بازار؛ گروه صنعت: بازار دارویی کشور بعد از حذف ارز ترجیحی و اجرای طرح دارویار به قدری دچار چالش و کمبود شد که روز گذشته ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم نسبت به چرایی کمبودهای پیش آمده دارو در بازار و عدم پیش بینی نیازهای بازار متناسب با فصل پاییز دستور پیگیری داد. به دنبال همین ماجرا و کمبود برخی از داروهای تولید داخل در بازار شب گذشته بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو استعفا کرد و شبانه بهرام عین الهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استعفای او را پذیرفت.
در خصوص این موضوع که چه اتفاقی افتاد که بازار دارویی کشور به رغم تلاش های بسیار و خودکفا شدن در شمار قابل توجهی از داروهای فصلی اکنون با کمبود داروی آنتی بیوتیک مواجه شده است فرامرز اختراعی، رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی به بازار می گوید: طی ماه های اخیر شاهد قیمت گذاری غیر اصولی مواد اولیه دارویی و داروها بودیم و همین موضوع منجر شد تا تولیدکنندگان آنتی بیوتیک ها که ماده موثره آن ها تولید داخلی است با قیمت های غیر کارشناسی جدید تولید نشوند.
وی با اشاره به اینکه دارایی در دوره سکان داری سازمان غذا و دارو ناموفق عمل کرد اضافه می کند: رئیس سازمان غذا و دارو چند نوآوری با ریسک بزرگ انجام داد که عواقب آن را هرچند قابل پیش بینی بود اکنون مشاهده می کنیم. بنابراین استعفای او از ریاست سازمان غذا و دارو تصمیم منطقی ای بود. همچنین امیدواریم دکتر بیگلر یا هر کسی که مسئولیت دائمی این حوزه را می پذیرد دقت بیشتری داشته باشد که دارو معقوله بسیار حساسی است و باید از حقوق مردم مراقبت کرد.
اختراعی ادامه می دهد: در حوزه مواد موثره نیز تاکنون سابقه کمبود آنتی بیوتیک ها را نداشتیم و همیشه تولید داخلی با ظرفیت های بسیار بالاتر از نیاز کشور وجود داشته است و برای صادرات آماده بودیم. بنابراین درست زمانی که قرار بود بر اساس بررسی های انجام شده بعد از آزاد سازی ارز صادرات دارو هم بالا برود تولید داخلی دچار این بحران ها شد. این ها همگی متعلق به عدم توجه کافی به عواقب و تصمیمات غیر کارشناسی است که گرفته شده و امیدواریم خیلی زود مسائل مرتفع شود و سندیکای تولیدکنندگان ماده موثره دارویی هم کمک می کند سیستم با تمام توان مشکلات را برطرف کند و به موضوع دارو سرو سامان دهد.
سازمان غذا و دارو مدافع واردکنندگان بود
رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی شیمیایی و بسته بندی دارویی در پاسخ به این سوال که اولین مطالبه از بیگلری، سرپرست جدید سازمان غذا و دارو چیست؟ می گوید: آقای دارایی اخلاقی داشتند که پاسخ هیچ یک از نامه هایی که به او دادیم را در تمام طول ریاست شان نداد و هیچ نوع جلسه ای با برگزار نکرد. همچنین او به دلایل نامعلومی از بدو ورود با مجموعه تولیدکنندگان ماده موثره زاویه سنگینی داشت. البته دارایی مشاورانی داشت که بدون سابقه صنعتی از دانشگاه مستقیم به سازمان آمده بودند و مشکل ساز شدند. از این رو افکار آقای دارایی به سمت و سوی مناسبی تنظیم نمی شد و گرفتاری های بزرگی را ایجاد کرده بود.
یکی از اقدامات اشتباه این دوره سازمان غذا و دارو این بود که سعی کردند بخش ماده موثره را تخفیف دهند و کوچک کنند. گفتند ماده موثره دارویی ۷۲ درصد نیازهای دارویی را تامین نمی کند درحالی که این موضوع را سندیکا مستند ارائه کرده بود
اختراعی اضافه می کند: یکی از اقدامات اشتباه این دوره سازمان غذا و دارو این بود که سعی کردند بخش ماده موثره را تخفیف دهند و کوچک کنند. گفتند ماده موثره دارویی ۷۲ درصد نیازهای دارویی را تامین نمی کند درحالی که این موضوع را سندیکا مستند ارائه کرده بود. بعد ادعای گران فروشی در سندیکای ماده موثره را مطرح کردند که خلاف واقع بود. بنابراین با چنین ذهنیت هایی ارزش تامین را از این صنعت نادیده گرفتند و این نادیده انگاری موجبات این کمبودهای دارویی را در بازار رقم زد. همچنین ارز به تولیدکنندگان ماده موثره ندادند و بعد هم که قیمت دادند قیمت هایی را ارائه کردند که برای تولیدکننده توجیه ادامه فعالیت نداشت. بنابراین به یکباره ۷۲ درصد نیاز های دارویی کشور به گردن شرکت های داروسازی افتاد که باید نسبت به واردات اقدام می کردند که این موضوع خلاف قانون و در تضاد با فرمایشات مقام معظم رهبری است.
