بازار؛ گروه استانها: تغییر نرخ ارز وارداتی مواد اولیه تولید سموم و سموم آماده ارز ترجیحی به نیمایی در یک سال گذشته موجب گرانی چند برابری نهاده های بخش کشاورزی شده است.
افزایش قیمت سموم هم چنین موجب ورود متخلفان به حوزه تولید این ملزومات برای کسب سود شده است و به همین دلیل کارگاه‌های زیر پله‌ای تولیدکننده سموم تقلبی رشد قارچی داشته است.
ضعیف شدن تدریجی خاک به دلیل کشت مستمر، استفاده کشاورزان از انواع کودها و سموم زراعی را ضروری می بخشد اما از طرف دیگر وجود سموم تقلبی، فاسد و بی‌کیفیت و افزایش افسارگسیخته قیمت کود در کنار خشک‌سالی بی‌سابقه، موجب نابودی بخشی از محصولات زراعی و باغی در باغات و مزارع خراسان رضوی شده است.
در شرایطی که مشکلات پرشمار بخش کشاورزی ازجمله کم‌آبی، گرما و تغییر اقلیم، تولیدات زراعی و باغی این منطقه را تهدید می‌کند؛ گاه شاهدیم که کودهای شیمیایی مورداستفاده باکیفیت بسیار پایین و قیمت بالا وارد این شهرستان می‌شود و از سویی ارائه راهنمایی‌های نادرست کارشناسی در چندوچون استفاده از سموم، به مرگ تدریجی باغ‌ها و کشتزارها می‌انجامد.
انتخاب سموم بر اساس تجربه
گیاهان برای رشد و نمو خود نیاز حیاتی به برخی از عناصر دارند. خاک زمین، تمام عناصر را به میزان کافی در دل خود جای نداده است لذا برای افزایش بازدهی محصولات کشاورزی به برخی کودها و سموم نیاز است که کشاورزان باید با کمک کارشناسان این بخش نسبت به استفاده از آن اقدام کنند و در این میان ارتقای دانش کارشناسان فروش سم و کود و حضور بیشتر متخصصان جهاد کشاورزی در بین کشاورزان و باغداران، به منظور راهنمایی آن‌ها به‌منظور انتخاب و نحوه استفاده درست، ضروری است.
حسین صولت یکی از باغداران شهرستان طرقبه و شاندیز در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: یک لیتر سم «دیازینون» که تا دو سال پیش تنها ۶۰ هزار تومان قیمت داشت به‌یک‌باره سال گذشته به قیمت ۱۷۰ هزار تومان و امسال به لیتری ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.
وی بابیان اینکه استفاده از این سم دیگر در باغات میوه مقرون به‌صرف نیست اظهار می‌کند: در همین راستا برای استفاده از سم ارزان‌تر و مقرون‌به‌صرفه از یکی از فروشگاه‌های سم فروشی مشورت گرفتم اما در نهایت به دلیل ناآشنایی با سم جدید برخی از درختان میوه مانند گیلاس و شلیل دچار سوختگی شدند و نیمی از محصول آن ها از بین رفت.
این باغدار اذعان می کند: اغلب فروشگاه‌های عرضه و فروش سموم در این حوزه کارشناس نیستند و افراد حاضر در این فروشگاه‌ها تجربه و تخصص کافی برای راهنمایی کشاورزان را ندارند.
صولت می افزاید: برخی از فروشندگان با تغییر متقلبانه بسته‌بندی‌های کود و سم، محصولات خود را با نام دیگر کشورها از جمله کشورهای اروپایی و آمریکایی با قیمت هایی بسیار گزاف می‌فروشند، اما کیفیت برخی نهاده های عرضه شده مزبور حتی از کشورهای آسیایی همجوار نیز کم می آورد.
وی به ما می گوید: به طور مثال پودر آهن ایرانی هر کیلو ۱۸۰ تا ۲۲۰ هزار تومان در بازار متغیر است اما همین محصول با برند اسپانیایی به کیلویی ۵۵۰ هزار تومان می رسد و این در حالی است که برای کشاورز خارجی بودن این ماده مشخص نیست.
وی گلایه می کند: کارشناسان جهاد کشاورزی سموم معتبر و تضمین شده ای را برای تولید محصول بهتر به کشاورز معرفی نمی کنند و باید کشاورز خود با آزمون‌وخطا از بین چندین نوع سم داخلی و خارجی، یکی را انتخاب کند.
مبارزه شیمیایی در شوک قیمتی
افزایش چند برابری سموم و کودهای شیمیایی بنا بر گفته معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد بر نحوه مبارزه و هم چنین عملکرد کشاورزان تاثیر داشته است.
سهراب بهرامی در این رابطه به بازار می گوید: سموم کشاورزی در اصل می‌بایست مانند دارو با نسخه افراد متخصص و گیاه‌پزشک و یا کارشناسان دارای رتبه تخصصی تجویز سموم در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
وی یادآور می شود: به‌طور حتم تخصص فنی برای فروشندگان سموم شیمیایی اهمیت بسیار بالایی دارد و الزام حضور کارشناس فنی دارای مجوز در محل فروشگاه سم به‌صورت مداوم ضروری است.
