بازار؛ گروه استانها: ۸ سال پیش هنگامی‌که با علی مغانی رئیس اتحادیه صنعت چاپ استان خراسان رضوی پیرامون مشکلات صنعت چاپ این استان گفت‌وگو داشتم پیش‌بینی کرد که تا ۵ سال دیگر این صنعت به دلیل مشکلات تأمین قطعات و از رده خارج شدن دستگاه‌های فلج خواهد شد و لذا حالا پس از گذشت ۸ سال به نظر می‌رسد که پیش‌بینی‌های این کارشناس چاپ درست از آب درآمده است.
به یاد دارم که وی در آن زمان و در گفت و گو با بازار اظهار کرد: در آیند ه ای نه‌چندان دور این دستگاه‌ها از رده تولید خارج می‌شوند و ما چون اغلب، دستگاه‌های قدیمی داریم با مشکلات گوناگونی روبه‌رو می‌شویم. از سوی دیگر، به دلیل افزایش قیمت ارز، قیمت قطعات هم گران‌تر می‌شود و حتی امکان تعمیر آن‌هم فراهم نخواهد بود».
مشکل چاپخانه‌دارها کجاست؟
حسین سعادتی کارشناس چاپ و لیتوگرافی در خصوص اهمیت صنعت چاپ و بسته‌بندی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: استان خراسان رضوی ظرفیت بسیار قابل‌توجهی برای چاپ به‌ویژه سفارش‌های کشورهای همسایه را دارد اما به این موضوع کوچک‌ترین اهمیتی داده نمی‌شود.
وی اذعان می‌کند: در کشورهای پاکستان و افغانستان بسیاری از تولیدکنندگان به‌ویژه مواد آرایشی و بهداشتی از صنعت چاپ در کشور خود محروم هستند و کیفیت چاپ آن‌ها به ایران نمی‌رسد لذا بازار بسیار مقبولی در همین بیخ گوشمان داریم اما مشکل کجاست؟
این کارشناس حوزه چاپ می‌گوید: مشکل اینجاست که ما اجازه نداریم عکس خانم‌ها را برای محصولات خارجی که حتی داخل ایران چاپ نمی‌شود زیر چاپ ببریم.
وی اذعان می‌کند: مشکل اینجاست که سفیران ما در سفارتخانه‌ها بیشتر بر روی سیاست تمرکز دارند تا حوزه‌های اقتصادی و در ایران چیزی به‌عنوان برندینگ نداریم و توجه به این مسئله خیلی مهم است زیرا برندینگ بدون بسته‌بندی معنایی ندارد.
وی می‌گوید: دقت کردید که ما بزرگ‌ترین صادرکننده زعفران در دنیا هستیم اما زعفران ما را به نام کشور اسپانیا می‌شناسند؟
این فعال حوزه چاپ و نشر به ما می گوید: مشکل اینجاست که ما زعفران را بسته‌بندی نمی‌کنیم و لذا در کشور اسپانیا به نام آن‌ها بسته‌بندی و با ۴برابر ارزش‌افزوده همراه می‌شود و درحالی‌که ما خوشحالیم یک‌میلیون دلار صادرات زعفران انجام دادیم درحالی‌که کشور اسپانیا با بسته‌بندی چهار برابر این رقم سود م یبرد.
وی در مورد اوضاع چاپ کتاب و محصولات فرهنگی نیز می‌گوید: متأسفانه با افزایش هفت برابری قیمت کاغذ و حذف کاغذ یارانه‌ای، چاپ کتاب انگشت شمار شده است و دیگر به صرفه نیست.
سعادتی بیان می کند: تیراژ کتاب‌ها که تا چند سال قبل ۴ تا ۵ هزار نسخه بود، امروز به ۱۰۰ تا ۲۰۰ نسخه کاهش یافته است علاوه بر این مشکلات، گسترش فضای مجازی نیز سبب شده که فرد زحمت ورق زدن کتاب را به خود نمی‌دهد.
