هنگامه خاندوزی؛ بازار: وضعیت بازار ماهی چند سالی می شود که از نظارت خوبی برخوردار نیست و درست به همین خاطر از هر کجای ایران بی کیفیت ترین ماهی ها وارد استان می شود و از آنجایی که برای تولید ماهی رتبه بندی نشده و مردم نیز توان تشخیص ماهی بی کیفیت از با کیفیت را ندارد همه اینها سبب شده که بازار ماهی از ثبات خوبی برخوردار نباشد.
این بی ثباتی بازار سبب می شود که تولید کننده در برخی مواقع برای اینکه بتواند ماهی خود را به فروش برساند کمتر از ظرفیت استخر ماهی ریزی انجام می دهد و در نهایت با توجه به اینکه هزینه های تولید بالاست، مصرف کننده قیمت نهایی را افزایش می دهد و این افزایش قیمت ها سبب شده که مردم گلستان نتوانند ماهی خوب و با کیفیت بخورند. تداوم این روند منجر برآن شده که تاکنون ماهی به عنوان کالای اساسی در سبد غذایی خانوار جایی نداشته باشد.
برای همین منظور و با هدف بررسی چالش های پیش روی تولید کنندگان ماهی در گلستان، گفتگوی با «سید مصطفی حسینی» پرورش دهنده ماهی در شهرستان علی آباد کتول ترتیب دادیم. او که تحصیلاتش را در زمینه کارشناسی ارشد شیلات گذرانیده مدت ۱۲ سال است که در این رشته فعالیت دارد اما در شش سال اخیر یک استخر با ظرفیت ۴۰ تن در سال در محدوده جنگل شیرآباد تاسیس کرده است.
*چند نفر ایجاد در مجموعه تان مشغول به کار هستند و آیا این حوزه از درآمد خوبی برخوردار است ؟
در حال حاضر چهار نفر نیروی بیمه شده در این مجموعه به صورت مستقیم فعالیت دارند، اما در خصوص درآمد متاسفانه بازار فروش با ورود ماهی بی کیفیت استخر و چاه های مزارع استان های دیگر اشباع شده و با توجه به اینکه مردم توان تشخیص ماهی با کیفیت از بی کیفیت را ندارند و از طرفی قیمت پائین این محصولات بی کیفیت منجر به استقبال مصرف کنندگان از تهیه این نوع محصولات فاقد کیفیت شده است.
بی ثباتی بازار سبب می شود که تولید کننده در برخی مواقع برای اینکه بتواند ماهی خود را به فروش برساند کمتر از ظرفیت استخر ماهی ریزی تولید کند
ضمن اینکه متاسفانه دولت نیز شرایط را به گونه ای رقم زده که هر کسی با حداقل امکانات می تواند در این حوزه ورود پیدا کند و نظارتی بر روند تولید ماهی و گریدبندی این محصول وجود ندارد بی ثباتی بازار سبب شده که پرورش دهندگان ماهی گلستان بازار فروشی برای تولیدات خود در این استان نداشته باشند و اصولا در بازار استان مازنداران که گرایش مردم به سمت خوردن ماهی با کیفیت زیاد است، عرضه ماهی آن هم به صورت زنده فروشی انجام شود.
*وضعیت آبزی پروی در گلستان چگونه است؟
با توجه به شرایطی که در کشور وجود دارد اعتقاد دارم تولید اشتباه است و در کنار آن تولید موجودات زنده اشتباهی بزرگتر است. دولت برای تولید مرغ شرایط بهتری فراهم کرده و با مدیریت بازار و خرید مرغ مازاد به تولیدکننده کمک می کند که عرضه و تقاضا متعادل پیش برود اما در حوزه پرورش ماهی هیچ گونه حمایتی وجود ندارد و در عین حال دولت شرایط را به گونه ای رقم زده که هر کسی با حداقل امکانات وارد این حوزه شود.
در هفته های گذشته سیل به بخش هایی از تاسیسات پرورش ماهی در گلستان خسارت زد، اما کسی سراغی از ما نگرفت و متاسفانه دولت این بخش را در ردیف تولیدکنندگان مواد غذایی محسوب نمی کند و می توان گفت به نوعی رها شده است.
تسهیلات بانک ها نیز بسیار سختگیرانه است و بانک ها تسهیلات را با قوانین خودشان پرداخت می کنند نه آنچه که مسئولان تایید می کنند، مثلا برای پرورش ماهی که دارم دولت یک رقمی برای تسهیلات مصوب کرد اما زمانی که بانک معرفی شدم پرداخت این تسهیلات نصف شده و وقتی اعتراض کردم که دولت تصویب کرده این میزان باشد در جواب گفتند که بانک ها قانون خودشان را دارند.
