بازار؛ گروه صنعت: نزدیک به یک دهه از خروج رسمی نیروهای نظامی امریکا از عراق و برگشت حکومت به مردم این کشور می گذرد با این حال هنوز که هنوز است برخی از بخش های اقتصادی این کشور رشد کافی نکرده و ظرفیت های باز بسیاری برای سرمایه گذاری کشورهای همسایه به خصوص برای ایران وجود دارد. یکی از این ظرفیت های اشباع نشده در صنعت درمانی و تجهیزات پزشکی قرار دارد که اتفاقا ایران در این حوزه از دستاوردهای مهمی چه در بحث آموزش پزشکان زبده و چه در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی برخوردار است.
بنابراین می توان به این قابلیت نه تنها به عنوان فرصتی برای ارزآوری نگاه کرد بلکه با کمک به صنعت درمان این کشور روابط سیاسی و اقتصادی ایران و عراق هم بیش از پیش مستحکم تر می شود. البته نکته قابل تامل این است که هنوز پیشرفت چشمگیری در این حوزه مشاهده نشده و خیلی از فعالیت های ایران برای به دست گرفتن بخشی از صنعت درمان عراق پشت درهای بسته قوانین دست و پاگیر ایران متوقف مانده است. در این رابطه سهیر حکیم، مسئول بخش بیماران بین المللی ((IPD بیمارستان محب کوثر در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
کشورهای اطراف ایران اعم از افغانستان، عراق، سوریه، روسیه و حتی ترکیه به نحوی درگیر جنگ هستند و ایران به عنوان کشوری امن برای جذب گردشگران سلامت در منطقه شناخته می شود
* در خصوص ظرفیت ایران در حوزه توریست درمانی توضیح بفرمایید؟
ایران به قدری به لحاظ پزشکی توسعه یافته که می تواند در تمام حوزه های توریسم درمانی اعم از ارائه خدمات درمانی، جراحی، پیوند عضو و حتی سایر فعالیت های پزشکی همچون فیزیوتراپی اقدام کند و ضمن خدمت رسانی به مردم کشور خود به مردم کشورهای همسایه هم خدمات درمانی ارائه دهد. به خصوص ایران این خدمات را می تواند به کشورهای اطراف که درگیر جنگ هستند در قالب جراحی های پیوند و درمان بیماری های عفونی ارائه دهد.
همانطور که می دانیم کشورهای اطراف ایران اعم از افغانستان، عراق، سوریه، روسیه و حتی ترکیه به نحوی درگیر جنگ هستند و ایران به عنوان کشوری امن برای جذب گردشگران سلامت در منطقه شناخته می شود. همچنین تنوع فرهنگی و در برخی از اوقات زبان مشترک و قرابت دینی با برخی از این کشورها به عنوان مزیت ایران معرفی شود و می تواند حس بهتری به گردشگران بدهد.
* با توجه به قرابت فرهنگی- دینی ایران با برخی از کشورهای همسایه بفرمایید بیشتر میزبان چه کشورهایی در حوزه توریسم درمانی هستیم؟ همچنین مردم کشورهای همسایه بیشتر به دنبال دریافت چه نوع خدماتی هستند؟
در حال حاضر به دلیل همین قرابت فرهنگی- دینی، بیشترین شمار گردشگران سلامت ایران از عراق هستند. ضمن اینکه به دلیل فاصله کم خیلی از مردم دو کشور که در حاشیه مرزها ساکن هستند رابطه خویشاوندی با یکدیگر دارند. بنابراین این مساله سبب شده که ابتدا شاهد حضور بیشترین تعداد گردشگران سلامت از عراق و بعد از افغانستان در ایران باشیم.
همچنین در مورد بخش دوم سوال تان نیز، از لحاظ درمانی ظرفیت ارائه بیشترین خدمات در حوزه جراحی ها را به خصوص به کشورهایی همچون عراق و افغانستان که توسعه بیمارستانی نداده اند داریم. علاوه بر این به واسطه ارزان بودن ریال در مقابل دلار، هزینه های درمانی برای گردشگران حوزه سلامت بسیار مناسب محاسبه می شود و این موضوع می تواند یکی از جذابیت های ایران برای آن ها باشد.
