بازار؛ گروه بانک و بیمه: حال و روز سیستم بانکی مدتی است خوش نیست، از مشاهده عملکرد آنها در سامانه کدال که اغلب با زیان دهی مواجه اند گرفته تا عمل به اوامر و دستورات بالا دستی مبنی بر اجرای تکالیف قانونی نسبت به پرداخت وامهای گسترده که عمده آنها نیز بصورت قرض الحسنه هستند سیستم بانکی را با مشکل مواجه کرده است.
اکثر سرمایه گذاران با سپرده گذاری در سیستم بانکی قرارداد کوتاه مدت می بندند تا در صورت فعال شدن بازارهای سفته بازی دسترسی آنها برای خروج منابع از سیستم بانکی آسان شود با این وجود چنین رویکردی، منفعتی را برای بانک ها بدنبال ندارد
سپرده گذاری سرمایه گذاران در قالب جاری کوتاه مدت در بانک ها برای دسترسی آسان به منابع
شاید این موضوع یک طرف قضیه باشد چرا که مردم نیز به دلیل سود اندک سپرده گذاری در سیستم بانکی در مقابل نرخ بالای تورم، خیلی راغب به سرمایه گذاری دربانکها نیستند و اگر پولهای کلانی نیز در بانکها سپرده گذاری شده است، اکثرا بصورت قرارداد کوتاه مدت بوده تا در صورت فعال شدن بازارهای سفته بازی دسترسی صاحبان پول برای خروج آنها از سیستم بانکی آسان شود.
با این وجود چنین پولهایی چون در قالب قرارداد چند ساله با بانک نیست، منفعتی را برای بانک ها بدنبال ندارد. در چنین شرایطی است که سیستم بانکی کشور به دلیل افت میزان سپرده گذاری از منابع آنچنانی برخوردار نیستند و برای اینکه بتوانند به تکالیف خود در پرداخت وام و تسهیلات و... عمل کند، مجبور می شود که اقدام به اضافه برداشت ازبانک مرکزی و یا قرض بین بانکی با نرخ سود بیش از ۲۱ درصد کنند.
البته این موضوع نباید به مظلوم نمایی سیستم بانکی قلمداد شود چرا که اغلب بانکها منابعی را که در اختیار دارند آن را در قالب پرداخت وام و تسهیلات به شرکت های زیر مجموعه خود داده که این اقدام تاثیر بالایی بر کاهش منابع بانکی به جای گذاشته است. در چنین شرایطی برخی بانکها زمانی که نیازمند منابع هستند، دست به دامن سایر بانکها شده و این موضوع زمینه افزایش نرخ سود بازار بین بانکی را فراهم کرده است.
اغلب بانکها از منابع آنچنانی برخوردار نیستند و برای تامین نقدینگی مورد نیاز همچنین عمل به تکالیف خود بناچار مجبور به تهیه منابع از طریق اسناد خزانه شده و این اقدام در صورت رشد تقاضا ازسوی برخی بانکها منجر به افزایش نرخ سود بازار بین بانکی شده است
رشد نرخ سود بین بانکی در پی افزایش تسهیلات دهی و کمبود منابع بانکها
فرید ضیاالملکی، که سابقه مدیرعاملی و عضو هیئت مدیره چند بانک و موسسه مالی و اعتباری کشور را در کارنامه خود دارد طی گفتگویی با «بازار» علل رشد نرخ سود بازار بین بانکی و رسیدن آن به بیش از ۲۱ درصد را ناشی از عواملی چون افزایش میزان تسهیلات دهی بانکها و خروج سپرده از سیستم بانکی عنوان کرد و اظهار داشت: اغلب بانکها به دلایل فراوان از منابع آنچنانی برخوردار نیستند و برای تامین نقدینگی مورد نیاز همچنین عمل به تکالیف خود به ناچار مجبور به تهیه منابع از طریق اسناد خزانه شده و این اقدام در صورت رشد تقاضا از سوی برخی بانکها منجر به افزایش نرخ سود بازار بین بانکی می شود.
وی با بیان اینکه تسهیلات دهی بالا و تامین نیاز نقدینگی فشار مضاعفی را به سیستم بانکی وارد می کند که به نفع بانکها نیست، گفت: بانکها زمانی که با سپرده گذاری انبوه مواجه می شوند بنیه آنها نیز برای پرداخت وام و تسهیلات قوی می شود و به راحتی می توانند آن را در قالب وام به متقاضیان بپردازند اما در مقابل چنانچه میزان سپرده گذاری در بانکها کاهش یابد و از طرفی سیستم بانکی نیز موظف به پرداخت وام هایی چون وام قرض الحسنه ازدواج، فرزندآوری و ... با نرخ سود ۴ درصدی شود، همچنین مکلف به ارایه وام وتسهیلات مسکن، وامهای خرد تا ۱۰۰ میلیون تومان بدون ضامن و از طریق اعتبارسنجی و... شوند، بنابراین در صورت نبود منابع لازم، مسلم است که باید اقدامات خود را برای تامین نقدینگی به اشکال مختلف بکار گیرند.