وی ادامه می هد: مسئولان سازمان غذا و دارو هیچ گاه حاضر نشدند در نشستی با حضور فعالان صنعت وضعیت را بررسی کنند. حتی در خصوص قیمت گذاری ماده موثره دارویی مدعی بودند که از منابع قیمت های جهانی قیمت گذاری ماده موثره داخلی را انجام داده اند؛ در صورتی که به هیچ عنوان به منابع قیمت گذاری جهانی دسترسی نداشتند. روش ها را به آن ها دورادور آموزش می دادیم اما مقاومت می شد. این نوع رفتار نامتعارف در سازمان غذا و دارو عوارضی ایجاد کرد که امروز سازمان دچار چنین چالش هایی شده است.
رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی تاکید می کند: البته اطمینان دارم که خیلی زود مشکلات پیش آمده به سمت اصلاح حرکت می کند و ما هم در این مسیر به متولیان سازمان غذا و دارو کمک می کنیم و از سایر اعضای صنعت دارو هم انتظار داریم که فداکاری کنند و خیلی به مباحث اقتصادی پافشاری نکنند؛ چرا که این موضوع با سلامت مردم درگیر است. حتی اگر به عنوان خیرات کارشان هم می خواهند در این شرایط بحرانی تلاش کنند که مشکلات مردم مرتفع شود و بعد هم به شکل منطقی دولت باید سعی کند فرایندی را فراهم کند تا سود منطقی نه خیلی زیاد و نه پایین که قانون هم در نظام قیمت گذاری به آن تاکید دارد اجرایی شود. به دنبال این ماجرا شرکت ها هم بتوانند به خدمات خود ادامه دهند تا مجبور به وابستگی بیشتر به بازارهای بیگانه نشویم.
بانک ها توان پرداخت تسهیلات درخواست شده را ندارند
اختراعی در پاسخ به برخی که مشکلات صنعت دارو را فقط محدود به سازمان غذا و دارو نمی دادند و بیمه ها و سایر نهاد ها هم مقصر می دانند بیان می کند: تغییر نرخ ارز که به شکل ناگهانی صورت گرفت یک شوک اقتصادی بود. قبل از این اتفاق روند تغییر آهسته قیمت ها شروع شده بود و ارز تمام داروهای OTC آزاد شده بود و اقلام دیگر هم به این لیست اضافه می شدند. بنابراین هم صنعت، هم بانک ها و بیمه ها می توانستند خودشان را با این روند هماهنگ کنند.
وی اضافه می کند: هر چند نسبت به بیمه ها انتقاد خاصی دارم که باید دارو طبق قانون اساسی به صورت رایگان به دست مردم برسد و نقش بیمه ها برای کشور که هزینه مستقیم از جیب مردم بسیار بالا است ضعیف است. اما با همه این شرایط نظام دارویی کشور به کار خود ادامه می داد. بنابراین فرض کنید بیماری داریم که بخش های مختلف این فرد بیمار است و نمی توانیم انتظار داشته باشیم دارویی شک دهنده به این او بدهیم و به یکباره خوب شود. بنابراین تغییرات ناگهانی خطر مرگ را فراهم می کند و وقتی به یکباره ارز را آزاد می کنیم فشار سنگینی بر دوش بیمه ها و سایر جاها می گذارد که باید از قبل این موضوع پیش بینی می شد.
