حذف یارانه آرد بازار را رقابتی و عادلانه کرد| کنترل تورم پیش کش؛ ثبات را به اقتصاد بازگردانید

بازار؛ گروه صنعت: واقعی شدن قیمت ها و حذف یارانه گندم و آرد با انتقادات بسیاری همراه بود. بسیاری از کارشناسان اجرای این تصمیم را در شرایط فعلی به نفع اقتصاد کشور نمی دانستند و معتقد بودند که دولت باید به صورت تدریجی دست به چنین جراحی بزرگی می زد.

صرف نظر از اشکالاتی که در نحوه اجرای این طرح بود، برخی از فعالین صنعت غذا آن را تصمیمی درست در راستای حذف رانت ها و رقابتی شدن فضای تولیدی کشور می دانند.

تورج جمشاسب که تولید کننده محصولات غذایی سلامت محور(انواع نات بار و پروتئین بار) است، در گفتگو با بازار می گوید: در گذشته اختلاف قیمت بین محصولات و خوراکی های سلامت محوری همچون پروتئین بارها بسیار زیاد بود. چرا که واحدهای تولید کننده کیک و بیسکوییت که آرد و گندم یارانه ای دریافت می کردند اما ما تمام مواد اولیه مورد نیاز خود را باید از بازار آزاد و به قیمت واقعی خریداری می کردیم.

وی افزود: در چنین شرایطی طبیعی بود که مردم هم به سمت خرید خوراکی های ارزان قیمت بروند. او می گوید اما حالا شرایط فرق کرده و بازار کاملا عادلانه و رقابتی و اختلاف قیمت ها منطقی شده است.

او همچنین در بخش دیگری از صحبت های خود به مساله بی ثباتی اقتصادی اشاره کرد و گفت: قیمت ها از ابتدای سال تا حالا چندین بار تغییر کرده است. کار به جایی رسیده که ما به مسئولین می گوییم کنترل تورم پیش کشتان، عنایت بفرمایید قیمت ها را فقط ثابت نگه دارید تا تولید کننده قدرت برنامه ریزی داشته و بداند که در ماه های آینده با چه قیمت هایی مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کند.

او که در نوروز امسال به دلیل نبود شناور و نامناسب بودن شرایط انبارها گمرک ناچار به معدوم کردن محموله صادراتی خود شده، گفت: خودمان درهای صادرات را به روی خود بسته ایم.

متن کامل گفتگوی بازار با تورج جمشاسب فعال صنعت غذا و تولید کننده خوراکی های سلامت محور(انواع نات بار و پروتین بار) را در ادامه می خوانید:

به دلیل نرخ بالای تورم و کاهش قدرت خرید بسیاری از مردم ناچارند که محصولاتی را خریداری کنند که ارزش غذایی نداشته و در عمل به بدن آنها هم آسیب می رساند. اما تنها اتفاق مثبتی که در ماه های اخیر شاهد آن بودیم، واقعی شدن قیمت بسیاری از محصولات از جمله آرد و روغن و شکر است

*بر اساس آمار موجود قیمت برخی از اقلامی خوراکی در ماه های اخیر بین ۱۰۰ تا حدود ۳۰۰ درصد افزایش یافته است. این تغییر قیمت چه تاثیری روی بازار محصولات سلامت محور داشته است؟

افزایش نرخ تورم روی قدرت خرید همه مردم حتی دهک های متوسط درآمدی تاثیر منفی گذاشته شده است. شاید تنها بتوان گفت که ۲ الی ۳ درصد مردم کشور هستند که خیلی از گرانی های اخیر آسیب ندیده و توانایی مالی آنها کاهش چندانی نداشته است. در شرایطی قدرت خرید و مالی مردم روبه کاهش است، اندازه بازار کوچک و کوچک تر می شود. به جرات می توان گفت که بازار تمامی اقلام خوراکی های غیر اساسی روزهای سختی را سپری می کنند اما شرایط در برخی از محصولات سخت تر است.

