بازار؛ گروه استانها: چند هفته از حادثه دلخراش و دردناک متروپل آبادان و بیش از شش سال از حادثه آتش‌سوزی پلاسکوی تهران می‌گذرد، حوادثی که با توجه به عمق خسارت‌های جانی و مالی آن می‌توانست تلنگری برای مسئولان و دست اندرکاران حوزه ساخت و ساز و دستگاه‌های نظارتی باشد اما متأسفانه گویی تنها وقتی فاجعه‌ای رخ می‌دهد بازار گرمی هشدارهای مسئولان نیز شروع شده و بعد مانند آب روی آتش خاموش می‌شود.
در قم که از کلان شهرهای مذهبی و از مقاصد مهم گردشگری است بازارها و پاساژهایی وجود دارد که حکم بمب‌های ساعتی را داشته و هر لحظه مستعد حادثه هستند و با توجه به هشدارهای آتش نشانی نسبت به اهمیت توجه به ایمنی این بازارها و پیشگیری از تکرار حوادثی چون پلاسکو و متروپل ولی هنوز اقدام قابل تأملی از سوی دست اندرکاران امر دیده نمی‌شود؛ غافل از این که اگر حادثه‌ای در این مراکز تجاری رخ دهد عمق فاجعه انسانی و خسارت‌های آن به مراتب بالاتر از پلاسکو و متروپل خواهد بود.
هشدارهای آتش نشانی
طبق هشدارهای آتش نشانی قم مراکزی مانند پاساژ موسی بن جعفر(ع)، پاساژ حجت و بازار کهنه و حتی برخی بازارهای جدید قم به دلیل نداشتن شرایط ایمنی مناسب مستعد حریق هستند و هشدارهایی نیز به هیئت امنای این بازارها و مسئولان نظارتی و اجرایی استان داده شده اما در عمل اقدام مطلوبی دیده نشده است.
در قم بازارها و پاساژهایی وجود دارد که حکم بمب‌های ساعتی را داشته و هر لحظه مستعد حادثه هستند
همه پاساژها و مراکز خرید در هسته مرکزی شهر قم ایمنی مناسبی ندارند حال اگر وضعیت نامناسب بافت تاریخی که تعداد بسیاری از جمعیت قم در خود جای داده هم اضافه کنیم شرایط به مراتب خطرناکی را برای قم باید پیش‌بینی کرد؛ اما انگار برخی مسئولان ما تا دقیقه ۹۰ علاقه دارند از خواب غفلت بیدار نشوند که می‌توان چنین تصور کرد برخی در پی «نوش دارویی پس از مرگ سهراب» هستند که دیگر مانند متروپل آبادان و پلاسکوی پایتخت که بسیاری را داغدار و خسارت زده کرد دیگر کار از کار گذشته است.
در قم ساختمان‌های مشابه پلاسکو و متروپل فراوان داریم
مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به وجود مکان‌ها و بازارهای نا امنی در سطح شهر قم می‌گوید: در قم به ویژه در هسته مرکزی شهر که بیشترین تردد جمعیتی را به خود اختصاص داده بازارها و مکان‌هایی هستند که به شرایط حریق و سازه سست می‌توانند جان هزاران نفر را به خطر بیندازند، بازارهایی مانند حجت، ملت و کویتی‌ها و صفا و دیگر پاساژهایی که در هسته مرکزی شهر فعالیت دارند که می‌تواند تلفاتی بیش از ۱۰۰ نفر را به همراه داشته باشند اگر به ایمنی آنها توجهی نشود.
عباس جعفری در پاسخ با این سؤال که چرا با توجه به شرایط نا ایمن بودن این بازارها اقدامی صورت نگرفته است، می‌گوید: آتش نشانی بر حسب وظیفه ذاتی خود که بررسی و دقت نظر در زمینه ایمنی به لحاظ حریق و دیگر حوادث، هشدارها و مکاتباتی را با دستگاه‌های نظارتی و هم‌چنین هیئت امنای این بازارها داشته است اما با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی و توجه به معیشت بازاریان و نگرانی از بیکاری و هم‌چنین پیشگیری از مسائل اجتماعی مسئولان اقدامی برای پلمب واحدهای تجاری این بازارها انجام نمی‌دهند.