با توجه به رشد حدود ۵۰ درصدی نرخ تورم در کشور همچنین نرخ سود ۱۶ تا ۱۸ درصدی سود بانکی، فاصله عمیقی بین این نرخ ها وجود دارد که این امر موجب شده است خیلی ها برای سپردن پولهای خود در قالب سپرده گذاری، بازار دیگری غیر ازبانکها را برگزینند
فرار سپرده ها در پی فاصله عمیق نرخ سود بانکی با نرخ تورم
این کارشناس بانکی در پاسخ به این سئوال که آیا افزایش نرخ سود بین بانکی مبنایی برای افزایش نرخ سود بانکی نیست؟ خاطر نشان کرد: اینکه افزایش نرخ سود بازار بین بانکی تا حدودی زمینه ساز تصمیم گیری سیاست گذاران پولی برای تغییر نرخ سود بانکی شود، بعید به نظر می رسد چرا که این بازار جدای از بازار نرخ سود بانکی است اما با توجه به رشد حدود ۵۰ درصدی نرخ تورم در کشور همچنین نرخ سود ۱۶ تا ۱۸ درصدی سود بانکی فاصله عمیقی بین این نرخ ها وجود دارد که این امر موجب شده است خیلی ها برای سپردن پولهای خود در قالب سپرده گذاری، بازار دیگری غیر ازبانکها را برگزینند.
عبدالملکی اظهار داشت: به نظر می رسد با توجه به نرخ پایین سود بانکی در مقابل نرخ بالای تورم در کشور همچنین در راستای جذب پول در سیستم بانکی، وقت آن رسیده است که بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در تغییر نرخ سود تجدید نظر کند و با افزایش چند درصد سود، اقدامات کارشناسانه خود را با حفظ جوانب سایر موئلفه های اقتصادی در جهت جذب منابع درسیستم بانکی بکار گیرد، چرا که با توجه به وجود نرخ سود بانکی ۱۶ تا ۱۸ درصدی، سودی که سپرده گذاران اکنون ازمحل سپرده گذاری در سیستم بانکی اخذ می کنند، یک سوم نرخ تورم است در حالی که فاصله نرخ تورم و سود بانکی باید ۲ تا ۴ درصد باشد نه ۳۰ درصد.
این کارشناس بانکی در ادامه افزود: نرخ سود بانکی در کشورهای پیشرفته بسیار پایین است چرا که تورم آنها نیز معمولا تک رقمی است طوری که فاصله بین نرخ سود بانکی و تورم ۲ تا ۳ درصد بوده و آن طور نیست که همچون ایران صف تقاضا برای دریافت وام به دلیل نرخ بالای تورم طویل باشد. این در حالی است که در کشور ما به دلیل افت ارزش پول در پی رشد نرخ تورم و فاصله عمیق که بین نرخ سود بانکی و تورم وجود دارد اغلب مردم متقاضی وام و تسهیلات هستند که بخشی از آن نیز به دلیل انحراف در بازارهای سفته بازی وکسب سود از آن معمولا معوق می شوند.
تا زمانی که اصلاحات اساسی در بدنه اقتصاد بخصوص سیستم بانکی با کارکارشناسی دقیق انجام نشود نباید انتظار داشت اقتصاد مسیر درستی را طی کند، علاوه بر این انتخاب مدیران اصلح وکاربلد برای مدیریت نظام پولی کشور ضروری است
سیستم بانکی نیازمند اصلاح ساختاری
اظهارات عبدالملکی در خصوص توجه سیاست گذاران پولی برای تغییر نرخ سود بانکی حالی مطرح است که محمد باقرصدری عضو انجمن اقتصاددانان ایران نیزدر گفتگو با «بازار» می گوید: سیستم نظام بانکی نیازمند اصلاح ساختاری است و تا زمانی که اصلاحات اساسی در بدنه اقتصاد بخصوص سیستم بانکی با کار کارشناسی دقیق انجام نشود نباید انتظار داشت اقتصاد مسیر درستی را طی کند.
وی با بیان اینکه علاوه بر توجه به اصلاح ساختاری سیستم بانکی و شفافیت قانون ومقررات در این بخش، انتخاب افراد کاربلد و با تجربه با مدیریت قوی در سیستم بانکی بویِژه مدیران ارشد بانک مرکزی ضروری است افزود: وقتی تصمیمات با کار کارشناسی دقیق اتخاذ نشود و مدیریت نظام بانکی ضعیف باشد نباید انتظار داشت که نرخ سود بانکی و یا تورم رقمی معقول و منطقی باشد.
آنطور که بازنشسته ای که پس از سالها مبلغی را پس انداز کرده و آن را به بانک سپرده است تا از محل سپرده گذاری سودی کم ریسک کسب کند اکنون سود منفی بگیرد و ارزش آن روز به روز کمتر شود.
بنا به این گزارش، از آنجایی که نرخ اندک سود بانکی در مقابل نرخ بالای تورم سرمایه گذاران را از سپرده گذاری در سیستم بانکی فراری داده است، کارشناسان معتقدند که سیاست گذاران پولی باید با چاره اندیشی فکری به حال نرخ سود بانکی کنند تا سرمایه ها به جای ورود به بازارهای موازی جذب بانکها و بخش مولد کشور شوند. طوری که اکنون به دلیل خروج منابع بانکی اغلب بانک ها به بازار بین بانکی ورود کرده و نرخ سود بازار بین بانکی به بیش از ۲۱ درصد رسیده است.
نظر شما