بازار؛ گروه استانها: وجود بارگاه حضرت فاطمه معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران و چندین امامزاده مهم از جمله امامزاده موسی مقبره فرزند امام جواد(ع)، قم را به دومین شهر مذهبی و زیارتی کشور تبدیل کرده است؛ علاوه بر آن وجود جاذبه‌های تاریخی و روستاهایی با طبیعت بکر و زیبا و هم‌چنین ظرفیت گردشگری سلامت باعث شده تا این کلانشهر در طول سال پذیرای مسافران داخلی و گردشگران خارجی از کشورهای همسایه باشد.
هرچند به مدت دو سال گردشگری قم به طور کامل به دلیل محدودیت‌های کرونایی کاملاً فلج شده بود اما اکنون به واسطه بهبود شرایط کرونایی کشور، گردشگری قم نفسی تازه کرده و این کلانشهر مذهبی که به نگین گردشگری کشور شهرت دارد میزبان زائرانی از همه نقاط جهان به ویژه کشور عراق، پاکستان و هند و حتی آذربایجان و چند کشور اسلامی است.
نقطه طلایی کشور
جدای از ظرفیت‌های بالای مذهبی قم، این شهر در حلقه اتصال ۱۷ استان مهم کشور و در شاهراه مهم مواصلاتی قرار گرفته و طی روزهای گذشته که دهه کرامت را سپری کردیم به جرئت می‌توان گفت که قم مانند شهر مشهد پذیرای خیل عظیمی از زائران بود اما با وجود همه ظرفیت‌هایی که می‌تواند در جذب گردشگر مذهبی و حتی تاریخی و فرهنگی تأثیرگذار باشد اما مانند همیشه شهر قم با چالش کمبود تخت‌های اقامتی روبرو بود.
چالشی که هر ساله در مناسبت‌های ویژه‌ای از سال مانند روز ولادت کریمه اهل بیت علیه السلام؛ سالروز ورود این بانوی با کرامت و نیمه شعبان و دهه کرامت و حتی عید نوروز خودنمایی می‌کند؛ با وجود این که بسترهای لازم برای افزایش مراکز اقامتی هم وجود دارد اما مسئولان هنوز از این مهم غفلت می‌کنند.
قم که به نگین گردشگری کشور شهرت دارد همواره میزبان زائرانی از همه نقاط جهان به ویژه کشور عراق، پاکستان و هند و حتی آذربایجان و چند کشور اسلامی است
در شهر قم طبق آمارها ۳۶ هتل، ۲۵ هتل آپارتمان، ۷۵ مهمانپذیر و ۱۵۷ خانه مسافر وجود دارد که این ۲۹۳ واحد اقامتی در مجموع ۱۴ هزار و ۷۰ تخت دارند که زیر نظر اداره میراث فرهنگی فعالیت می‌کنند؛ اما این روزها با وجود بهبود شرایط و کاهش محدودیت‌های کرونایی در کشور و دنیا، قم با حجم بالایی از مسافران و گردشگران خارجی روبرو است که در برخی زمان‌ها آنها در حسرت یک مکان مناسب برای اقامت در شهر قم می‌مانند و ناچار می‌شوند قم را ترک کنند؛ باید از دست اندرکاران گردشگری قم پرسید که آیا این مشکل نمی‌تواند در صنعت گردشگری قم خللی وارد کند؟ آیا برای افزایش ظرفیت مراکز اقامتی نمی‌توان از بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران بهره گرفت؟ چرا در شهری مانند قم که مقصد گردشگری مذهبی است نباید زائرسرایی وجود داشته باشد.
رویداد فرهنگی شیراز و قم
هم‌زمان با دهه کرامت شهرداری قم اقدام به برگزاری «نخستین رویداد فرهنگی بین شهرهای شیراز و قم» کرده بود. شهر شیراز نیز مانند قم در کنار دهه کرامت به مناسبت روز سید امیر احمد معروف به شاه چراغ از فرزندان حضرت موسی کاظم علیه السلام، در روز ششم ذی‌القعده از مقاصد مهم گردشگری مذهبی کشور به شمار می‌رود.
