بازار؛ گروه استانها: مطالعات سازمان ملل متحد حکایت از این دارد که تا سال ۲۰۲۵ موضوع جنگ در غرب آسیا بر سر آب خواهد بود و ایران از بین ۳۰ کشور رو به خشک‌سالی، وضعیت بحرانی‌تری را دارد که باید از هم‌اکنون چاره‌اندیشی شود.
از سویی بر اساس تحقیقات سازمان کشاورزی ملل متحد «فائو» ایران رکورددار تولید محصولات کشاورزی آب‌بر در جهان است که متأسفانه بیشترین محصولات ازاین‌دست در استان‌های کم آب و مواجه با خشک‌سالی، کشت می‌شوند.
سود آنی کشت محصولات کشاورزی پر آب‌بر اقلیم همدان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و این موضوع در کنار خشک‌سالی سال‌های اخیر، منجر به نابودی منابع عظیم آبی استان شده که بی‌آبی همدان نتیجه همین اقدامات است
دقیق که می‌شویم در طول سال‌های متمادی، سود آنی کشت محصولات کشاورزی پر آب‌بر اقلیم همدان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و این موضوع در کنار خشک‌سالی سال‌های اخیر، منجر به نابودی منابع عظیم آبی استان شده که بی‌آبی همدان نتیجه همین اقدامات است.
آنچه در این میان به نظر می‌رسد اینکه سیاست‌های غلط و مدیریت ناصحیح درگذشته باعث نابودی منابع آبی استان همدان شده و باید در حوزه کشاورزی و صنعت که بخش اعظم آب، صرف آنها می‌شود توجه ویژه‌ای لحاظ شود تا با ارائه راهکارهای علمی و پژوهشی مصرف آب در این دو حوزه را به حداقل برسانیم.
نگاه به بخش کشاورزی گویای آن است که در بسیاری از مناطق کشور و استان همدان باید رویه کشت اصلاح شود و کشت دیم و تولید محصولات کشاورزی متناسب با اقلیم نیمه‌خشک و کم آب‌بر نظیر کلزا جایگزین محصولاتی پرآب بر شود که اگر این اقدام صورت پذیرد قطعاً به لحاظ اقتصادی در درازمدت باصرفه‌تر خواهد بود
نگاه به بخش کشاورزی گویای آن است که در بسیاری از مناطق کشور و استان همدان باید رویه کشت اصلاح شود و کشت دیم و تولید محصولات کشاورزی متناسب با اقلیم نیمه‌خشک و کم آب‌بر نظیر کلزا جایگزین محصولاتی پرآب بر شود که اگر این اقدام صورت پذیرد قطعاً به لحاظ اقتصادی در درازمدت باصرفه‌تر خواهد بود.
صحبت از حرکت به سمت کشت گیاه کم آب بر کلزا شد که در توضیح کلزا و فواید کشت این محصول در زمین‌های کشاورزی خالی از لطف نیست که عنوان کنیم کشت کلزا علاوه بر اینکه می‌تواند کشور را از واردات دانه‌های روغنی بی‌نیاز کند، باعث افزایش درآمد کشاورزان هم می‌شود.
کلزا از محصولات استراتژیکی است که توسعه کشت آن می‌تواند بی‌نیازی کشور از واردات دانه‌های روغنی را به دنبال داشته باشد ضمن اینکه توسعه این کشت می‌تواند علاوه بر مدیریت مصرف آب، در درآمدزایی بیشتر کشاورزان نیز نقش داشته باشد.
خاصیت سازگاری با محیط، ارزش تناوبی بالا، کنترل علف‌های هرز، استفاده بهینه از رطوبت و بارندگی، مقاوم به سرما، برداشت زودهنگام و در نتیجه آماده شدن زمین برای کشت دوم و داشتن ۴۰ درصد روغن بسیار باکیفیت از مزایای توسعه کشت کلزا است
خاصیت سازگاری با محیط، ارزش تناوبی بالا، کنترل علف‌های هرز، استفاده بهینه از رطوبت و بارندگی، مقاوم به سرما، برداشت زودهنگام و در نتیجه آماده شدن زمین برای کشت دوم و داشتن ۴۰ درصد روغن بسیار باکیفیت از دیگر مزایای توسعه کشت کلزا است.
بررسی وضعیت کشت این دانه روغنی باارزش در استان همدان گویای آن است که تلاش‌ها برای ترغیب کشاورزان به کشت کلزا انجام‌شده و تعهد صورت گرفته امسال کشت کلزا در ۶ هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان همدان بوده است.
بذور اصلاح‌شده برای کشاورزان تأمین و در راستای حمایت از کشت کلزا در استان همدان، مساعدت‌هایی با کلزا کاران در پیش‌گرفته شد
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در گفتگو با خبرنگار بازار در تشریح طرح‌های تشویقی و حمایت‌هایی از کلزا کاران همدانی با اشاره به بحث‌های ترویجی و برگزاری کلاس‌های آموزشی عنوان کرد: بذور اصلاح‌شده برای کشاورزان تأمین و در راستای حمایت از کشت کلزا در استان همدان، مساعدت‌هایی با کلزا کاران در پیش‌گرفته شد.