به عنوان مثال محصولات سلامت محور و غذای عمل گرا و فرا سودمند که در حالت عادی هم ارزان نبوده و خرید آنها اولویت خرید بسیاری از خانوارها نیست. حالا شما خود فرض کنید که تورم های وحشتناکی که ما در کشور تجربه می کنیم، چه بلایی را سر بازار این محصولات می آورد و تا چه اندازه بین قدرت خرید مردم و قیمت این محصولات فاصله ایجاد می کند. به همین دلیل گرانی ها و نرخ بالای تورم تقاضای محصولات سلامت محور را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. متاسفانه تورم مردم را به سمت اجناس بی کیفیت ارزان قیمت سوق می دهند. بسیاری از مردم از سر ناچاری مجبورند که محصولاتی را خرید کنند که ارزش غذایی نداشته و در عمل به بدن آنها هم آسیب می رساند. اما تنها اتفاق مثبتی که در ماه های اخیر شاهد آن در بازار بودیم، واقعی شدن قیمت بسیاری از محصولات از جمله آرد و روغن و شکر در بازار است.

*اما بسیاری از فعالین صنعت غذا مدعی اند که این آزاد سازی در عمل قدرت خرید مردم را کاهش داده و تقاضا را در بازار محدود کرده است. چرا به نظر شما واقعی کردن قیمت این اقلام به نفع خوراکی سلامت محور بوده است؟

پیش از واقعی کردن قیمت ها یک رقابت ناعادلانه و نابرابر بین کارخانجاتی که از مواد اولیه یارانه ای استفاده می کردند و تولیدکنندگان محصولات فرا سودمند وجود داشت. اما حالا بعد از آزاد سازی قیمت ها، بازار رقابتی و عادلانه شده است. کیکی که پیش از این به قیمت ۲ هزار تومان فروخته می شود، با حذف یارانه ها به حدود ۱۰ هزار تومان رسید. شاید در گذشته یک خوراکی سلامت محور و فرا سودمند ۱۰ هزار تومان با یک کیک و بیسکوییت ساده تفاوت داشت اما حالا این فاصله قیمتی به شدت کاهش پیدا کرده و تمایل به استفاده از محصولات سلامت محور کمتر شده و مردم راحت تر می توانند انتخاب کنند. به عبارت دیگر می توان گفت که عادلانه شدن فضای رقابتی باعث شده که فروش و تقاضای برخی از محصولات ما افزایش پیدا کند.

فعالان اقتصادی بیش از اینکه از تورم آسیب ببینند از نوسان قیمت ضربه می خورند. جالب است که بدانید بهای برخی از مواد مصرفی در صنعت ما ۳ برابر شده است

*همانطور که شما هم اشاره کردید قیمت اقلام خوراکی در ماه های اخیر جهش بی سابقه ای را تجربه کرده است. این افزایش قیمت ها تا چه اندازه قیمت تمام شده تولید شما را بالا برده است؟

فعالان اقتصادی بیش از اینکه از تورم آسیب ببینند از نوسان قیمت ضربه می خورند. جالب است که بدانید بهای برخی از مواد مصرفی در صنعت ما ۳ برابر شده است. به عنوان مثال ماده اولیه ای که قیمت آن یک ماه پیش ۳۳ هزار تومان بوده حالا به قیمت ۱۰۹ هزار تومان فروخته می شود. کار به جایی رسیده که ما به مسئولین می گوییم کنترل تورم پیش کشتان، عنایت بفرمایید قیمت ها را فقط ثابت نگه دارید تا تولید کننده قدرت برنامه ریزی داشته و بداند که در ماه های آینده با چه قیمت هایی مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کنند. به جرات می توان گفت که قیمت تمام شده تولیدات ما بین ۴۰ الی ۵۰ درصد افزایش یافته و هیچ معلوم نیست که در آینده چه بلایی سر قیمت ها خواهد آمد. این نبود ثبات قدرت برنامه ریزی و مدیریت را از فعال اقتصادی گرفته است.