لذا این رویداد مهم اگر با آینده‌نگری و چشم‌انداز بلند مدتی برای دو استان در نظر گرفته شود می‌تواند در رونق گردشگری قم و شیراز و هم‌چنین افزایش زائران فی مابین دو استان کمک کند؛ از دیگر سو اگر مسئولان ما بسترهای مناسبی را برای سفرهای ارزان قیمت ایجاد کنند می‌تواند در جذب بیشتر زائر و اقتصاد گردشگری دو کلانشهر مؤثر باشد.
طی روزهای اخیر و از روز ولادت حضرت معصومه(س) تا روز ولادت حضرت امام رضا(ع) قم با حجم بالایی از مسافران و گردشگران خارجی روبرو بود؛ شلوغی حرم و اطراف حرم و بازارهای اطراف همه و همه حکایت از افزایش حجم مسافر و گردشگر در شهر قم دارد اما با وجود این ظرفیت همیشه کمبود مراکز اقامتی سد راه رونق گردشگری قم به شمار رفته است و در این شهر زائرسرایی هم نیست که جوابگوی این حجم از مسافر باشد.
کمبود مراکز اقامتی سد راه گردشگری قم
یک خانواده عراقی که از شهر کاظمین به قم سفر کرده‌اند در گفت‌وگو با خبرنگار بازار از مشکلاتشان برای پیدا کردن مکان مناسب برای اقامت می‌گویند. علی محمد ربیعی پدر این خانواده بیان می‌کند: ساعت ۱۲ شب وارد ایران شدیم در حالی که قم فرودگاهی هم ندارد باید مسافت‌های طولانی از فرودگاه حضرت امام تا قم را طی کنیم؛ لذا ساعت یک و نیم به قم رسیدیم اما با وجود خستگی بسیار نتوانستیم مکانی را پیدا کنیم.
ربیعی می‌افزاید: حاضر بودیم برای یکی دو شب اقامت مبالغی را بپردازیم ولی مکانی یافت نشد یک شب را در اطراف حرم گذراندیم و اکنون در یک مسافرخانه اقامت داریم که با توجه به این که قیمت‌ها را افزایش داده‌اند مطلوب نیست.
قم ظرفیت خوبی برای ارتقای گردشگری مذهبی و تاریخی و حتی خارجی و گردشگری سلامت دارد اما بسترهای مطلوبی برای ارتقای این صنعت دیده نشده است
بی بی زهرا سید حسینی بانویی که از آذربایجان به اتفاق دختر و پسرانش راهی قم شده ضمن بیان زیبایی و خوشحالی خود از آمدن به این شهر مذهبی می‌گوید: شهر قم را خیلی دوست دارم و همیشه در دهه کرامت به این شهر و یا مشهد سفر می‌کنم؛ قم شهری زیبا و کوچک و مردمانی مذهبی دارد اما از مسئولان این شهر می‌خواهم چنین تذکر دهم وقتی می‌دانید کرونا کم شده و مسافران و گردشگران خارجی هم بیشتر به این شهر سفر می‌کنند باید بستر مناسبی برای این ایام فراهم کنید.
وی در تکمیل گفت‌وگوی خود عنوان می‌کند: ما از روز ولادت حضرت معصومه(س) به شهر قم سفر کردیم یک روز کامل ما دنبال مکان بودیم در شب ولادت زودتر حرم را ترک کردیم ولی باز با حجم ترافیک و هم‌چنین کمبود تاکسی و خدمات روبرو شدیم.