ایران برای رفاه بیشتر زوار اربعین قصد داشت بیمارستانی احداث کند که ضمن خدمت رسانی به مردم کشور، به مردم عراق هم خدمات درمانی ارائه دهد اما به رغم اینکه ساختمان دو بیمارستان احداث شد برخی از مسائل قانونی مانع افتتاح این بیمارستان ها شد
* از گوشه و کنار شنیده می شود که شرکت های بزرگ داروسازی قصد دارند در کشور عراق در زمینه احداث کارخانه های تولید دارو سرمایه گذاری کنند و مراحلی از دریافت مجوزهای این حوزه را هم گذرانده اند، بفرمایید در حوزه بیمارستانی تاکنون چه اقداماتی انجام شده است؟
به طور کلی عراق به هر نحوی حتی تحت لیسانس به دنبال تکمیل زیرساخت ها و اشتغال زایی برای مردم خود است. همچنین اطلاع دارم که آن ها به دنبال بازسازی کارخانه دارویی سامرا که در دهه ۸۰ میلادی دست به تولید داروهای بسیار با کیفیت می زد و معروف بود هستند؛ کارخانه ای که طی جنگ از بین رفت و حالا قرار است دوباره بازسازی شود. اما در مورد بهره مندی از ظرفیت دارویی ایران در عراق اطلاعی ندارم. با این حال در حوزه بیمارستانی، ایران قبل تر برای رفاه بیشتر زوار اربعین قصد داشت بیمارستانی احداث کند که ضمن خدمت رسانی به مردم کشور، به مردم عراق هم خدمات درمانی ارائه دهد اما به رغم اینکه ساختمان دو بیمارستان احداث شد برخی از مسائل قانونی مانع افتتاح این بیمارستان ها شد.
همچنان هم شاهد امضای برخی از تفاهم نامه ها بین ایران و عراق هستیم اما همانطور که اشاره کردم برخی از خلاهای قانونی به خصوص در ایران مانع توسعه همکاری این دو کشور می شود و اغلب آن ها در حد یک کاغذ باقی می مانند. از این رو کشور لبنان که در این حوزه فعال است جای ایران را گرفته است.
به طور کلی عراق برای کشورهای اطراف خود ظرفیت های سرمایه گذاری بسیاری در تمام حوزه ها دارد و همسایه های آن همواره سعی در رقابت با یکدیگر برای دست یابی به ظرفیت ها دارند.
* علاوه بر مسائلی که به آن ها کمی قبل تر اشاره کردید فکر می کنید چه زیرساخت های دیگری برای توسعه گردشگری سلامت نیاز است؟
به نظر بنده تفاهم نامه های بسیاری داریم اما هیچ کدام عملی نشده اند و باید پیگیر کارها باشیم تا مشکلات مرتفع شوند. مسائلی که باید یک ماهه انجام شوند اما چند ساله انجام و منجر به این می شوند که یک بازار بکر و کامل را از دست بدهیم.
این درحالی است که در این بازار، به خصوص عراقی ها خواستار ما هستند و می توانیم به سادگی از منافع مالی آن بهره مند شویم، با این حال پشت درهای خلا های قانونی قرار گرفته ایم. حتی در حوزه توریسم سلامت نیز مشکلات مرزی داریم و مدام مرزها باز و بسته می شوند. این درحالی است که با توجه به منافع اقتصادی که وجود دارد نباید درگیر موانع ورود عراقی ها به ایران باشیم.
گردشگرانی که از افغانستان و عراق به ایران می آیند با موجی از انتقاد به خصوص در فضای مجازی مواجه می شوند. این درحالی است که این گردشگران در شرایطی که ایران تحریم است برای کشور منابع ارزی راحتی می آورند و باید با روی بازتری با آن ها رو به رو شویم
* در حال حاضر به نظرتان بیشتر از همه چه موانعی در مسیر جذب توریسم گردشگری وجود دارد؟
یکی از چالش های پیش پا افتاده در مسیر جذب گردشگر سلامت نبود تعاملات مالی با کشورهای اطراف است؛ به طوری که گردشگر نمی تواند از کارت بانکی خود در ایران استفاده کند و باید پول نقد به همراه داشته باشد. این درحالی است که گردشگر سلامت فقط خدمات درمانی نمی خواهد و ممکن است یک ماه در هتل اقامت داشته باشد و از مناطق گردشگری کشور بازدید و حتی سوغات هم خریداری کند.
همچنین هر گردشگری که به ایران می آید و این موانع و مشکلات را تجربه می کند به دیگران هم اطلاع می دهد و مانع حضور سایر گردشگران می شود. بنابراین همین می شود که کشورهایی همچون لبنان، ترکیه و غیره، گوی سبقت را از ایران در صنعت توریسم درمانی ربوده اند. نکته قابل توجه این است که لبنان چندان شرایط اقتصادی خوبی ندارد اما با استقبال از گردشگران این حوزه به یکی از کانون های مهم منطقه تبدیل شده است.
علاوه بر این در حوزه فرهنگ سازی گردشگری سلامت هم چالش هایی داریم؛ به طوری که گردشگرانی که از افغانستان و عراق به ایران می آیند با موجی از انتقاد به خصوص در فضای مجازی مواجه می شوند. این درحالی است که این گردشگران در شرایطی که ایران تحریم است برای کشور منابع ارزی راحتی می آورند و باید با روی بازتری با آن ها رو به رو شویم.
بنابراین رفع چنین مشکلاتی نیازمند فرهنگ سازی است؛ چرا که حضور آن ها سبب بهبود زندگی ما می شود نه اینکه شرایط را بدتر کند. البته این نکته درست است که با ورود هر توریستی، مشکلاتی برای کشورها ایجاد می شود اما باید برای رفع آن ها برنامه دیگری داشت.
نظر شما