چرا نفس بورس به این زودی بالا نمی آید؟ | شوک تورم به بازار سهام بی جان بی فایده بود

سمیه شوریابی؛ بازار: مهدی حاجی وند کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص شرایط بازار بورس و روند پیش روی آن اظهار داشت: نگاهی به شرایط بازار سرمایه در طی دو سال اخیر نشان می‌دهد که بعد از هیجانی که به بازار تزریق شد و مردم به بورس دعوت شدند و در نهایت از شهریور سال ۱۳۹۹ تا به امروز روند ریزشی شدیدی را در بازار شاهد هستیم.

وی افزود: شاید فصل مشترک همه این روزها و سال ها بی اعتمادی باشد که در بازار ایجاد شده و کماکان این بی اعتمادی وجود دارد و تا مادامی هم که جذب اعتماد به بازار سرمایه نشود تقریباً می‌توان گفت دیگر نباید منتظر شرایط متعادل رو به رشدی برای بازار سرمایه با توجه به مولفه‌هایی چون تورم بود.

حاجی وند با بیان اینکه اعتماد بر باد رفته به این زودی ها به سمت بازار سرمایه برنمی‌گردد؛ افزود: اعتماد بر نمی‌گردد مگر اینکه متولیان امر بخواهند ثباتی را در اقتصاد ایجاد کنند و نیز ساختاری در بازار سرمایه ایجاد کنند که تعداد زیادی از معامله‌گران مستقیم در بازار سرمایه، بخشی غیر مستقیم به سمت صندوق ها بروند و تا حدودی شاید پوشش ریسک را برایشان انجام داد و تا حدودی بتوان اعتماد را برایشان ایجاد کرد بلکه از این منظر بازار سرمایه بتواند این آبروی از دست رفته را دوباره به دست بیاورد.

این مدرس بازار سرمایه درباره شرایط کلی بازار بیان کرد: تقریباً از مرداد و شهریور سال ۱۳۹۹ که روند نزولی بازار سرمایه آغاز شد تا اسفند سال پیش این روند با یک شیب گاهی ملایم و گاهی تند ادامه دار بود تا اینکه از اسفند تا اردیبهشت امسال روند متعادلی در بازار شاهد بودیم و تا حدودی هم روند رو به رشد بود شاید به لطف هیجانی که برخی از متولیان امر، به عمد و یا غیر عمد در خصوص عرضه بلوک های دولتی ایران خودرو و سایپا اعلام کردند و باعث شد تا خودروسازها تا حدودی لیدر بازار شوند.

بی اعتمادی و نظاره‌گر بودن حقیقی ها
حاجی وند با اشاره به تورم شدیدی که در اقتصاد از سال ۱۴۰۰ تا به الان بوده است؛ تصریح کرد: چشم انداز تورمی در اقتصاد کماکان باقی خواهد بود به همین دلیل شاید در اسفند و فروردین و اردیبهشت گذشته خیلی ها معتقد بودند بازار سرمایه تا حدودی جاماندگی خود را از تورم ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ جبران کند، اما این روزهای بهاری برای بازار سرمایه ادامه دار نبود چرا که این روند رو به رشد در این سه ماه بیشتر تحت تأثیر منابع و نقدینگی حقوقی ها بود و این حقیقی ها بودند که کماکان نظاره گر بازار بودند به دلیل همان بی اعتمادی و بنابراین باردیگر باید مهر تأیید زد که تا مادامی که حقیقی ها به سمت بازار سرمایه نیایند بازار نمی‌تواند جذابیتی برای جذب نقدینگی داشته باشد.

