بازار؛ گروه خودرو: خودروسازان همواره در تلاش هستند که براساس فرمان هشت دستوری رییس جمهور، افزایش تولید خودرو را در سال جاری ایجاد کنند. این موضوع در حالی دنبال می شود که قطعه سازان با کمبود نقدینگی و عدم برنامه تولید همراه هستند. از سوی دیگر نوسان روز افزون قیمت مواداولیه و تاخیر در پرداخت خودروسازان مزید برعلت شده تا نقدینگی جامعه قطعه سازی در شرایط فعلی روند نزولی خود را با سرعت بیشتر طی کند. افزایش تیراژ تولید سازوکار و الزامات مالی را می طلبد که دو واحد خودروساز بزرگ کشور در حال حاضر فاقد آن هستند. شاید بهتر باشد برای بهبود بازار خودرو و تامین نقدینگی دولت به همان اندازه که در تولید و فروش خودرو دخالت دارد، تامین منابع مالی نیز دخالت با قید فوریت داشته باشد. به همین بهانه برای بررسی شرایط مالی قطعه سازان با محمود نجفی سهی عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن و نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور به گفت وگو پرداختیم:
* باتوجه به اینکه خودروسازان در سال جاری برنامه افزایش تیراژ محصولات را دارند، شرایط پرداخت مطالبات و نقدینگی قطعه سازان به چه شکل است؟
تولید قطعه در کشور با سه بخش مهم مواد اولیه، خودروساز و بازار ارتباط مستقیمی دارد. قطعه ساز باید مواداولیه را نقد خریداری و به صورت نسیه و بلاتکلیف به فروش برساند. بلاتکلیفی مشکل اصلی تولیدکنندگان در شرایط فعلی است. در مقطعی از زمان خودروسازان به دنبال پرداخت مطالبات به صورت یک ماهه بودند، در همان زمان این موضوع را به حدی طولانی کرد که قطعه سازان مجبور به رضایت در پرداخت ۴۵ روزه شدند. این روند از ۴۵ روزه به دوماهه و چهار ماهه افزایش یافت. چند روز پیش در جلسه انجمن صنایع همگن و نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور در خصوص تامین مالی جهت تولید براساس نیاز خودروسازان برگزار شد. در این جلسه ارقام بزرگ مالی برای تامین نیاز خودروسازان اعلام شد، قرار به خرد کردن ارقام بزرگ مالی جهت شناسایی منابع مختلف شد، اما نتوانستیم منبع مالی پیدا کنیم. در پایان جلسه قرار شد روی قیمت مواداولیه تمرکز کنیم.
* به قیمت مواد اولیه اشاره کردید، بسیاری از تولیدکنندگان نسبت به ارتباط صنایع بالادستی و پایین گله دارند، نظر شما در این خصوص چیست؟
قیمت مواداولیه در بازار هیچ پایداری ندارد، اگر اخباری در خصوص برجام منتشر شود، بازار این خبر را خوب برداشت کنند قیمت مواداولیه افزایش می یابد. اگر خبر منتشر شده در خصوص برجام را بد برداشت کنند، بازار اقدام به فروش نمی کند. به طور مثال، شخصا با یک تامین کننده ورق فولادی به مدت مدیدی تعامل دارم، صبح طی تماسی هر کیلو ورق مورد نیاز را ۲۳ هزار تومان اعلام کرد. عصر برای تحویل ورق مراجعه کردم، همان ورق را با بها ۲۴ هزار تومان تحویل داد. قطعه سازان در چنین شرایطی مشغول به تولید هستند، علاوه بر مساله بلا تکلیفی تولید کنندگان با چالش های ارزی و قوانین واردات نیز مواجه هستند. پرداخت های خودروسازان به قطعه سازان مشخص نیست، پیشتر به پرداخت های چهار ماهه اشاره کردم، ولی بیشتر از ۷۰ درصد قطعه سازان طی چهارماه دریافت مالی نداشته و معمولا پرداخت مطالبات به شش ماه نیز می رسد.
* خودروسازان برای حل این مشکل چه اقدامی می توانند انجام دهند؟ چرا صنایع بالادستی مشمول قیمت گذاری دستوری نیستند؟
مشکل فراتر از آن است که بگویم خودروساز می تواند آن را حل کند، اقتصاد کلان کشور در شرایط مبهم قرار دارد. در پاسخ به قسمت دیگر سوال شما باید بگویم؛ شخصا فشاری به انجمن صنایع همگن و نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور وارد کردم که نامه ای با محوریت بررسی و دخالت در خصوص قیمت مواد اولیه مجلس شورای اسلامی نامه ای بزنیم. زیرا محاسباتی انجام داده ام که کانی های فلزی مانند مس و سنگ آهن ۱۲۰ درصد سود خالص برای تولید کنندگان آن داشته است. این سود را براساس تمام واحدهای بورس طی هفت سال بررسی کردم، موادپتروشیمی با احتساب دلار ۳ هزار تومان از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ با ۶۴ درصد سود خالص اقدام به فروش محصول براساس همان واحد بورسی اعلامی داشته است.
۱۹ قطعه ساز که متعلق به خودروسازان هستند در بورس حضور دارند. چهار سال فعالیت مالی این شرکت ها در بورس را بررسی کردم که سود های عملیاتی و غیرعملیاتی آن ها ۲.۴ درصد بوده است
فلزات در مجموع با ۴۰ درصد سود خالص محصولات خود را عرضه کردند، این درحالی است که ۱۹ قطعه ساز که متعلق به خودروسازان هستند در بورس حضور دارند. چهار سال فعالیت مالی این شرکت ها در بورس را بررسی کردم که سود های عملیاتی و غیرعملیاتی آن ها ۲.۴ درصد بوده است.