نبود پشتیبان
این فعال صنعت چاپ اذعان می‌کند: ازنظر کیفیت چاپ با مشکلی مواجه نیستیم و بسیاری از کارهای نفیس که در نمایشگاه‌ها وجود دارد خود خارجی‌ها فکر نمی‌کنند که در ایران چاپ‌شده باشد بنابراین در کیفیت مشکلی نداری اما در داخل و سخت‌گیری‌هایی که می‌شود تا دلتان بخواهد ناهماهنگی داریم.
این کارشناس چاپ اظهار می‌کند: در ارتباط با سرمایه‌گذاری برای ماشین‌های جدید برای بسته‌بندی با مشکل مواجه هستیم زیرا فردی اگر بخواهد این ماشین‌آلات را وارد کند، هزینه واردات آن بسیار سنگین تمام می‌شود و دولت هم هیچ پشتیبانی نمی‌کند.
سعادتی ادامه می دهد: صنعت چاپ با تمام صنایع ارتباط مستقیم داشته و سهم ۲۰درصدی در ارزش افزوده محصول وکالاهای تولید شده را دارد که از این رو نمی توان نقش حساس آن را در صادرات محصولات نادیده گرفت و به نوعی باعث جذابیت بخشیدن به کالاهای صادراتی می باشد ولی متاسفانه هم اکنون این صنعت با مشکلات عدیده ایی مواجه است.
موانع پیش روی صنعت چاپ
رئیس اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: بیشتر از اینکه گرانی مواد اولیه بر روی سفارش‌ها تأثیر بگذارد نوسانات قیمت مواد اولیه و بی‌ثباتی بازار بر روی درآمد چاپخانه‌های استان تبعات جبران‌ناپذیری را تحمیل کرده است.
علی مغانی بابیان اینکه لااقل برای مدت سه ماه نمی‌توان قیمت‌ها را ثابت نگهداشت و لذا این موضوع در ایجاد اختلافات و زیان چاپخانه‌ها در دریافت سفارش‌ها بسیار مشکل‌ساز شده است ادامه می‌دهد: گرانی مواد و نیاز به سرمایه در گردش نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که هم چنان چاپخانه‌های استان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
وی با اشاره به تحریم‌ها به ما می‌گوید: متأسفانه تحریم‌ها موجب شده تا هیچ‌گونه گشایش اعتباری از طریق بانک‌ها صورت نگرفته و افزایش نرخ ارز هم تأثیر نامطلوبی روی ورود دستگاه‌های جدید داشته است و لذا امروز شاهد فرسودگی دستگاه‌های چاپ هستیم.
مغنی اظهار می‌کند: هزینه خرید دستگاه‌های چاپ جدید به دلیل افزایش قیمت دلار به‌گونه‌ای سر به فلک کشیده که کمتر سرمایه‌گذاری به این حوزه ورود پیدا می‌کند بااین‌حال بسیاری از چاپخانه‌داران متقاضی نوسازی دستگاه‌های صنعتی خود هستند اما موانع بسیاری بر سر راه این موضوع وجود دارد.
وی بابیان اینکه حتی در حال حاضر امکان تهیه قطعات برای نیز چندان مهیا نیست ابراز می‌کند: سال‌هاست که برای نوسازی قطعات مربوط به دستگاه‌های چاپ، گشایش اعتباری صورت نگرفته و این موضوع فرایند بازسازی را با مشکلات زیادی مواجه ساخته است.
رئیس اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی با اشاره به این موضوع که خراسان رضوی به دلیل مجاورت با کشورهای حوزه آسیای میانه، جایگاه بسیار خوبی را می‌تواند در حوزه صادرات محصولات چاپی داشته باشد و در این مسیر کارهای بزرگی هم برداشته‌شده است ادامه می‌دهد: این در حالی است که بی‌توجهی به تأمین زیرساخت‌ها برای توسعه و نوسازی این صنعت موجب می‌شود تا بازارهای منطقه را از دست بدهیم.