*شیرینی و شکلات های سلامت محوری که در داخل کشور ما تولید می شوند، آیا قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی هستند؟

بخشی از محصولات ما به دبی و کشورهای CIS صادر می شود. جالب است که بدانید فرا سودمند در این کشورها طرفداران بسیاری دارد. مذاکرات برای صادرات به دبی، ونزوئلا و قزاقستان هم انجام شده و در انعقاد قرارداد هستیم. پروتین بارها در ایران خیلی شناخته شده نیست اما در کشورهای اروپایی و CIS این محصول کاملا شناخته شده هست و طرفداران بسیاری دارد. جالب است که بدانید قیمت فروش محصولات ایران در مقایسه با نمونه مشابه خارجی بسیار پایین تر است در این حالی است که کیفیت و طعم بهتری دارد.

مساله تحریم و بسته بودن سویفت مهم ترین مشکل صادرکنندگان است. جابه جایی پول دست کم هزینه های ما را ۱۰ درصد افزایش داده است. جدای از این به دلیل تحریم ناچار به انتقال چمدانی پول یا انتقال از طریق صرافی هستیم. این در حالی است که تعداد کسانی که در تجارت بین الملل حاضر به پرداخت پول نقد هستند، بسیار کم است

*مهم ترین موانع صادراتی که هم اکنون وجود دارد، چیست؟

اولین مشکل ما قوانین حاکم بر کشور است. اما مشکل دوم به طولانی بودن بروکراسی های ادارای و فرآیند صادرات کالا در گمرکات کشور است. به عنوان مثال کارخانه ما در عید نوروز کارهای لازم برای صدور محموله ای به دبی را انجام داده بود. اما متاسفانه جنس کالای من ۱.۵ ماه در انبار گمرک که هیچ گونه امکانات خنک کننده ای هم نداشت، باقی ماند و خراب شد. در نهایت من تولیدکننده ناچار به معدوم کردن تولیدات و محصولات خود شدم. نامناسب بودن انبارهای گمرک از دیگر مشکلات فعالان صنعت غذا و خوراکی هاست. اما مشکل دیگر به سیستم حمل و نقل ما بر می گردد. یکی از بازارهای مناسب و بالقوه صادراتی ما بازار کشورهای آفریقایی است اما متاسفانه امکان صادرات مستقیم به بازار این کشورها وجود ندارد. ما ناچار هستیم که جنس خود را به بنادر دبی ارسال کنیم و بعد از آنجا محوله های صادراتی خود را به جنوب آفریقا صادر کنیم. این فرآیند دست کم ۶ زمان زمان می برد این در حالی است که ماندگاری محصول غذایی ۱۲ ماه است. به عبارت دیگر خودمان درهای صادرات را روی خودمان بسته ایم. ما تاجر هستیم و به نوعی سعی می کنیم که همه این مشکلات را حل کنیم. اما یک مشکل اصلی که نمی توان از کنار آن راحت گذشت، مساله تحریم و بسته بودن سویفت است. جابه جایی پول دست کم هزینه های ما را ۱۰ درصد افزایش داده است. این حجم از افزایش هزینه در حالی به ما تحمیل شده که در تجارت یک درصد کاهش هزینه و قیمت تمام شده می تواند به موفقیت یک صادرکننده کمک بزرگی کند. جدای از این تعداد کسانی که حاضر به پرداخت پول نقد هستند در تجارت بین الملل بسیار کم است.

*چرا باید یک محصول غذایی که امکان فاسد شدن دارد، ۴۵ روز در انبار گمرک باقی بماند؟

متاسفانه شناوری برای انتقال بار صادراتی به نزدیک ترین مقصد صادراتی ما وجود نداشت. در آن روزها اولویت انتقال به صیفی جات و کالاهایی که سریع الفساد هستند، اختصاص داده شده بود و متاسفانه محموله صادراتی من خراب شد. این مساله به خوبی نشان می دهد که تا چه اندازه در زیرساخت های لازم برای توسعه صادرات ضعف داریم.