سهیلا روزبان؛ بازار: مردم عادی هم تاجر نفت می شود. بر اساس طرح جدید شرکت نفت مردم به جای سرمایه گذاری در بازار طلا و ارز می توانند وارد بازار نفت شوند. مسئولین وزارت نفت امیدوارند که با اجرایی شدن طرح فروش «اوراق گواهی سپرده کالایی نفت خام» در بورس انرژی بخشی از تامین مالی پروژه های نفتی صورت گیرد.
البته این تنها نفع اجرای این طرح تکراری در دولت سیزدهم نیست. آنگونه که محسن خجسته مهر معاون وزیر نفت می گوید انتشار اوراق گواهی سپرده کالایی نفت خام راهی برای مهار غول نقدینگی در کشور است. حمید حسینی کارشناس بازار انرژی در اینباره به بازار می گوید: بر اساس کلیات طرح ارائه شده، شرکت نفت می تواند بخشی از سهم ۱۴.۵ درصدی خود از نفت را در قالب اوراق سپرده در بورس انرژی عرضه کنند. به گفته او؛ قرار است ۴ میلیون بشکه نفتی در مخازن خارک ذخیره شده را تحت عنوان اوراق عرضه کند. در این روش خریدار می تواند نفت خریداری شده را دریافت کرده و خود در بازارهای جهانی صادر کنند یا اینکه در انبارهای شرکت نفت باقی بماند و هر وقت خواست اوراق خود را مجددا بفروشد.
بر اساس کلیات طرح ارائه شده، شرکت نفت می تواند بخشی از سهم ۱۴.۵ درصدی خود از نفت را در قالب اوراق سپرده در بورس انرژی عرضه کند
او با اشاره به حجم بالای سرمایه های دلاری و طلایی مردم، گفته که این طرح می تواند تا حد زیادی سرمایه هایی که در صندوق های امانات و گاوصندوق در حال خاک خوردن است را به سرمایه ای مولد در اقتصاد ایران تبدیل کند. او البته نگران است که خاطره تلخ مردم از سرمایه گذاری در بازار سرمایه و ارز های دیجیتال مانع ورود و سرمایه گذاری مردم عادی در این بازار شوند.
در این میان هستند کارشناسانی که خیلی امیدی به اجرای این طرح ندارند. مرتضی بهروزی فر تحلیل گر بازار انرژی معتقد است که اجرای این طرح نمی تواند مشکل طرح های نیمه تمام را حل کند.
به گفته او، حتی با فرض لغو تحریم ها هم در ایده آل ترین حالت صادرات نفت می تواند برای اقتصاد ایران ۸۰ میلیارد دلار ارز آوری داشته باشد که از این مقدار طبق قانون تنها ۱۴.۵ درصد آن سهم صنعت نفت است. حالا شما خود بگویید برای صنعتی که طبق گفته های مسئولین دولت به ۲۵۰ الی ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد، ۱۰ میلیارد دلار چه کمکی می تواند بکند.
نقدینگی مردم جمع آوری می شود
جالب است که بدانید بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی ایران مقدار نقدینگی در کشور از مرز ۵۱۰۰ میلیارد تومان هم گذر کرده است. رشد ۳۷.۸ درصدی نقدنیگی در شرایطی اتفاق افتاده که این روزها دیگر مردم تمایل چندانی برای ورود و سرمایه گذاری در بازار بورس و سپرده گذاری در بانک ها ندارند.
حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در اینباره می گوید: سرقت از صندوق امانات بانک ملی نشان داد که مردم چه حجم بالایی از دارایی مردم در قالب دلار و طلا در گاوصندوق ها و صندوق های امانات یا حتی داخل خانه ها نگهداری می شود. این سرمایه عظیم عملا نفعی برای اقتصاد کشور ندارد. در حالی که چنین سرمایه ای اگر وارد بازارهای مولد شود، می تواند شرایط اقتصادی را تا حد زیادی بهبود ببخشد.