بانک ها می توانستند تسهیلاتی که به شرکت ها می دهند را ۷ برابر افزایش دهند؟ بانک ها طبق محاسباتی که انجام شده ۲۰۰ هزار میلیارد تومان باید تسهیلات اضافه در یک سال پرداخت کنند
رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی ادامه می دهد: همه نهادها همچون سازمان برنامه و بودجه، بانک ها، بیمه و گمرک در نابسامانی پیش آمده شریک هستند. البته گمرک نقش کمرنگ تری دارد و از همه مهمتر بیمه ها و بانک ها در این بخش تاثیر گذار هستند. اما در این بخش سوالی از مسئولان دارم که باید پاسخ داده شود؛ واقعا بانک ها می توانستند تسهیلاتی که به شرکت ها می دهند را ۷ برابر افزایش دهند؟ بانک ها طبق محاسباتی که انجام شده ۲۰۰ هزار میلیارد تومان باید تسهیلات اضافه در یک سال پرداخت کنند. این حجم از تسهیلات نیازمند قانون جدیدی است. بانک ها برای پرداخت تسهیلات به ضمانت، گردش حساب سال گذشته داروسازان و غیره توجه می کنند که چنین تناسبی برای پرداخت تسهیلات به دست نمی آید. همچنین این حجم از منابع مالی را اکنون نداریم. بنابراین چطور می توانیم نسبت به بانک ها انتقاد کنیم؟
افزایش هزینه های دارو با اجرای طرح دارویار
اختراعی با اشاره به چالش هایی که طرح دارویار برای بیمه ها ایجاد کرده می گوید: ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بیمه ها باید بیشتر پول بگذارند تا قیمت دارو مطابق مصوبه مجلس تغییر نکند، آیا چنین منابعی وجود دارد؟ سازمان برنامه و بودجه شفاف در این حوزه بگوید چنین منابعی دارند که بیمه ها تغییر نکند؟ خیر چنین منابع مالی ای وجود ندارد. بنابراین این اعداد و ارقام است که حکومت می کند و هر چقدر بگوییم بانک ها و بیمه ها همراهی نمی کنند باید این موضوع را بدانیم که چنین منابعی ندارند که اختصاص دهند.
وی اضافه می کند: الان با بیمه های به نسبت ورشکسته رو به رو هستیم و بانک ها با چالش های بسیار بزرگی مواجه هستند. حتی اکنون بانک ها توان پرداخت تسهیلاتی که سال گذشته می دادند هم را هم ندارند. بنابراین چنین منابعی باید از کجا تامین شود که یک باره کالایی که ۳ میلیارد دلار ارز داشته و با قیمت ۱۲ هزار میلیارد تومان خریداری می شد و فقط ۷۵ هزار میلیارد تومان به اول زنجیره آن اضافه شود؟ این رقم را بانک ها حتی باید به زنجیره بعدی مثل شرکت های پخش و غیره هم باید پرداخت کنند. همچنین حاشیه سود بانک ها که به ابتدای زنجیره تحمیل می کنند نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. در کل تمام این هزینه ها به صورت مرکب تا آخر زنجیره افزوده می شود و نیازمند اعتبارات است. لذا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد سر انگشتی پولی است که باید از طرف تمام نهادها تامین شود تا قیمت دارو تغییر نکند.
باید از مسئولان پرسید چه در طرح دارویار و حذف ارز ترجیحی دادیم و چه گرفتیم که چنین تصمیمی گرفته شد؟ قرار بود ۷۰ هزار میلیارد تومان یارانه اول خط را به انتهای خط یعنی به بیمه ها بدهیم که چه اتفاقاتی رخ ندهد. حالا باید ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم علاوه بر یارانه اول خط بدهیم
رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی ادامه می دهد: بنابراین باید از مسئولان پرسید چه در طرح دارویار و حذف ارز ترجیحی دادیم و چه گرفتیم که چنین تصمیمی گرفته شد؟ قرار بود ۷۰ هزار میلیارد تومان یارانه اول خط را به انتهای خط یعنی به بیمه ها بدهیم که چه اتفاقاتی رخ ندهد. حالا باید ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم علاوه بر یارانه اول خط بدهیم؟ تمام این تصمیمات برای این گرفته شد که برای مثال قاچاق معکوس دارو اتفاق بیفتد؟ این یک دروغ بزرگ بود. دارو رگولیشن دارد و کدام کشور می تواند داروی قاچاق را به داروخانه ها راه بدهد؟ در حد چمدانی قاچاق دارو در مرزها همیشه وجود داشته و ادامه هم می یابد.
اختراعی تاکید می کند: یک دروغ بزرگی گفتند که بر اساس آن طرح بزرگی را اجرایی کنند که بازار دارویی که کلا در سال ۱۴۰۰ در حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده الان به ۲۷۰ هزار میلیارد تومان برسد که بنگاه هایی چون برخی از تولیدکنندگان و واردکنندگان منافع مالی خود را ببرند. این تصمیم کجا مردمی است؟ این طرح را اجرایی کردند و تمام شد. الان باید منطقی برخورد کنند و قیمت ها را به نحوی به اول زنجیره ندهند که تولید از توجیه اقتصادی فاصله بگیرند.
وی می افزاید: راه واردات را باز می کنند که فرهنگ مصرف دارو را از داروی داخلی به خارجی ببرند و این جنایتی پر هزینه است. بنابراین از آقای دارایی تشکر می کنم که استعفا کرد و اجازه داد روح جدیدی به نظام دارویی وارد شود که منطقی و اصولی همراه با در نظر گرفتن منافع مردم نظام دارویی مدیریت شود.
نظر شما