بازار - دکتر روح اله کهن هوش نژاد(تحلیلگر اقتصاد انرژی) : مثل همیشه و در ابتدای سال میلادی جدید، تحلیل‌گران تلاش می‌کنند چشم اندازی از بازار نفت ارائه دهند. کاهش تنش تجاری میان ایالات متحده و چین از جمله عوامل مهم خوش بینی به بازار نفت و افزایش قیمت در سال ۲۰۲۰ به شمار می آید. با حذف عوارض گمرکی از محصولات پتروشیمی چین، فشار بر حاشیه سود این شرکت ها می کاهد. فشار سیاستمداران آمریکایی بر ترامپ نیز نشان می دهد رئیس جمهور آتی حتی اگر خود ترامپ باشد، از شدت جنگ تجاری خواهد کاست و این مسأله باعث بهبود تقاضای نفت می شود.
اما در دومین روز از سال ۲۰۲۰، خبر ترور ناجوانمردانه سردار سپهبد قاسم سلیمانی و یاران همراهش همه را داغدار کرد. سردار سلیمانی با برنامه های استراتژیک خود آمریکای یها را در سراسر منطقه از عراق و سوریه تا افغانستان و یمن مستأصل کرده بود. وی اخیراً به همراه سپاه پاسدارن در فهرست به اصطلاح تروریست های ایالات متحده قرار گرفته بود. اما این اقدام نگرانی هایی در درون ایالات متحده درخصوص پیامدهای بلندمدت آن ایجاد کرده است.
نخست این که ایران انتقام خواهد گرفت و مقامات جمهوری اسلامی این مطلب را رسماً اعلام کرده‌اند. فرمانده جدید سپاه قدس نیز منصوب شده و به نظر می رسد وی انگیزه لازم را برای این کار دارد. لذا آمریکایی ها اتباع خود را از عراق خارج کرده اند. اما ایران قطعاً خود را به عراق و حتی منطقه محدود نخواهد کرد و تجربه نشان داده ایران توانایی دستیابی به اهداف دورتر را نیز دارد. حملات سایبری نیز می تواند گزینه دیگری باشد.
دوم اینکه ممکن است انتقام ایران فوری نباشد اما قطعاً در زمان و مکان مناسب و با در نظر گرفتن احتمال بالای موفقیت اتفاق خواهد افتاد. گزینه ایران می تواند اهدافی در عربستان سعودی یا امارات باشد و یا این که کشتی ها و منافع آمریکا را در آبهای خلیج فارس مورد هدف قرار دهد.
درخصوص اثر این اتفاق بر بازار نفت، به وضوح می توان گفت بازارها وارد سطح جدیدی از ریسک ژئوپلتیک شده اند. اولین واکنش افزایش چند دلاری قیمت نفت بود و در همان روز ترور، قیمت نفت برنت حدود ۳ درصد افزایش یافت و به بشکه ای ۶۹ دلار نزدیک شد. اما چنانچه پاسخ ایران به شهادت سردار سلیمانی، زیرساخت های نفت و گاز، شرکتها یا میادین نفتی و یا حرکت نفتکش ها در خلیج فارس را تحت تأثیر قرار دهد، قیمت نفت باز هم بالا خواهد رفت. بر اساس مطالعه ای که توسط مرکز سیاست گذاری انرژی جهانی دانشگاه آمریکایی کلمبیا در نوامبر سال ۲۰۱۹ انجام شده، در صورتی که تنش میان ایران و آمریکا به زیرساخت های نفتی عربستان یا امارات آسیب جدی (مانند حمله موشکی) وارد نماید، اختلال در عرضه نفت بین ۱ تا ۲ سال همراه با کاهش ۵.۵ میلیون بشکه نفت در روز خواهد بود و قیمت نفت میتواند در کوتاه‌مدت به بشکهای ۹۰ تا ۱۲۰ دلار برسد.
ممکن است این تصور وجود داشته باشد که به دلیل رشد و توسعه نفت شیل در ایالات متحده، این کشور کمتر نگران اختلال در عرضه نفت باشد، اما قیمت ها در ایالات متحده از بازار جهانی تأثیر میپذیرند و همان طور که قبلاً در مقاله واکاوی حمله به آرامکو از منظر استقلال انرژی آمریکا نشان دادیم، آمریکا علی رغم آغاز دوره وفور نفت در این کشور، همچنان وابستگی زیادی به بازارهای جهانی داشته و به استقلال انرژی دست نیافته است.
نظر شما