قم ظرفیت خوبی برای ارتقای گردشگری مذهبی و تاریخی و حتی خارجی و گردشگری سلامت دارد اما بسترهای مطلوبی برای ارتقای این صنعت دیده نشده است؛ قم با نبود یکپارچگی در تصمیم‌گیری‌ها، عدم برنامه‌ریزی و مهم‌تر از آن کمبود مراکز اقامتی روبرو است؛ شهر قم ظرفیت آن را هم دارد که اگر مسئولان همت کنند بستر سفرهای ارزان قیمت با راه‌اندازی زائرسرا و هم سویی با دو استان مذهبی کشور مانند مشهد و شیراز فراهم شود.
آثار مثبت و دستاوردهای مطلوبی برای رویداد قم و شیراز را می‌توان ترسیم کرد
مدیر گروه رشته گردشگری دانشگاه علمی و کاربردی شهرداری قم درباره نخستین رویداد فرهنگی شیراز و قم به خبرنگار بازار می‌گوید: این رویداد اگر برای آن مسئولان دو کلانشهر آینده‌نگری‌هایی داشته باشند می‌تواند آثار مطلوب و دستاوردهای خوبی در زمینه گردشگری دو شهر داشته باشد؛ به عنوان مثال کشورهایی هستند که بودجه هنگفتی را برای رویداد المپیک و یا جام جهانی هزینه می‌کنند هرچند بازخورد آن در ابتدا قابل لمس نیست ولی برای درآمدزایی و اقتصاد این کشورها در آینده می‌تواند مؤثر باشد.
محمد آقازاده می‌افزاید: با برگزاری جشنواره‌ها و تورهای سیاحتی و گردشگری بین دو شهر که هر دو مقاصد مهم گردشگری به ویژه مذهبی هستند می‌توان در آینده برای درآمد و اقتصاد پایدار این کلانشهر امیدوار بود البته باید بسترهای لازمی در این میان دیده شود.
در شهر مشهد بیش از ۱۱۸ هزار تخت اقامتی وجود دارد اما در قم ۱۴ هزار تخت اقامتی داریم که در پیک ورود گردشگران با مشکلاتی روبرو می‌شویم
به گفته وی، در شهر مشهد بیش از ۱۱۸ هزار تخت اقامتی وجود دارد اما در قم ۱۴ هزار تخت اقامتی داریم که در پیک ورود گردشگران با مشکلاتی روبرو می‌شویم ما مشکل جذب گردشگر در قم نداریم، چالش اصلی ما کمبود واحدهای اقامتی است هرچند جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی و تفریحی هم در ساعات محدودی تعطیل می‌شوند.
غفلت مسئولان قمی از احداث زائرسرا
این استاد دانشگاه که خود در زمینه صنعت گردشگری نیز فعالیت دارد در ادامه می‌گوید: می‌توان از تفاهم‌نامه بین شیراز و قم و این رویداد بسترهایی برای سفرهای ارزان قیمت در مبدأ و مقصد برنامه‌ریزی کرد؛ مسئولان باید تسهیلاتی را برای اجرای این نوع سفرها در نظر بگیرند که می‌تواند محرک مهمی در اقتصاد شهر باشد. با توجه به اینکه قیمت هتل‌ها و مراکز اقامتی در دهه کرامت در شهرهای قم، مشهد و شیراز چند درصد افزایش می‌یابد با احداث زائرسراهایی می‌توان با افزایش نشاط اجتماعی برای خانواده‌های ایرانی سفرهای داخلی را رونق داد در قم زائرسراها حلقه مفقوده‌ای هستند که باید مسئولان به ان توجه کنند که اگر این زیرساخت در قم فراهم شود می‌تواند گردشگری را بهبود بخشد چرا نباید در قم مانند مشهد زائرسرایی تعریف شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار از حد نصاب رسیدن آیین نامه‌ای برای احداث زائرسرا در قم خبر می‌دهد و می‌گوید: ابلاغ حد نصاب اراضی مورد نیاز برای ایجاد زائرسرا با هدف توسعه تخت‌های ارزان‌قیمت در شهر قم که دومین شهر مذهبی کشور به شمار می‌رود فراهم شده است و تفاهم نامه‌ای بین سازمان امور اراضی و معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی بسته شده که در آن بر ضرورت واگذاری اراضی به طرح‌های گردشگری برای احداث زائرسرا مورد تأکید قرار گرفته است.