در قم مشابه پلاسکو و متروپل فراوان داریم علاوه بر پاساژها بیمارستان‌ها و بانک‌ها و حتی برخی اماکن بزرگ مذهبی فاقد ایمنی لازم هستند
وی در ادامه سخنان خود هشداری قابل تأمل داده و بیان می‌کند: در قم مشابه پلاسکو و متروپل فراوان داریم علاوه بر پاساژها بیمارستان‌ها و بانک‌ها و حتی برخی اماکن بزرگ مذهبی فاقد ایمنی لازم هستند که در صورت وقوع حادثه‌ای مانند زلزله و آتش‌سوزی می‌تواند بحرانی خطرناک را در قم دامن بزند.
ساخت و سازهای نا امن و چالش ساز در قم
اما با توجه به گفت‌وگوی مدیرعامل آتش نشانی و خدمات ایمنی قم که هرز چند گاهی هشدارهایی را با استفاده از تریبون‌ها و نامه‌نگاری‌های مختلف به دستگاه‌ها و مدیران امر می‌دهند مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم دادگستری قم طی روزهای گذشته طی نشستی چند جانبه در دانشگاه قم با نام «ساختمان‌های متروپل گونه در قم» هشدار داد که بازار ملت قم در هسته مرکزی از خطرناک‌ترین و پر چالش‌ترین معماری و طراحی به شمار رفته که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
سعید کاویانی عنوان می‌کند: یک سوم جمعیت شهر قم در بافت تاریخی و یا فرسوده ساکن هستند در حالی که در کل قم با چالش ساخت و ساز بسیاری روبرو است در زمینه بررسی ایمنی ساختمان‌های شهر قم همه سازمان‌ها از اداره کل میراث فرهنگی تا اتاق اصناف و شهرداری و هم‌چنین دادستانی باید همکاری کنند.
حادثه قم می‌تواند در بعد بین‌الملل تبعات بالایی داشته باشد
یکی از اعضای شورای اسلامی شهر قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار به موضوعی اشاره می‌کند که اگر به آن توجه نشود می‌تواند این فاجعه را در قم عمیق‌تر کند؛ وی می‌گوید: در کلان‌شهر قم سازه‌های نا ایمن بسیاری وجود دارند به ویژه در هسته مرکزی شهر که اگر از زاویه دیگری به آن نگاه شود با وجود حضور اتباع خارجی از ۱۰۰ کشور و زائرپذیر بودن آن می‌توان عمق فاجعه را به مراتب بالاتر و در ابعاد بین‌المللی پیش‌بینی کرد.
معصومه آمره می‌افزاید: باید در زمینه توجه به مسائل ایمنی و ارتقای سطح ایمنی ساختمان‌ها در قم شهرداری و اصناف و هم‌چنین دادستانی و سازمان صمت و نظام مهندسی همه نسبت به تکالیفی که دارند احساس مسئولیت کنند.
مقاوم سازی بافت تاریخی
رئیس نظام مهندسی ساختمان استان قم نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: برخی از ساختمان‌ها به خصوص در مناطق بافت فرسوده شهر قم از عمر مفید آنان گذشته است و قابل مقاوم سازی نیستند و مالکان آنان باید قبل از آنکه حادثه‌ای رخ دهد نسبت به بازسازی بنا اقدام کنند؛ سال گذشته اتفاقی در مجتمع سحر بر اثر آتش سوزی رخ داد که این حادثه نشان می‌دهد باید به حوزه نگهداری و تعمیر توجه ویژه‌ای شود و بحث جلوگیری از بهره‌برداری قبل از صدور پایان کار مورد توجه باشد.
برخی از ساختمان‌ها به خصوص در مناطق بافت فرسوده شهر قم از عمر مفید آنان گذشته است و قابل مقاوم سازی نیستند
امین مقومی می‌افزاید: متأسفانه در برخی از پروژه‌ها همانند اماکن صنعتی شاهد هستیم فردی فاقد صلاحیت نقشه تهیه می‌کند و بر همان اساس ساخت و ساز صورت می‌گیرد و نظارت خاصی نیز بر روند اجرای آن صورت نمی‌پذیرد.
با توجه به موارد مطرح شده لازم است که همه دستگاه‌های اجرایی و مسئول با ظرفیت و توانایی خود برای ایمن‌سازی بازارها و پاساژهای قم اقدام کنند؛ بازارهایی که روزانه محل گذر شهروندان و زائرانی است که به قصد خرید پای آنها به این اماکن باز می‌شود؛ لذا باید به مسئولان استانی این ضرب‌المثل را گوش زد که «علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد».
نظر شما