بازار؛ گروه صنعت: در حالی صنعت گردشگری به عنوان یکی از صنایع سود ده جهانی معرفی می شود که بعد از شروع بیماری کرونا، این صنعت با ریزش ۷۳ در سطح جهانی رو به رو شد؛ چرا که در هیچ کدام از کشورها تدبیری برای مقابله با چنین مواقعی اندیشیده نشده بود و دولت ها هم تمام سعی شان را می کردند با توقف پروازها و جلوگیری از ورود مسافران، بیشترین امنیت را برای مردم خودشان فراهم کنند.
این اتفاق در ایران هم تبعاتی داشت و صنعت گردشگری را با ریزش ۷۰ درصدی مواجه کرد؛ آن هم درست زمانی که در کشور صحبت از ایجاد زیرساخت های صنعت گردشگری مبتنی بر سلامت به میان آمده بود و برخی از استان ها شرایطی را برای پذیرش توریسم درمانی فراهم کرده بودند.
حالا با گذر چند سال از شروع همه گیری کرونا و خروج از دوره ای که این بیماری برای کل دنیا ناشناخته بود، دوباره صنعت گردشگری به خصوص در حوزه سلامت مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا ایران هم به تازگی نشست ها و همایش هایی را برای ایجاد همبستگی بین کشورهای اسلامی در این حوزه برگزار کرده تا با بررسی نقاط مشترکی که با همسایگان دارد بتواند بیشترین منافع اقتصادی- درمانی را از این موقعیت ها به دست بیاورد.
در راستای اهمیت توسعه صنعت گردشگری سلامت و ظرفیت های که در سرزمین ایران برای تبدیل به یکی از هاب های ورود توریسم درمانی وجود دارد، محمد علی محسنی بندپی، نماینده مردم و نایب رئیس فراکسیون گردشگری در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با بازار توضیح می دهد.
* بر اساس بررسی کارشناسان هر گردشگری که می آید با خود هزار دلار درآمد ارزی برای کشور می آورد که این رقم برای گردشگر سلامت به صورت میانگین به ۳ هزار دلار تا ۵ هزار دلار افزایش می یابد، با این تفاسیر به نظرتان ظرفیت ایران برای توسعه صنعت گردشگری سلامت چیست و چه اقداماتی باید در این حوزه انجام بگیرد
ایران از قدمت تاریخی قابل توجهی در حوزه علم پزشکی برخوردار است که پیشرفت در این حوزه را در سه بخش نیروی انسانی آموزش دیده، تجهیزات پزشکی و تجهیزات فیزیکی می بینیم. بنابراین با چنین ظرفیت هایی الان فرصت خوبی برای کشور فراهم شده تا در مقابل تحریم های نفتی ایران از سوی آمریکا که در تلاش برای فلج کردن اقتصاد ایران است به منابع درآمدی دیگری توجه نشان دهیم.
یکی از این منابع درآمدی از توسعه صنعت گردشگری سلامت می آید که این روزها مورد توجه ویژه دولت و مجلس قرار دارد؛ یعنی دولتمردان و مجلس به گردشگری به خاطر ظرفیت هایی که دارد به همراه تحریمی که در حوزه نقت و اقتصاد نفتی شده ایم و تاکید مقام معظم رهبری به اقتصاد درون زایی و برون گرانی تاکید بیشتری دارند.
* بخش خصوصی چه نقشی در توسعه صنعت گردشگری سلامت دارد؟ چقدر تصمیم های دولت و مجلس تسهیل گر ورود بخش خصوصی به این حوزه است؟
همانطور که اشاره کردم در حوزه سلامت زیرساخت های خوبی داریم و هرچند تحریم ها قدری توانسته بر روی این حوزه تاثیر بذارد اما دولت، مجلس و بخش خصوصی هر سه در کنار هم مصمم هستند که این حوزه را تقویت کنند.
در مورد بخش خصوصی باید به این نکته اشاره کنم که هرچند طی سال های مختلف از بخش خصوصی غافل بودیم و سعی بر این بود که تمام خدمات به ویژه آموزش و سلامت دولتی باشد نتوانستیم چندان موفق عمل کنیم اما اکنون توجه ویژه تری به بخش خصوصی است. بنابراین سیاست گذاری ها هم تسهیل گر مسیر بخش خصوصی در این حوزه است؛ چرا که به رغم اینکه ۸.۵ درصد از تولید ناخالص ملی (GDP) را به نظام سلامت اختصاص می دهیم اما تاکنون نتوانسته ایم رضایت مندی کافی را در مردم ایجاد کنیم.