علی بایگانه بابیان اینکه کشت کلزا از نیمه شهریورماه آغازشده است، اظهار کرد: سال گذشته یک هزار و ۲۰۰ هکتار کلزا در استان همدان کشت‌شده بود که از این سطح یک هزار و ۴۰۰ تن کلزا از این سطح زیرکشت برداشت شد.
وی با اشاره به اینکه عملکرد کلزا در مزارع دو تن در هکتار است، عنوان کرد: قیمت خرید تضمینی کلزا با احتساب یارانه کشت ۲۴ هزار تومان در نظر گرفته‌شده به طوری که قیمت خرید تضمینی کلزا ۲۲۰ هزار ریال به ازای هر کیلوگرم در نظر گرفته‌شده و ۲۰ هزار ریال هم یارانه کشت پرداخت می‌شود.
۲۳ هزار کیلوگرم سهمیه بذور اصلاح‌شده کلزا در همدان
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: در سال زراعی (۱۴۰۲-۱۴۰۱) ۶ هزار هکتار سطح ابلاغی کشت کلزا برای استان همدان بوده و سهمیه بذور اصلاح‌شده به میزان ۲۳ هزار کیلوگرم لحاظ شده است.
علی بایگانه بابیان اینکه کشت کلزا در استان همدان سابقه‌ای دیرینه دارد و از سال ۷۹ در استان همدان انجام می‌شود، گفت: زمانی که کلزا به‌عنوان یک محصول استراتژیک در نظر گرفته شد، استان همدان در کشت این محصول از استان‌های پیشرو بود.
وی با تأکید بر اینکه در شرایط اقتصادی موجود باید تلاش کنیم تولیدات محصولات کشاورزی مانند کلزا را در داخل انجام دهیم تا امنیت غذایی داشته باشیم، افزود: استان همدان دارای ۶۹۲ هزار هکتار زمین زراعی (آبی و دیم) و ۱۱۷ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی است.
۸۵ درصد روغن موردنیاز کشور در سال از طریق واردات تأمین می‌شود و سالانه بیش از ۳۰ درصد ارزبری کالاهای اساسی به دانه‌های روغنی و استحصالات آن اختصاص می‌یابد
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز در این خصوص بابیان اینکه تولید دانه‌های روغنی نقش بسزایی در صرفه‌جویی ارزی و تسریع روند توسعه اقتصادی و امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا می‌کند، عنوان کرد: ۸۵ درصد روغن موردنیاز کشور در سال از طریق واردات تأمین می‌شود و سالانه بیش از ۳۰ درصد ارزبری کالاهای اساسی به دانه‌های روغنی و استحصالات آن اختصاص می‌یابد.
حسین فضلی با تأکید بر اینکه دانه‌های روغنی و مشتقات آن بعد از غلات به‌عنوان منبع تولید انرژی در تغذیه انسان و دام و طیور مطرح است به‌طوری‌که روغن آن برای مصرف خوراکی و صنعتی و کنجاله آن به‌عنوان خوراک دام و طیور مورداستفاده قرار می‌گیرد، گفت: یکی از ضرورت‌های توسعه و کشت دانه‌های روغنی صرفه‌جویی در هزینه‌های ارزی و کاهش وابستگی و درنتیجه تقویت امنیت غذایی و امنیت ملی است.
فعالیت کارخانه روغن‌کشی نهاوند با ظرفیت تولید سالیانه ۳۰۵ هزار تن روغن‌کشی و بسته‌بندی
فضلی با یادآوری اینکه در استان همدان کارخانه روغن‌کشی نهاوند با ظرفیت تولید سالیانه ۳۰۵ هزار تن روغن‌کشی و بسته‌بندی فعال است، عنوان کرد: نیاز سالانه استان همدان به روغن خوراکی ۳۱ هزار و ۵۰۰ تن است که توسط شرکت‌های پخش از کارخانه‌های تولید روغن نباتی کشور تأمین و توزیع می‌شود.
طبق بررسی‌ها تولید، امنیت و سلامت غذایی، مدیریت منابع آب و اقتصاد کشاورزی سه راهبرد مهمی است که وزارت جهاد کشاورزی پیگیری می‌کند و در استان همدان نیز جزء اولویت‌های کاری مهم به شمار می‌رود ضمن اینکه پس‌ازاین اولویت‌ها اصلاح الگوی کشت در رتبه بعدی خواهد بود چراکه اصلاح الگوی کشت اقتصادی کردن محصول، بهره‌وری بالا، امنیت و سلامت غذایی را به همراه خواهد داشت.
جایگزینی گیاهان کم‌آب ازجمله کلزا به‌جای گیاهان آب‌بر، توسعه کشت گلخانه‌ای و استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری ازجمله راهکارهای مدنظر در اصلاح الگوی کشت است که علاوه بر کاهش مصرف آب، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های جانبی برای کشاورز را به همراه دارد.
بر همین اساس قدم گذاشتن در مسیر تحقق اهداف ترسیم شده نیازمند حمایت های بیشتر دولت از کشاورزان است تا آنها را در این میدان پشتیبانی کند و به دنبال این اتفاق شاهد تغییر الگوی کشت و حفظظ بیشتر منابع آبی در استان همدان و کشور باشیم.
نظر شما