او البته نگران است که با توجه به سابقه و تجربه نه چندان خوشایند مردم در سرمایه گذاری در بازار بورس و البته ارزهای دیجیتال بعید است که مردم عادی استقبال چندانی از این طرح داشته باشند. بر همین اساس پیش بینی می کنم که در گام نخست بانک ها و نهادهای شبه دولتی وارد این طرح شوند.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، درآمد نفتی ایران در سال گذشته حدود ۳۹ میلیارد دلار بوده است. یک حساب کتاب سر انگشتی نشان می دهد در بهترین حالت سهم شرکت نفت از درآمدهای نفتی که حدود ۸۴ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ هم بیشتر بوده ۵.۶ میلیارد دلار خواهد بود
اوراق سپرده دردی از عقب ماندگی نفت دوا نمی کند
تحریم ها نفتی در سال های گذشته شرایط سختی برای صنعت نفت ایران ایجاد کرد. بیژن زنگنه وزیر نفت دولت دوازدهم اردیبهشت سال گذشته اعلام کرد که اگر تحریم ها نبود سرمایه گذاری در صنعت نفت دو برابر مقدار فعلی بود. از طرفی جواد اوجی وزیر نفت دولت سیزدهم هم به تازگی گفته تحریم ها ایران را از ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی محروم کرد. کمبود سرمایه گذاری در طول سال های گذشته موجب توقف بسیاری از طرح ها و پروژه های نفتی شده است. حال آنکه این روزها نوعی کورس توسعه در کشورهای نفتی ایجاد شده است. هر یک از کشورها به دنبال توسعه میادین مشترک خود با ایران و افزایش سهم برداشت خود از این میادین هستند. کار به جایی رسیده که جواد اوجی وزیر نفت ایران گفته که برای توسعه صنعت نفت به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز داریم. این حجم از نیاز در شرایطی است که تحریم ها طی سال های گذشته مانع ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران شده است. از طرفی تنها ۱۴.۵ درصد از درآمدهای حاصل از فروش نفت به خود نفت می رسد.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، درآمد نفتی ایران در سال گذشته حدود ۳۹ میلیارد دلار بوده است. یک حساب کتاب سر انگشتی نشان می دهد در بهترین حالت سهم شرکت نفت از درآمدهای نفتی که حدود ۸۴ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ هم بیشتر بوده ۵.۶ میلیارد دلار خواهد بود. بماند که برخی شنیده ها حاکی از این است که در برخی از این سال ها تنها ۷ درصد سهم شرکت نفت از درآمدها وصول شده است.
حسینی البته می گوید با اجرایی شدن این طرح درآمدهای حاصل از فروش نفت با سرعت بیشتری به خود شرکت نفت می رسد. این در حالی است که در سیستم فعلی پروسه طولانی باید سپری شود.
اما مرتضی بهروزی فر دیگر کارشناس انرژی معتقد است که اجرای این طرح نمی تواند مشکل کمبود سرمایه گذاری در صنعت نفت را حل کند. به گفته او، حتی با فرض لغو تحریم ها در ایده آل ترین حالت صادرات نفت می تواند برای اقتصاد ایران ۸۰ میلیارد دلار ارز آوری داشته باشد که از این مقدار طبق قانون تنها ۱۴.۵ درصد آن سهم صنعت نفت است. حالا شما خود بگویید برای صنعتی که طبق گفته های مسئولین دولت به ۲۵۰ الی ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد، ۱۰ میلیارد دلار چه کمکی می تواند بکند.
سرمایه گذاری در بازار نفت و خرید اوراق نفتی به اندازه بورس و حتی ارزهای دیجیتال مشکل نبوده و مردم عادی با توجه به تحلیل هایی که در مورد قیمت ها و سطح عرضه و تقاضا همه روزه در سایت های خبری ایرانی و خارجی اعلام می شوند، می توانند به راحتی نسبت به سرمایه گذاری و ورود به این بازار اقدام کنند
بازار جذاب این روزهای نفت
قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۶۶ سنت معادل ۰.۶۴ درصد کاهش به ۱۰۳ دلار و ۲۰ سنت رسید و نفت آمریکا با ۱ دلار و ۶۵ سنت معادل ۱.۷۱ درصد کاهش ۹۴ دلار و ۷۰ سنت معامله میشود. جالب است که بدانید هر بشکه نفت برنت در جولای سال گذشته حدود ۷۰ دلار فروخته می شد. رشد بیش از ۳۰ دلاری قیمت نفت در یک سال گذشته سود خوبی را نصیب تولیدکنندگان نفتی کرده است. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی که معتقد است روند روبه رشد قیمت ها در ماه های آینده هم ادامه دارد، از جذابیت بازار نفت سخن می گوید.