* برای افزایش این رضایت مندی در داخل کشور تا جذب توریسم درمانی اکنون چه برنامه ای در جریان است؟
خوشبختانه اکنون ظرفیت خوبی در این حوزه ایجاد شده و برگزاری همایش های خوبی هم در این زمینه بین کشورهای مختلف به همراه ایران شاهد هستیم که همین موضوع سبب نمایان شدن برخی از مشکلات است.
اگر چه نیاز داریم مشکلات به صورت کتبی به کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یا فراکسیون گردشگری مجلس منعکس شود تا بتوانیم موانع قانونی که بخش خصوصی دارد را سریع تر برطرف کنیم اما به طور قطع یک بخش عمده از مشکلات ریل گذاری قانونی است که مجلس می تواند بر روی این موضوع کار کند تا مابقی مشکلات هم راحت تر برطرف شود.
* در خصوص ظرفیت ارزآوری از صنعت گردشگری به ویژه گردشگری سلامت برایمان بفرمایید، فکر می کنید با فراهم آوردن زیرساخت ها و اطلاع رسانی در مورد قابلیت های ایران در این حوزه و در آینده سالانه چقدر درآمد ارزی شاهد هستیم؟
آمار دقیقی در خصوص در آمدهایی ارزی آتی صنعت گردشگری سلامت در کشور نداریم اما آن چه در بخش گردشگری سلامت چه در بخش درمانی و چه در بخش تندرسی مهم است این است که آماری که در دنیا برای صنعت گردشگری ارائه شده از گردش سرمایه ۴.۲ تریلیون دلاری در سال خبر می دهد. از این مقدار نیم تریلیون دلار برای بخش گردشگری درمانی و سلامت در نظر گرفته شده است.
با این حال سهم ایران به خاطر شرایط سیاسی و مشکلات دیگه ای که در کشور وجود دارد کمتر از ظرفیت آن بوده است. اما الان قصد داریم از این ظرفیت استفاده کنیم و بخش خصوصی وارد این کار شود و مجلس هم تلاش دارد که حلقه واسطه بین دستگاه های مختلف اجرایی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صمت و سایر دستگاه هایی که درگیر این کار هستند باشد و موانع پیش رو را حتی در وزارت خارجه برطرف کند.
یکی از معضلاتی که یکی از شرکت ها کمی قبل تر در حوزه گردشگری سلامت اعلام کرده بود بحث ویزای توریست هایی است که برای درمان قصد ورود به ایران دارند و به سختی می توانند پاسپورد دریافت کنند؛ بنابراین حتی می توانیم مشکلات وزارت خارجه را برطرف کنیم.
* شرکت های دانش بنیان در حوزه گردشگری سلامت چه نقشی دارند و چه کمکی به توسعه این حوزه می توانند کنند؟
رویکرد تمام صنایع ما باید به سمت دانش بنیان شدن برود؛ یعنی رویکرد علمی داشتن به پدیده های دور و بر ما می تواند به موفقیت صنایع کمک کند. موضوعی که شاید تا الان نتوانستیم در آن موفق شویم نگاه سنتی به پدیده های دور و بر ما بوده است.
الان اینکه می گوییم واسطه ها بیشترین سود را از گردشگری سلامت می برند به خاطر این است که هنوز نتوانسته ایم این موضوع را از طریق علمی بررسی کنیم؛ از طریق علمی در مبدا ببینیم که چه اتفاقاتی برای جذب یک توریسم سلامت رخ می دهد و چه رویکردی باید داشته باشیم.
همچنین در مسیر و در حمل و نقل گردشگر هم باید دید چه راه کاری نیاز است و حتی محل ورود شان باید چه کار کنیم. ما حتی نمی دانیم برای اسکان آن ها باید چه کار کنیم، چه برسد به اینکه برای درمان چه رویکردی داشته باشیم.
این وسط هر واسطه ای توانسته دخالت کند و این چرخه را شکسته است و یکی از علت های ناکامی ما در بحث توریسم سلامت همین بوده است. بنابراین امیدواریم با استفاده از شرکت های دانش بنیان همه این مسیر را از صفر تا ۱۰۰ علمی کنیم. تا هم برای گردشگران سلامت فضای بهتری فراهم شود و هم مسیر هموار باشد و شاهد دست اندازی کمتر واسطه ها در این حوزه باشیم.
نظر شما