ام البنین بولوردی؛ بازار: قارچ خوراکی از جمله محصولات پرمصرفی است که در بازارهای بین المللی نیز جایگاه ویژه ای دارد. در این حوزه جدیدترین آمار فائو نشان می دهد: کشور چین با تولید سالانه ۴۰ میلیون تن انواع قارچ و ترافل بزرگترین تولید کننده است و پس از آن نیز کشورهای ژاپن با ۴۷۱ هزار تن، ایالات متحده با ۳۷ هزار تن در جایگاه های بعدی قرار دارد.
بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران تولیدی به میزان ۹۹ هزار و ۷۰۰ تن داشته و در جایگاه دهم دنیا قرار دارد
سالانه ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار تن قارچ در کشور داریم
بر اساس این گزارش، ایران نیز جزو تولید کنندگان اصلی قارچ خوراکی محسوب می شود با این وجود به دلیل مشکلات موجود در این بخش واحدهای تولیدی با ظرفیت ناقص فعالیت می کنند. این در حالی است که به گفته محمد حسن افشار فعال بخش قارچ در صورتی که واحدهای پرورشی با ظرفیت کامل تولید کنند سالانه توانایی تولید ۲۵۰ هزار تن قارچ را دارند.
این فعال بخش قارچ در پاسخ به این سوال که از نظر حجم تولید در دنیا چه جایگاهی داریم به خبرنگار بازار می گوید: بر اساس آمار مربوط به سال ۲۰۱۸ ما از نظر حجم تولید در جایگاه ششم دنیا قرار داشتیم.
افشار می افزاید: با این وجود الان به دلیل بحران های مختلفی که داریم با تمام توان تولید نداریم و ظرفیت ۲۵۰ هزارتنی تولید در سال را نمی توانیم استفاده کنیم در غیر این صورت قطعا با افزایش تولید می توانیم در بازارهای جهانی ارتقای جایگاه داشته باشیم.
با این وجود بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران تولیدی به میزان ۹۹ هزار و ۷۰۰ تن داشته و بعد از کشورهای هلند، هند، لهستان، اسپانیا، کانادا و بریتانیا در جایگاه دهم تولید قارچ قرار دارد.
افشار با بیان اینکه کیفیت قارچ تولیدی ایران بسیار خوب است، خاطر نشان می کند: در واقع ما بر اساس استانداردهای بین المللی تولید داریم. ضمن اینکه ضوابط بهداشتی و بسته بندی را به درستی رعایت می کنیم. بنابراین تنها راهی که می تواند موحب نجات صنعت ایران شود این است که بازار صادراتی گشوده شود و ما بتوانیم بخش قابل قبولی از محصول را صادر کنیم.
اگر صادراتی در این میان انجام شود به صورت امانی بار ارسال می شود و پول آن نیز از طریق صرافی تحویل صادر کننده می شود بنابراین چون هزینه های نقل و انتقال پول و هزینه های صادرات بالا می رود، صادرات قارچ به صرفه نیست
به دلیل تحریمها و عدم عضویت در FATF نمی توانیم قارچ تولیدی را صادر کنیم
بر اساس این گزارش، در بحث صادرات محصول قارچ داده های منتشر شده از سوی سازمان فائو نشان می دهد: نام ایران در لیست ۲۰ صادر کننده برتر این محصول جای ندارد. به عبارت دیگر این داده ها حاکی از این است که در مدت نامبرده کشور لهستان با صادراتی به میزان حدود ۲۲۴ هزار تن در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن نیز کشورها «چین، هلند، کانادا، ایرلند، بلژیک، بلاروس، کره، لیتوانی و بریتانیا» در جایگاه دوم تا دهم دنیا قرار دارند.
به این ترتیب اگرچه ایران جزو ده تولیدکننده برتر قارچ قرار دارد اما صادراتی در این حوزه ندارد. افشار فعال این بخش در این خصوص نیز به بازار می گوید: در حال حاضر کشورها حوزه خلیج فارس و همسایگان ما خواستار قارچ هستند اما در حالی که یک زمانی قارچ ایران به اروپا صادر می شد الان صادراتی نداریم که عمدتا ناشی از دو عامل است.
وی ادامه می دهد: در واقع صادرات قارچ نداریم چون از یک طرف شرایط تورمی باعث شده قیمت تمام شده ما دائما بالا می رود. از سوی دیگر چون عضو FATF نیستیم و همچنین تحریم هستیم بنابراین نمی توانیم محصولات را صادر کنیم.