روند رو به رشد در این سه ماه بیشتر تحت تأثیر منابع و نقدینگی حقوقی ها بود و این حقیقی ها بودند که کماکان نظاره گر بازار بودند به دلیل بی اعتمادی، بنابراین باری دیگر باید مهر تأیید زد تا مادامی که حقیقی ها به سمت بازار سرمایه نیایند بازار نمی‌تواند جذابیتی برای جذب نقدینگی داشته باشد

بلاتکلیفی بازار در سایه برجام
این محقق بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه سیاست های خارجی به عنوان مولفه دیگر بر بازار سرمایه اثر منفی گذاشته است ابراز داشت: سیاست های خارجی به ویژه برجام حوزه ای است که اثر منفی خود را بر بازار سرمایه گذاشته و یک بلاتکلیفی را به این بازار تزریق کرده است و چشم اندازها هم فعلا خیلی امیدوارانه برای احیای برجام تا به این لحظه نیست، از این رو نقدینگی با توجه به تحولات سیاسی، بازاری غیر از بازار سرمایه را انتخاب می کند و سهامداران و سرمایه‌گذاران به سمت دارایی های فیزیکی از جمله ملک، زمین، طلا، سکه و تا حدودی شاید ارز کشیده می شوند که از لحاظ روانی هم این کار قابل توجیه است.

حاجی وند می گوید: در این میان نوسانات نرخ ارز را داریم که نیز مولفه دیگری است و شاهد هستیم اثر خود را بر بازار سرمایه گذاشته است، خبر پراکنی و یا وعده وعیدهای بی دلیل در مورد عرضه بلوک های خودرویی نیز اثر خود را بر بازار سرمایه از دست داده است، این ها مجموعه مولفه هایی هستند که متأسفانه باعث شده‌اند روند متعادل تا حدودی منفی، در بازار سرمایه ادامه داشته باشد.

این کارشناس بازار سرمایه با لازم دانستن مولفه هایی برای رشد شاخص تأکید کرد: بعد از اینکه در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد امسال شاخص بورس ارتفاع یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی را به خود دید این ثبات و شخصیت را در خود ندید که این ارتفاع را حفظ کند. به نظر می‌رسد راه سختی برای بازپس‌گیری ارتفاع یک میلیون و پانصد هزار واحد و نیز یک میلیون و ششصد هزار واحد در پیش رو داشته باشد.

جذاب نبودن بازار برای متولیان امر
حاجی وند سیاست هایی که متولیان امر به ویژه وزارت صنعت در قبال بازار سرمایه دارند را به عنوان ریسک اعلام کرد که سایه اش بالا سر بازار سرمایه می باشد، او می‌گوید: تأکید بر عرضه خودرو در بورس و در ادامه جلوگیری از عرضه خودرو در بورس و دوباره موافقت با عرضه خودرو در بورس مولفه ای است که نشان می‌دهد که تصمیمات، تصمیمات با ثباتی در حوزه اقتصاد و مرتبط با بازار سرمایه نیستند و از طرف دیگر موضع گیری هایی که جدیداً کمیسیون صنایع مجلس و وزارت صنعت علی‌رغم نظر هیأت وزیران داشتند در خصوص سلب اختیارات بورس کالا و سپردن آن به کمیته ای، باعث شده است که به هر حال این نگاه باز هم تشدید شود و متوجه باشیم که متولیان امر به ویژه دولتی ها جذابیت بازار سرمایه، حداقل در تصمیم‌گیری ها و صحبت ها برایشان وجود ندارد.

حاجی وند با اشاره به اینکه در حال حاضر اولویت دولت اقتصاد می باشد اظهار داشت: با توجه به مشکلاتی که در اقتصاد داریم اولویت دولت موضوعات مرتبط با معیشت مردم می باشد و اولویت فعلاً بازار سرمایه نیست و به همین دلیل مجموعه عوامل را که در کنار هم قرار می‌دهیم دست به دست هم می‌دهند تا شرایط بازار سرمایه شرایطی درستی باشد هر چند ما تورم را در اقتصاد داریم و فعلاً بازار سرمایه از این تورم جا مانده است.