وی در پاسخ به این سؤال که این صنعت چند نفر در خراسان رضوی را به اشتغال واداشته است ابراز می‌کند: خانواده تحت پوشش اتحادیه چاپ خراسان رضوی نیز به بیش از ۶۵۰۰ نفر در استان می‌رسد که نمی‌توان نسبت به این تعداد نیروی انسانی متخصص بی‌تفاوت بود.
همه در یک تیم هستیم
رئیس اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی می‌گوید: ادارات دولتی برابر فرمان مقام معظم رهبری در زمره یک گروه هستند و همه مسئول‌اند به هم کمک کنند و مشکلات را باهم حل کنند اما در حال حاضر این‌طور نیست، و هر دستگاهی برای خودش کار می‌کند، و کاری به کار دیگران ندارد.
مغانی برای برون از این مشکلات می‌گوید: در درجه اول تعامل دولت با بخش خصوصی به‌طور واقعی و همه متصدیان دولتی به توسعه کسب‌وکار و صادرات فکر کنند نه اینکه هرکدام راه خود را بروند،به‌طور مثال دارائی می‌گوید من مسئول وصول مالیات هستم و اگر با وصول این مالیات شما در بخش کارگری با مشکل مواجه می‌شوید به اداره کار مراجعه کنید آن‌ها مسئول امور کارگری هستند و یا اگر در بحث ماشین‌آلات با مشکل مواجه می‌شود به وزارت صمت مراجعه کنید.
وی اذعان می‌کند: به نظیر این‌جانب این نوع پاس‌کاری بخش خصوصی برای رفع مشکلات نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه به دلسردی و رهاشدگی کار توسط بخش خصوصی منجر می‌شود.
وی یادآور می‌شود: این موضوع قابل‌قبول نیست که یک دستگاه دولتی واحد تولیدی را با مالیات مضاعف و بیمه کمرشکن زمین‌گیر نماید و دستگاه دیگری مسئول بلند کردن آن باشد.
از دیروز تا امروز
صنعت چاپ اول بار در کشور چین و در زمان سلســله ی تانگ (قرون اول تا سوم هجری) به طریقی ساده اختراع و در طی زمان تکمیل شد. گوتنبرگ آلمانی چاپ سربی را در سال ۱۴۴۸ میلادی اختراع و به تدریج، دستگاه چاپی اختراعی خود را تکمیل کرد و ماشین چاپ با حروف سربی قابل انتقال به راه انداخت. اهمیت صنعت چاپ اختراعی گوتنبرگ به حدی اســت که آن را به عنوان یکی از عوامل زمینه ساز رنسانس قلمداد می‌کنند.
اگر از تاریخچه چاپ و چاپخانه قبل از دوران قاجار بگذریم، نخســتین چاپ خانــه‌ای که وجود آن در دوره ی قاجار مســلم اســت، چاپ خانه‌ای است که در سال ۱۲۳۳هجری قمری یا سال قبل از آن توسط آقا زین العابدیـن تبریزی ایجاد شــد. در ابتدا تمام دستگاه‌های چاپ که به ایران آورده شدند، چاپ حروفی (سربی) بودند؛ اما این نوع چاپ دارای اشکالاتی بود که راه را برای پیدایش چاپ سنگی هموار کرد اما با گذشت سال‌ها و پیشرفت‌های بسیار در صنعت چاپ، امروز چاپخانه‌داران با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند.
نامگذاری روز ۱۱ شهریورماه به عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم ایرانیان در سال ۱۳۸۲ و با تلاش اسدالله جامی (مدیر کل وقت دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) انجام شد. در آن زمان اهالی صنعت چاپ به شورای فرهنگ عمومی درخواست دادند و توضیحات بسیاری برای لزوم ورود این روز در تقویم مطرح کردند.
نظر شما