افشار خاطر نشان می کند: حتی اگر صادراتی در این میان انجام شود به صورت امانی بار ارسال می شود و پول آن نی از طریق صرافی تحویل صادر کننده می شود بنابراین چون هزینه های نقل و انتقال پول و هزینه های صادرات بالا می رود، صادرات به صرفه نیست.
صنعت تولید قارچ کشور روزانه ۳میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در شرایط موجود زیان می بینند
قیمت تمام شده یک کیلوگرم قارچ فله در واحد تولیدی ۴۰هزار و ۵۰۰ تومان است؛ قیمت فروش ۳۰ تا ۳۴ هزار تومان
این فعال بخش همچنین در خصوص وضعیت صنعت نیز اظهار می دارد: در حال حاضر مشکل بازار داریم؛ به این معنا که سال گذشته در چنین روزهایی قارچی که به بورس تهران می آمد روزانه به طور متوسط ۲۰ تن بود و امروزه بین ۴۰ تا ۵۰ تن قارچ می آید. بنابراین تقاضا با عرضه همخوانی ندارد و لذا قیمت بسیار پایین است.
گفتنی است بر اساس این گزارش و به گفته قارچ کاران کشور، بورس قارچ در واقع محلی در پارکینگ شماره ۵ فرودگاه مهرآباد است که بخشی از آن به اجاره عده ای از قارچ کاران درآمده و تمامی خریداران قارچ به آنجا مراجعه و تولید کنندگان نیز قارچ خود را در آنجا عرضه می کنند.
این در شرایطی است که به گفته افشار کل تولید روزانه ۴۰۰ تن است که ۱۰ درصد آن در این به اصطلاح «بورس قارچ» عرضه می شود و قیمت قارچ را در کل کشور تعیین می کند. بنابراین در عین حال که جای درستی برای عرضه محصول قارچ توسط تولیدکنندگان وجود ندارد، فعالان این حوزه توانسته اند با همین بورس ناقص نیز روزانه قیمت قارچ در سراسر ایران تعیین کنند.
رئیس پیشین انجمن قارچ کشور در خصوص قیمت تمام شده قارچ نیز می گوید: بر اساس آخرین بررسی که توسط انجمن انجام شد قیمت تمام شده یک کیلوگرم قارچ فله در واحد تولیدی ۴۰هزار و ۵۰۰ تومان است اما در بازار بین ۳۰ تا ۳۴ هزار تومان فروخته می شود. بنابراین یک فاصله ۸هزار تومانی در هر کیلوگرم از این محصول قارچ کاران زیان می دهند.
افشار همچنین در پاسخ به این سوال که با این تفاسیر میزان زیاندهی قارچ کاران روزانه چقدر است، می گوید: الان که تابستان است و تولید کم است روزانه ۴۰۰ تن در سراسر کشور تولید شود و با احتساب ضرر ۸ هزار تومان در تولید هر کیلوگرم قارچ، قارچ کاران کشور روزانه ۳میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در شرایط موجود زیان می بینند.
با کاهش تقاضا از سوی قارچ کاران، تولیدکنندگان کامپوست محصول خود را ۵۰۰ تومان ارزان کردند
وی در خصوص اصلی ترین این حجم ضرر دهی نیز می گوید: سال گذشته در این زمان قارچ به کیلویی ۵۰ هزار تومان رسید چون بسیاری از واحدهای تولیدی سیستم خنک کننده نداشتند و لذا یا تولید نمی کردند و یا با ظرفیت ناقص کار می کردند.
افشار ادامه می دهد: با این وجود امسال این واحدها سیستم خنک کننده نصب کردند و سالنها را نیز پر کردند بنابراین میزان تولید بالا رفت و به این ترتیب الان دو برابر سال قبل قارچ به بازار می آید؛ پس عرضه زیاد شد.
وی با اشاره به اینکه در تابستان به دلیل بالا بودن تنوع سبزیجات مصرف قارچ کاهش می یابد، می افزاید: بنابراین الان به دلیل عرضه زیاد و تقاضای کم قیمت کاهش یافته و قارچ کاران زیان می دهند.
گفتنی است در صنعت قارچ، یکی از اصلی ترین مواد اولیه کامپوست است که نوسانات قیمتی نیز دارد. با این وجود افشار می گوید: در شرایط فعلی تولید کنندگان کامپوست هم وقتی دیدند تقاضای کمی برای قارچ و به تبع آن برای کامپوست وجود دارد، در نتیجه قیمت کامپوست را از ۵هزار تومان به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش دادند.
نظر شما