به گفته او، سرمایه گذاری در بازار نفت و خرید اوراق نفتی به اندازه بورس و حتی ارزهای دیجیتال مشکل نبوده و مردم عادی با توجه به تحلیل هایی که در مورد قیمت ها و سطح عرضه و تقاضا همه روزه در سایت های خبری ایرانی و خارجی اعلام می شوند، می توانند به راحتی نسبت به سرمایه گذاری و ورود به این بازار اقدام کنند.
چه کسانی می توانند اوراق نفتی بخرند؟
دولت پیش بینی می کند حجم سرمایه گذاری ها در این حوزه ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار باشد. بر اساس آنچه رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی اعلام کرده هیچ محدودیتی در خریداران اوراق سپرده گواهی نفت وجود ندارد. از افراد معمولی و سرمایه گذاران عادی گرفته تا مشتری های خارجی قادر به ورود به این بازار خواهند بود. او گفته که در این روش که ریال افراد تبدیل به نفت می شود، سرمایه گذار می تواند از نوسانات بازار بهره مند شود و به نوعی ارزش پول خود را در برابر رشد تورم حفظ کند. جدای از این اوراق نفتی که مردم خریداری کرده اند می تواند به عنوان یک ضمانت نامه در سیستم پولی و مالی باشد که صاحب اوراق با اتکا به آن قادر به دریافت وام و تسهیلات خواهد بود.
او در پاسخ به این سوال که با اجرایی شدن این طرح عملا پای بخش خصوصی هم به حوزه صادرات نفت باز می شود، گفت: همین حالا هم بخش خصوصی کمک زیادی به شرکت نیکو در فروش نفت می کند. اما با اجرایی شدن این طرح بخش خصوصی یا حتی مردم عادی نفتی را می خرند و بدون اینکه هزینه انبار داری بدهند در انبارهای خارک ذخیره شده است. خریداران نفت در صورت تمایل می توانند به صورت تجمیعی اقدام به فروش نفت در بازارهای جهانی کنند که به نظر می رسد به دلیل شرایط تحریمی برای بخش خصوصی راحت تر از دولت باشد.
دولت دوازدهم به دنبال فروش اوراق سلف نفتی با موعد تحویل ۲ الی ۳ ساله بود. در طرح دولت قبلی این مساله مطرح بود که دولت فعلی درآمدهای دولت بعدی را پیش خور کرده و تعهداتی را برای دولت آینده به ارث می گذار
آینده فروشی نفت دوباره تکرار می شود
شاید برای شما هم این سوال پیش آید طرحی که این روزها در دستور کار شرکت نفت قرار گرفته چه تفاوتی با طرح دولت روحانی برای فروش نفت به مردم دارد. آیا طرح شکست خورده دولت قبل این بار در دستور کار دولت رئیسی قرار گرفته است؟ بد نیست بدانید که دولت دوازدهم به دنبال فروش اوراق سلف نفتی با موعد تحویل ۲ الی ۳ ساله بود. در طرح دولت قبلی این مساله مطرح بود که دولت فعلی درآمدهای حاصل از فروش نفت در دولت بعدی را پیش خور کرده و تنها تعهداتی را برای دولت آینده به ارث می گذارد.
این در حالی است که در طرح فروش اوراق سپرده گواهی نفتی هیچ محدودیتی در موعد تحویل وجود ندارد و سرمایه گذار در صورتی که بخواهد می تواند نفت خریداری شده را تحویل بگیرد.
البته هنوز جزییات دقیقی درباره میزان انتشار اوراق و نفتی که قرار است به مردم فروخته شود، منتشر نشده است. اما رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی این احتمال را می دهد که شرکت نفت بخشی از سهم ۱۴.۵ درصدی مقدار فروش نفت در نظر گرفته شده در قانون بودجه (امسال حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بوده است) برای این کار اختصاص دهد.
نظر شما