وی در پاسخ به این سؤال که سموم و آفت‌کش‌ها نسبت به سال گذشته چقدر افزایش قیمت داشته و این گرانی چه تبعاتی بر روی مبارزه با آفات گذاشته است بیان می‌کند: سموم شیمیایی در سال ۹۸ با برداشته شدن ارز تخصیصی ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشت لذا این شوک قیمتی باعث عدم توانایی کشاورزان در مبارزه شیمیایی به‌موقع و درنهایت باعث افت محصول شد.
سهرابی با اشاره به این موضوع که اگرچه مبارزه بیولوژیکی بر مبارزه شیمیایی ارجحیت دارد اذعان می‌کند: متأسفانه مبارزه بیولوژیک با ترویج درست توسط افراد متخصص در اراضی کل مالکی شرکت‌های سهامی زراعی و یا کشت و صنعت قابل‌برنامه‌ریزی و اجرا است ولی در اراضی خرد مالک به علت عدم وجود مدیریت مبارزه متمرکز در سطوح بالا با چالش‌هایی بسیاری روبروست و صرفه اقتصادی ندارد.
ناآگاهی درمصرف سموم
وی با اشاره به برخی سموم تقلبی و یا قاچاق در بازار بیان می کند: استفاده از آفت کش های غیرمجاز اثرات زیست‌محیطی مخربی در دراز مدت دارند و افراد ناآگاه گاها متوجه اثرات درازمدت نیستند و یا برای کنترل افت در کوتاه‌مدت در اراضی اجاره‌ای، بدون اهمیت دادن به این موضوع استفاده می‌کنند.
این کارشناس حوزه کشاورزی می‌گوید: هر آفت کشی که به محیط‌زیست خسارت وارد کند غیرمجاز محسوب می‌شود به عبارتی آفت‌کش‌های غیرمجاز اثرات مخرب زیست‌محیطی با ماندگاری بالا دارند و گاها بروی کشت سال بعد اراضی مصرف‌شده تأثیر مخربی برجای می‌گذارند.
سهرابی بیان می‌کند: آفت‌کش‌های غیرمجاز از طرف سازمان‌های جهانی زیست‌محیطی و غذایی اعلام می‌شوند و جهاد کشاورزی با تخلفات در این حوزه به‌صورت جدی برخورد می‌کند.
این کارشناس، مصرف کود و سم را به‌عنوان یک برنامه غذایی، نیاز باغ و مزرعه دانسته و می گوید: هرچند میزان و زمان استفاده از کود و سم در تولید محصول بسیار تأثیرگذار است، اما بسیاری از کشاورزان به این امر توجهی ندارند و یا از افراد و فروشندگانی مشورت می‌گیرند که دانش لازم را در این راستا ندارند.
سهرابی با اشاره به اینکه برای تولید یک محصول سالم و باکیفیت، مجموعه‌ای از کودها و سموم مختلف باید استفاده شود عنوان می کند: به دلیل سنتی بودن کشاورزی مصرف این نهاده‌ها در بسیاری از مواقع با سوءمصرف همراه می‌شود.
از دست رفتن بازارهای صادراتی
سموم تقلبی و فعالیت کارگاه‌های زیر زمینی به حدی جدی است که عضو هیئت‌مدیره انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم کشاورزی می‌گوید: برای مقابله با افزایش عرضه سموم کشاورزی تقلبی که در پی گرانی این نهاده اتفاق افتاده، سامانه تائید اصالت سموم کشاورزی راه‌اندازی می‌شود.
به گزارش بازار مسعود گیل‌آبادی اظهار کرد: از دست رفتن بازارهای صادراتی به دلیل بالا بودن باقی‌مانده سموم کشاورزی از تهدیدهای اصلی توسعه بازار محصولات کشاورزی کشور است.
وی افزود: از سال گذشته عرضه سموم تقلبی در بازار فزایش داشته تا جایی که گزارش‌هایی از اثر مصرف آن‌ها بر تولید محصولات داشتیم.
این عضو هیئت‌مدیره انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم کشاورزی کشور، برای جلوگیری از تخلف در بازار سموم کشاورزی کشور از به‌کارگیری راهکاری کاربردی خبر داد و آن راه‌اندازی سامانه تائید اصالت سموم کشاورزی است.
گیل‌آبادی سپس افزود: در حال حاضر تعدادی از شرکت‌های بزرگ و معتبر تولید سموم کشاورزی شماره‌ای را در اختیار کشاورزان قرار داده‌اند تا کشاورزان با استفاده از آن استعلام اصالت سموم خریداری‌شده را بسنجند و به کشاورزان توصیه می‌شود سموم موردنیاز خود را فقط از نمایندگی‌های مجاز شرکت‌ها خریداری کنند.
گفتنی است؛ سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی نیز خردادماه امسال در همایش روز جهانی سلامت غذا، سموم تقلبی کشاورزی را مشکل جدی در کشور عنوان کرد و گفت: باید این موضوع را به صفر برسانیم.
نظر شما