدی، دیگر فعال این حوزه به خبرنگار بازار می گوید: به نظر بنده ما می توانیم برای قطر و کشورهای دیگر در حوزه شمالی کشور ما زعفران ارسال کنیم. البته به شرطی که برای آن پیش زمینه و مقدماتی فراهم شده باشد.
محمدی افزود: در واقع با اینکه فقط بگوییم این کار را انجام می دهیم کاری پیش نمی رود بلکه ما باید قوه نظارتی قوی داشته باشیم که مشخص شود برای فلان بازار چه اشخاصی می توانند صادر کنند و غیره.
وی تاکید کرد: به نظر بنده اشکالی ندارد افراد و شرکت های کوچک هم صادر کننده زعفران باشد اما مهم این است که قوه ناظر دقت کند چه محصولی با چه کیفیتی برای بازار هدف صادر می شود.
این فعال بخش زعفران ادامه داد: تاز مانی که این قوه ناظر قوی را نداشته باشیم که کیفیت را چک کند و تضمین کند و جایی ثبت کند متاسفانه ممکن است مجددا به مشکلاتی که در گذشته داشته ایم بر بخوریم.
نظر شما