علیرضا ارجمندی می‌افزاید: با بهره‌گیری از ظرفیت این تفاهم نامه مشکل تأمین اراضی مورد نیاز برای ایجاد زائرسراها با مشارکت سازمان امور اراضی در سه درجه مجزا با حداکثر زمین مورد نیاز مرتفع شده است لذا طبق این تفاهم‌نامه زمینه سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران برای احداث زائرسرا دیده شده است به ویژه در شهرهایی مانند قم که مقصد مهم گردشگری دینی و مذهبی هستند توجه بیشتری شده است. برای رونق بیشتر گردشگری در قم می‌توان زمینه‌های ایجاد زیرساخت‌های زیارتی ارزان قیمت به خصوص ساخت زائرسرا و اجاره تخت‌های ارزان‌قیمت اقامتی را فراهم کرد.
نگین گردشگری کشور به سمت سفرهای ارزان قیمت قدم برمی‌دارد
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم عنوان می‌کند: رویکرد اصلی ما به سمت فراهم شدن بستر سفرهای ارزان قیمت است و این آیین‌نامه می‌تواند مقدمه‌ای برای این امر باشد باید سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر هتل و خانه مسافر و با احداث زائرسراها هدایت شوند تا سفری ارزان قیمت را برای مردم فراهم نماییم و از بخش خصوصی می‌توان بهره گرفت.
برای رونق بیشتر گردشگری در قم می‌توان زمینه‌های ایجاد زیرساخت‌های زیارتی ارزان قیمت به خصوص ساخت زائرسرا و اجاره تخت‌های ارزان‌قیمت اقامتی را فراهم کرد
ارجمندی می‌افزاید: اگر تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران فراهم شود می‌توان با احداث زائرسرا تخت‌های ارزان قیمت زمینه سفرهای ارزان قیمت را فراهم کرد و سفرهای ارزان قیمت در قم می‌تواند ظرفیت ضریب اشغال تخت‌ها را افزایش دهد ؛یک یا دو ساختمان برای این امر آماده کردیم تا یک هزار تخت ارزان برای زائران فراهم شود اگر چند زائرسرا با ظرفیت یک هزار تخت را فراهم نماییم دیگر دغدغه کمبود تخت را نداریم.
رویداد قم و شیراز تقویت کننده گردشگری مذهبی کشور و کشورهای همسایه
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم در پاسخ به این سؤال که رویداد فرهنگی فی مابین شیراز و مشهد و قم چه افق‌هایی می‌تواند داشته باشد، اظهار می‌کند: سه استان قم، خراسان رضوی و شیراز قطب گردشگری مذهبی هستند و این رویداد می‌تواند ظرفیتی برای تبادل تجربه در زمینه بهبود نحوه میزبانی از زائران باشد لذا با بهره‌گیری از سیاست‌های ۳ استان و امکانات موجود گردشگری مذهبی را در این استانها و کشور و کشورهایی که زمینه گردشگری مذهبی دارند مانند عراق را تقویت کرد.
ایجاد مراکز اقامتی ارزان قیمت در قم فقط با مشارکت بخش خصوصی امکان‌پذیر است و تلاش مسئولان برای جذب سرمایه‌گذار و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در این زمینه ضروری است تا علاوه بر آسایش و رفاه زائران کریمه اهل بیت(ع)، ماندگاری مسافر در این شهر افزایش یافته و در سایه آن سایر بخش‌های مرتبط با گردشگری نظیر صنایع دستی و فروش سوغات رونق بگیرد.
نظر شما