* آیا قطعه سازان نسبت به شرایط تعامل اقتصادی دولت با صنایع بالادستی اظهار نظری نداشته اند؟
جلسات ستاد تسهیل ملی را به عنوان نماینده اتاق ایران شرکت می کنم، گروهی از فعالان استخراج سنگ آهن در جلسه ای حضور داشتند و اصرار به افزایش قیمت کالای خود داشتند. این گروه مدعی بودند که قیمت تمام شده کالا آن ها ۱۴۰ واحد است. این گروه درخواست اعلام افزایش قیمت محصول شان از اتاق ایران به بورس را داشتند. در آن جلسه با درخواست افزایش این گروه مخالفت کردم، درخواست این گروه را به اتاق بازرگانی ارسال و درخواست بررسی کل فرآیند فولاد را از زنجیره خاک تا شرکت های تولیدکننده داشتم تا سود به صورت عادلانه در این زنجیره تقسیم شود. گاهی متعجبم که قطعه سازان با این شرایط چگونه به فعالیت خود ادامه می دهند.
در حال حاضر خودروسازان با قطعه سازان قراردادهای سه جانبه منعقد می کنند، یعنی خودروسازان از اعتبار قطعه ساز استفاده کرده و قراردادی به تولیدکننده جهت ارائه به بانک می دهند
* شنیده می شود که خودروسازان برای بهبود و تسریع در روند پرداخت اقدام به قراردادهای سه جانبه با قطعه سازان می کنند، نظر شما در خصوص این نوع قراردادها چیست؟
در حال حاضر خودروسازان با قطعه سازان قرار دادهای سه جانبه منعقد می کنند، یعنی خودروسازان از اعتبار قطعه ساز استفاده کرده و قرار دادی به تولیدکننده جهت ارائه به بانک می دهند. خودروسازان چک به قطعه سازان می دهد که معمولا وصل چک انجام نشده و قطعه ساز برای حفظ اعتبار خود مجبور به وصول آن چک توسط سرمایه ریالی خود است. در حال حاضر مقدار زیادی چک به شیوه وصول مذکور در دست قطعه سازان وجود دارد.
* باتوجه به اینکه به بحث سود دهی صنایع بالادستی اشاره داشتید، آیا بررسی در خصوص کاهش قیمت محصولات این صنایع برای بهبود وضعیت نقدینگی صنعت خودرو نیز داشتید؟
اگر صنایع بالادستی به طور متوسط ۲۵ درصد تخفیف به قیمت محصولات شان دهند، ۲۰ درصد سود خالص در زمان عرضه محصول خواهند داشت.
شرکت ذوب آهن اصفهان، صنایع مس و پتروشیمی طی پنج سال سرمایه گذاریشان مستهلک شده است، هیچ جای دنیا چنین استهلاکی برای سرمایه گذاری وجود ندارد
برای صنایع سنگین استهلاک سرمایه طی پنج سال بسیار ایده آل است. شرکت ذوب آهن اصفهان، صنایع مس و پتروشیمی طی پنج سال سرمایه گذاریشان مستهلک شده است، هیچ جای دنیا چنین استهلاکی برای سرمایه گذاری وجود ندارد. باتوجه به اینکه انرژی هنوز با افزایش بها ۱۰ برابری در قیاس با دلار سه هزارتومانی مواجه نشده است، اگر مبنا را همین ارز سه هزار تومانی قرار و ۲۵ درصد صنایع بالادستی مذکور به محصولات شان تخفیف دهند، همانطور که اشاره کردم ۲۰ درصد سود خالص خواهند داشت.
* به عنوان سوال پایانی، بسیاری از قطعه سازان نسبت به بی برنامگی در خصوص افزایش یا کاهش تولید خودرو در کشور گله دارند، نظر شما در این رابطه چیست؟
تولید در کشور فاقد برنامه است، یکی از بحث های که در جلسه صنایع همگن و نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور داشتیم، ورود تعداد فراوان خودروهای خارجی جهت مونتاژ به کشور است. این خودروها به حدی تیراژ پایین دارند که توجیه اقتصادی برای ساخت داخل ندارند. از سوی خودروهای مذکور به مدت طولانی روی خط تولید قرار نمی گیرند و پس از سه سال فیس لیفت می شوند. قطعه سازان نمی توانند روی این خودروها سرمایه گذاری کنند، کما اینکه قطعه سازان تجربه همکاری با فرانسوی ها را داشتند که علیرغم سرمایه گذاری کلان، خطوط و قالب هایشان اکنون بلا استفاده است.
موضوع افزایش تیراژ در جلسه ستاد ملی بررسی شد که بانک مرکزی اعلام کرد منابع مالی برای اجرای آن نداریم
تولید خودرو در کشور بی برنامه است، زمانی که خارج از بدنه خودروسازی ابلاغی برای افزایش ۵۰ درصدی تیراژ می رسد، آیا به همین سادگی رشد تیراژ محقق می شود؟ موضوع افزایش تیراژ در جلسه ستاد ملی بررسی شد که بانک مرکزی اعلام کرد منابع مالی برای اجرای آن نداریم.
نظر شما