دستکاری قیمتی و واردات ناگهانی دو پابند کشت قراردادی

یاسمن بلوردی؛ خبرگزاری بازار- سیدجعفر حسینی، مشاور نظام صنفی کشاورزی کشور گفت: کشت قراردادی درواقع مشارکتی بین کشاورز و یک شرکت یا سرمایه گذار است که برای هرکدام یک وظیفه تعریف می شود. به این ترتیب اگر هر دو وظایف شان را خوب انجام دهند منافع هردوطرف تامین شود.

حسینی افزود: در کشت قراردادی اموری مانند تامین نهاده ها، سرمایه‌گذاری، پشتیبانی فنی ومشاوره‌ای، معمولا به عهده سرمایه گذار است و بحث تولید از عرصه که شامل زمین و آب می‌شود تا مرغداری و مرغ، دامداری و دام و غیره هم به عهده کشاورز است.

نقاط ضعف کشت قراردادی در کشور

وی ادامه داد: ما اصولا در کشورمان تجربه کشت قراردادی را از سالیان دور در محصول چغندرقند داریم و در سالهای اخیر نیز در مرغ تجربیات خوبی را شاهد بوده ایم. کشورهای دیگر هم اگرچه در این زمینه بیشتر فعالیت کرده‌اند اما کشورهای صاحب نام نیز ۳۰ تا ۴۰ درصد کشاورزی قراردادی دارند.

این فعال بخش کشاورزی خاطرنشان کرد: با تجربه ای که در بحث کشت قراردادی کسب کرده‌ایم، یکسری نقاط ضعف برایمان مشخص شده است. از جمله اینکه در کشت قراردادی قیمت و تضمین خرید قائدتا بسیار اهمیت دارد که در تجربه کشت قراردادی چغندرقند تعیین کننده قیمت بعنوان متولی و سیاستگذار، دولت است. اما در کشت قراردادی بایستی دولت خودش چندان مداخله نکند و دخالت دولت کمتر شود، پس این یک ضعف ما است.

حسینی تصریح کرد: یکی دیگر از ضعف ها ما این است که بر اساس آنچه که تا به امروز تجربه کرده‌ایم می‌دانیم که مهمترین موضوع کشت قراردادی قیمت و تثبیت خرید است، اما ما بایک چالش مواجه میشویم و آن این است که موضوعات دیگری بر کشت قراردادی تاثیر می‌گذارند. به عنوان مثال به یکباره واردات شکر انجام میشود و بر کشت قراردادی تاثیر میگذارد پس کارخانجات نمیتوانند به تعهدات‌شان عمل کنند و مطالبات طرف قراردادشان را به موقع بدهند. این در حالی است که در کشاورزی قراردادی شرط این است که سرمایه گذار اول تثبیت پرداخت بها را داشته باشد.

در کشت قراردادی باید یک معامله برد-برد باشد

وی تصریح کرد: اگر قصد داریم که کشت قراردادی را به صورت واقعی کار کنیم، بایستی یک مبادله و معامله برد-برد باشد. اگرچه این موضوع در کشور هنوز چندان جا افتاده نیست و هرگروهی به دنبال تامین منافع خودش است.

حسینی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه کشاورزان ما غالبا خرده‌پا هستند و در قطعات کوچک تولید میکنند، در نتیجه کشت قراردادی به آنها کمک میکند. به عنوان مثال در مورد محصول چغندر قند کشاورز میتواند با اطمینان محصولش را کشت کند و در پایان نیز آن را به کارخانه تحویل بدهد اما اگر کشت قراردادی نباشد کشاورز نمی‌داند کجا میتواند محصولش را بفروشد،  و از طرف دیگر بحث حمل و نقل و بسیاری موارد دیگر را نیز باید مدیریت کند که مسلما سختی های خودش را دارد. بنابراین اگردر این کار  پایبندی باشد و اصول کاملا رعایت شود، کشت قراردادی به بخش کشاورزی میتواند بسیار کمک کند.

اجرای کشت قراردادی مستلزم وجود تشکیلاتی منسجم و با ضوابط قانونی است

فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران در خصوص بایدها و نبایدهای کشت قراردادی گفت: یکی از ضرورتی ترین اقدامات در کشت قراردادی این است که الزامات قانونی کشت‌های قراردادی باید تعیین شود و درقوانین کاملا تعریف شود.

منوچهری افزود: از سوی دیگر سرمایه گذار هم باید سرمایه گذار واقعی باشد؛ چون کشت های قراردادی ما الان تاحدودی به شکل دلالی است. به همین دلیل در حالی که اصول کشت قراردادی قبل از فرایند تولید است، اما می‌بینیم که کشت‌های قراردادی الان عمدتا بیشتر دلالی است و از انتها یا وسط کار این افراد وارد کار میشوند.

وی تصریح کرد: علاوه بر این منابع مالی شرکت‌ها باید بررسی شود و حتی رتبه بندی شود که با هرکدام با توجه به رتبه بندی و پشتوانه شان کشت قراردادی را کار کنند نه اینکه وسط کار شرکتی وارد شود که منابع مالی ندارد و فقط یک شرکت ثبتی باشد که به دنبال سود است.

منوچهری گفت: بنابراین کشت قراردادی مستلزم این است که یک تشکیلاتی فراهم شود و این تشکیلات کشاورزانی متعهد به خودش داشته باشد. به عنوان مثال اگر فرض کنیم قراردادی بین طرفین برای محصول زعفران بسته شود و طرف خریدار و سرمایه گذار متعهد شود که در هنگام برداشت، زغفران را کیلویی ۱۰ میلیون تومان از کشاورز خریداری کند اما محصول را سرما یا آفت بزند و قیمت آن به کیلویی ۲۰ میلیون تومان برسد، آیا کشاورز باز هم حاضر است آن را به خریدار  با قیمت ۱۰ تومان تحویل بدهد؟ چه الزامی و تضمینی برا این کار وجود دارد!؟