متاسفانه ناملایمتی در حوزه آبزی پروری و شیلات زیاد است، سال گذشته که ماهی گران شد و گرانی نامتعارفی به وجود آمد، مصرف ماهی بسیار کم شد و امسال با حذف ارز و آزاد شدن قیمت نهاده ها شاهد افزایش چشمگیر قیمت ماهی خواهیم بود و همه اینها سبب شده که ماهی در سبد غذایی خانواده ها جایی نداشته باشد.
*سازمان شیلات چه حمایتی از شما دارد؟
متاسفانه هر مدیری که در شیلات حضور پیدا می کند تنها به دنبال ارائه گزارش عملکرد است که مثلا بگوید فلان مقدار تولید داشتیم در سال جدید این میزان به آن اضافه شده است، اما برای این مدیران اصلا مهم نیست که این میزان ماهی که اضافه شده چه کیفیتی دارد؟ بازار فروش آن چگونه تامین می شود؟ سود دهی داشتند یا خیر؟
نگاه حمایت از تولید کننده ندارند، در حالی که بارها درخواست دادیم که قیمت بازار را نیز مدیریت کنید تا من پرورش دهنده ماهی که کلی هزینه های زندگی ام را برای تاسیس این استخر بنا گذاشتم با خسارت روبه رو نشوم.
گونه مختلف ماهی نیاز به گریدبندی دارد اما متاسفانه دولت با هیچ کدام از این ها کاری ندارد و تنها تاکید آن بر روی تولید بیشتر است. ارز دولتی از نهاده برداشته شده و خوراک کیلو ۲۰ هزار تومان امسال به ۴۰ هزار تومان رسیده است، سال گذشته برای تامین خوراک ماهیان یک میلیارد تومان هزینه کردم و امسال این رقم دو میلیارد تومان رسیده است.
*چرا ماهی در سبد غذایی خانواده ها جایی ندارد؟
چون فرهنگ سازی نشده و شیلات استان در این خصوص کم کاری کرده است و هر سال مسابقات آشپزی ماهی می گذارد در حد ۲۰ نفر و در هر شهر که می روید می بینید همان ۲۰ نفر حضور دارند. باید درهر شهرستان یک رستوران دریایی وجود داشته باشد اما آنقدر سنگ اندازی وجود دارد که کسی رغبت نمی کند در این مسئله ورود پیدا کند.
افزایش قیمت ها سبب شده که مردم گلستان نتوانند ماهی خوب و با کیفیت بخورند
ما یک فروشگاه زنده فروشی در گرگان داریم و به دنبال این بودیم که با ایجاد آلاچیق شرایط را فراهم کنیم هر کسی که برای خرید ماهی آمد بتوانیم ماهی کباب هم به آن بدهیم و ماهی را در همان مکان تهیه و مصرف کند اما متاسفانه سنگ اندازی کردند که آلاچیق های را هم تا حدودی ساختیم ولی ادامه ندادیم.
شیرآباد استخر ماهی داریم که هفت آبشار دارد رودخانه و جنگل و یک پکیچ کامل گردشگری است و به جز دریا همه جذابیت های طبیعی و گردشگری در این منطقه وجود دارد و در استخر ماهی فضای این را داریم که با ایجاد ۲۰ آلاچیق مردم را در این فضا به خوردن ماهی با کیفیت ترغیب کنیم و حتی خود گردشگری این پیشنهاد را به ما داد اما زمانی که خواستیم کار را شروع کنیم آنقدر سختگیری در زمینه مجوز شد که منصرف شدیم. تولید کنندگان از نامه و نامه نگاری ها برای طی رول مجوز خسته شدند و امیدواریم شرایطی فراهم شود که بسیاری از این نامه نگاری ها از بین برود.
*خواسته شما از مسئولان چیست؟
مسئولان به جای شعار دادن عمل کنند، جلسه ای رفع موانع تولید که تولید کننده در آن حضور ندارد هیچ خروجی مثبتی به همراه نخواهد داشت و باید از بین تولیدکنندگان واقعی یک نماینده تعیین کنند که مشکلات را به سمع و نظرشان برساند. جلسه ای که همیشه برای رفع موانع تولید برگزار می شود به همین دلیل خروجی مثبتی ندارد و من به عنوان یک تولید کننده معتقدم مسئولان برای ما مانع جدید ایجاد نکنند خودمان با مشکلات قدیم کنار میایم.
تا زمانی که مسئولان اهرم فشاری بر روی بانک ها ندارند که تسهیلات مصوب شده را درست پرداخت کنند و هیچ مدیریتی برای بازار وجود ندارد وضعیت تولید همین آش و کاسه است و مسئولان ارشد استانی باید در این حوزه وقت بگذارند و به دنبال رفع این موانع باشند.
نظر شما