آبروداری شاخص از بازار
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به صحبت های سخنگوی دولت در خصوص وضعیت بازار بورس، تشریح کرد: چندی پیش سخنگوی دولت وضعیت بازار سرمایه را متعادل خواند و بیان کرد شاخص بورس از ابتدای سال تا به اکنون با رشد نه درصدی همراه بوده است، این در حالی است که علی رغم رشد نه درصدی شاخص بورس و صحبت هایی که سخنگوی دولت در حول بهبود شرایط بازار سرمایه می‌کند، پرتفوی بیشتر افراد در زیان است و هر چند شاخص بورس یک گام یک گام عقب نشینی می‌کند در پرتفوی اکثر سهامداران شاهد پرش هستیم که نشان می‌دهد در ساختارها و زیر ساختارها و نیز ریز ساختارهای بازار سرمایه با مشکل مواجه هستیم و به نوعی باید گفت شاخص بورس با این مولفه ها و این مهندسی، از کلیت بازار سرمایه دارد آبروداری می‌کند تا حداقل به لحاظ روانی فشار کمتری به سمت دولت و متولیان بازار سرمایه وارد شود.

حاجی وند در خصوص یک سالگی دولت سیزدهم و عملکردش در بازار سرمایه نیز گفت: این عملکرد تا حدودی برای دولت ثمره ای جز اوراق فروشی نداشته است و همان طور که گفته شد علی رغم وعده و وعیدهایی که در خصوص بازار داده شد اولویت دولت سیزدهم در حال حاضر بازار سرمایه نمی باشد، از طرف دیگر عملکرد آقای عشقی به عنوان رئیس سازمان بورس هم نشان می‌دهد که از زمانی که ایشان در مسند کار قرار گرفتند شاید مهمترین اتفاق افزایش یک درصدی دامنه نوسان در بازار های اول بورس و فرابورس بوده است و چند نشست که با فعالان صنایع مختلف داشته اند و در این حوزه نیز اتفاق خاصی نیفتاده است پس در مجموع بازار سرمایه با توجه به مولفه‌هایی که گفتیم شرایط کاملاً درست و توجیه پذیری می باشد.

مولفه بسیار چشم‌گیری برای رشد بازار لازم می‌باشد مانند احیای برجام، حمایت همه جانبه و یا ورود هوشمندانه و هدایت شده نقدینگی حقوقی ها به بازار که تا حدودی بتواند به نوعی ثبات را به بازار سرمایه تزریق کند

عرضه های اولیه بلای جان بازار
این مدرس بازار سرمایه با بیان یکی دیگر از مشکلات بازار سرمایه ابراز داشت: از ابتدای امسال تا به اکنون، بازار با افزایش عرضه های اولیه همراه بوده است چنان چه بازار تا حدودی می‌خواست جان بگیرد نفسش را با عرضه های اولیه می بریدند و همین نیز عاملی بود که اثرش را بر بازار گذاشت و این در صورتی بود که بیشتر این عرضه های اولیه به صندوق ها تعلق می گرفت و صندوق ها بعد از اینکه سود قابل قبولی را از عرض های اولیه عایدشان می شد با فشار فروشی که در بازار ایجاد می‌کردند باعث می‌شدند که شرایط بازار نامساعدتر شود.

ملزم بودن مولفه ای که ثبات را به بازار تزریق کند
حاجی وند در انتها با پیش بینی وضعیت بازار خاطر نشان کرد: در پیش بینی شرایط بورس تا هفته ها و ماه های آینده با توجه به مولفه‌های فعلی به نظر نمی آید که احوال بازار سرمایه بخواهد متعادل و مثبت باشد مگر اینکه گهگاه هیجانی باشد و به نظر می‌رسد با توجه به بی انگیزگی که در بازار سرمایه وجود دارد و نیز نقره داغی که سهامداران از مرداد سال ۱۳۹۹ تا به الان شده اند هر شرایط صعودی تا حدودی می‌تواند فرصت فروش و خروج برای برخی از سهامداران باشد و مولفه بسیار چشم‌گیری لازم می‌باشد مانند احیای برجام، حمایت همه جانبه و یا ورود هوشمندانه و هدایت شده نقدینگی حقوقی ها به بازار که تا حدودی بتواند به نوعی ثباتی را به بازار سرمایه تزریق کند.